Saudiya Arabistoni Podshohligining Haj vazirligi 2020 yil 22 iyun dushanba kuni “Haj – 2020” mavsumi yuzasidan o‘z bayonotini e’lon qildi. Ushbu Bayonotda:
Saudiya Arabistoni Podshohligining Haj vazirligi kecha 22 iyun dushanba kuni 1441 yil haj ibodatini Saudiya Arabistoni ichkarisida mavjud bo‘lgan turli millat vakillaridan iborat juda cheklangan sonli guruh uchun o‘tkazilishini ma’lum qildi.
Shuningdek, vazirlik o‘z bayonotida haj ibodatini sog‘liq jihatidan xavfsiz va ehtiyotkorlik talablariga muvofiq, ijtimoiy masofaga rioya qilib, insonlar salomatligini saqlash va koronavirus pandemiyasi xataridan himoyalagan holda, shariatning inson jonini saqlash maqsadini amalga oshirgan holda o‘tkazishga qaror qilinganini ma’lum qiladi.
Dunyoning 180 dan ortiq mamlakatida koronavirus pandemiyasi yuz berayotgani, yarim milliondan ortiq inson vafot etgani, 7 milliondan ziyod odam ushbu kasallikka chalingani, Saudiya Arabistoni Sog‘liqni saqlash vazirligi ma’lumotiga ko‘ra, bu kasallikka chalinish xavfi davom etayotgani, bu xastalikka qarshi vaksinaning yo‘qligi, kasalga chalinganlarni davolash uchun dori vositalari yetarli bo‘lmaganini e’tiborga olib, sog‘liq xavfsizligini saqlash maqsadida shunday qarorga kelingan.
Saudiya Arabistoni Harami sharif va Masjidi Nabaviy ziyoratchilarini haj va umra ibodatlarini emin-erkin va xavfsiz ado etishlariga imkon tug‘dirishga bo‘lgan doimiy istagidan kelib chiqqan holda, koronavirus pandemiyasi boshlanib, dunyoning bir qancha davlatlarida tarqala boshlaganidan beri Allohning mehmonlari va muqaddas diyorda yashab turgan umra ziyoratchilari sog‘lig‘ini himoya qilishga bo‘lgan katta e’tiborini namoyish qilib kelmoqda, deb qayd etilgan.
«Haj – 2020» mavsumiga oid mazkur yakuniy qaror yuzasidan Saudiya Arabistoni Ulamolari Kengashi, Islom hamkorlik tashkiloti, Butun jahon islom uyushmasi, Fors ko‘rfazi davlatlari (BAA, Baxrayn, Quvayt va Ummon Sultonligi), Saudiyaga qo‘shni davlatlar (Misr, Sudan, Yaman, Iroq va Iordaniya) munosabat bildirib, unda ziyoratchilarning salomatligini e’tiborga olingan holda haj bo‘yicha eng to‘g‘ri xulosa qilinganini qo‘llab-quvvatlangan.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Faqihlarning fiqhga bergan ta’riflarida «dalil» degan so‘z bormi? Yo‘q. Ular faqat mukallaflarning amallari haqida gapirishdi, hukmlarning mukallaflarga nisbatan joriy bo‘lish holatlariga e’tibor qaratishdi. Demak, umumiy qilib aytadigan bo‘lsak, fiqhga ikki xil ta’rif berildi. Biri usuliy ulamolarning ta’rifi, ya’ni «Qur’on va Sunnatdan hukmlarni qay tarzda chiqarib olish haqidagi ilm» degan ta’rif. Ikkinchisi fuqaholar bergan ta’rif bo‘lib, unda hosil bo‘lgan hukmlarning mukallaflarga qanday joriy qilinishi asosiy o‘ringa qo‘yildi. Bu hukmlar mutlaq mujtahidlar tarafidan chiqariladi. Hukmni faqat mutlaq mujtahid chiqara oladi. Ana shu mujtahid muayyan bir hukmni Qur’on va Sunnatdan qanday chiqarganini o‘rganish usul ilmining mavzusidir. Chiqarilgan hukmni o‘zimizga va jamiyatga tatbiq qilish esa muftiy va faqihlarning ishidir.
Demak, fiqhga ikki xil qarash mumkin ekan: hukmni chiqarib olish va uni tatbiq qilish. Bizning xatoimiz shuki, hukmni ishlab chiqish bilan uni tatbiq qilish orasidagi farqni tushunmayapmiz. Tushunmaganimiz uchun ham keraksiz gaplarni gapiryapmiz. Biz yuqorida aytib o‘tgan ikki yo‘nalish – tahallul, ya’ni dinga yengil qarash va tashaddud, ya’ni dinda g‘uluvga ketish yo‘nalishlari yo ikkinchi ta’rifdan bexabar qolishdi, yoki unga e’tiborsiz qarashdi. Ular faqat birinchi ta’rifni, ya’ni hukmni qay tarzda ishlab chiqishni izohlashdi.
«Hanafiy mazhabiga teran nigoh» kitobidan