Savol: Janoza namozi durust bo‘lishi uchun necha kishi qatnashishi kerak?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohim.
Janoza namozi durust bo‘lishi uchun jamoat shart qilinmagan. Bir kishi (xoh u erkak bo‘lsin, xoh ayol bo‘lsin) janoza namozini o‘qisa, namoz durust bo‘ladi va boshqalardan farz soqit bo‘ladi. Hatto janoza o‘quvchi balog‘atga yetmagan bola bo‘lsa ham namoz durust bo‘ladi.
Mayyitga jamoat bo‘lib janoza o‘qish afzal. Chunki janoza mayyitning haqqiga duodir. Musulmonlarning jamoat bo‘lib duo qilishi duoning qabul bo‘lishiga katta sabab bo‘ladi (“al-Muxtasar fil-Fiqhil-Hanafiy” kitobi).
Bu mavzuda Hanafiy mazhabi mo‘tabar manbalaridan biri “al-Fatavo Hindiya” kitobida shunday deyiladi: “Janoza namozi yolg‘iz imomning ado qilishi bilan ham durust bo‘ladi. Chunki jamoat bo‘lib namoz o‘qish – janoza namozining sharti emas, “Nihoya” kitobida shunday kelgan” (“Kitobus solah”,).
Janozaga qatnashuvchilar kam bo‘lganda qanday yo‘l tutish kerakligi haqida hanafiy alloma Muhammad Amin ibn Obidin rahmatullohi alayh shunday deydilar: “Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi va vasallam: “Kimning janozasini uch saf musulmon o‘qisa, uning gunohlari kechiriladi”, deganlar (Imom Abu Dovud va Imom al-Hokim rivoyatlari).
Shuning uchun ham “Muhit” kitobida aytiladi: “Janozada uch saf qilish mustahab. Agar janoza o‘qiydiganlar yetti kishi bo‘lsa, biri oldinga chiqib imom bo‘ladi, orqasidan uch kishi turadi, keyingi qatorda ikki kishi, oxirgi qatorda bir kishi turadi”.” (“Raddul Muhtor”).
Guvoh bo‘lib turganimiz xatarli virus tarqalgan karantin davrida, shu virusdan yoki boshqa sabablar bilan vafot etganlarning janozalariga kamida yetti kishi yig‘ilsa, fazilatli jamoatga aylanadi. Yuqorida zikr qilingani kabi uch saf musulmonlar janozasini o‘qigan mayyitga Allohning rahmati bo‘lishini umid qilamiz.
Demak, bugungi kundagi janozalarga karantin sababli katta jamoat yig‘ilmayotgan bo‘lsada, musibat egalari tushkunlikka tushmasdan, imkon qadar o‘z burchlarini bajarishlari va Alloh taoloning keng rahmatidan umidvor bo‘lishlari lozimdir. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo hay’ati
Joriy yilning 5 iyul kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi hamda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita hamkorligida o‘tkazilib kelinayotgan namunaviy-amaliy tadbirning navbatdagisi Bandixon tumanida o‘tkazildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Surxondaryo viloyati vakili o‘rinbosari Abduxalil domla Abdunazarov boshchiligida o‘tkazilgan tadbirga Surxondaryo viloyati vakilligi rahbariyati, tuman bosh imom-xatiblari hamda otinoyilari, shuningdek, Bandixon tumanidagi masjid imom-xatiblari, noiblari, otinoyilar, Haj-2024 ziyoratchilari va mahalla raislari taklif qilinib ular ishtirokida ishchi guruh tuzildi.
Ishchi guruh a’zolari tomonidan tumanda yot g‘oyalar ta’siriga moyil bo‘lganlar, jazo muddatini o‘tayotganlarning oila a’zolari, jazo muddatini o‘tab qaytganlar, muqaddam sudlanganlar, nogiron va kasalmand, ehtiyojmand fuqarolar, shuningdek tabarruk yoshdagi qariyalar yashaydigan umumiy hisobda 30 ta oilaga kirib, ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot hamda amaliy yordam tadbirlarini olib bordilar
So‘ng ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan masjidlarda peshin namozini ado qilib, yig‘ilgan qavmga “Yurtimizda bo‘layotgan xayrli ishlar”, “Mehr-oqibat va shukronalik fazilati”, “Tinchlik va osoyishtalik qadri” va “Masjidlarni obod qilish” kabi dolzarb mavzularda ma’ruza qilinib, bir yuz o‘ttiz besh nafardan ortiq namozxon qamrab olindi.
Tadbir so‘ngida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Bandixon tumani imom-xatiblarining ma’naviy-ma’rifiy hamda masjid boshqaruvidagi faoliyatida kuzatilgan kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.
Surxondaryo viloyati tumanlar imom-xatiblari ish samaradorligini oshirishga qaratilgan Ishchi guruhning faoliyati davom etadi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Surxondaryo viloyati vakilligi
matbuot xizmati