Allohga shukrki, yurtimizdagi ikki mingdan ziyod masjidlarimiz kundan-kunga obod bo‘lmoqda. Yangidan-yangi masjidlar qurilmoqda, ko‘plari ta’mirlanib, chiroyli holatga keltirilmoqda. Namozxonlar bunday jome masjidlarda ibodatlarini xotirjam ado etayotganlaridan mamnunlar.
Toshkent shahri Yakkasaroy tumani “Rakat” jome masjidining eski binosi O‘rta Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari diniy boshqarmasi raisi, muftiy Ziyovuddin ibn Eshon Boboxon hazratlari boshchiligida barpo etilgan edi. O‘sha davrlarda “Rakat” mahallasida yashovchi Mirjalil ota o‘ziga tegishli bo‘lgan bog‘idan sakkiz sotix yer ajratib, bu joyga masjid qurish uchun bergan. Shundan so‘ng 1954 yil masjid tiklangan va o‘z faoliyatini shu kunga qadar davom ettirib kelmoqda.
Muxlisaxon Ziyovuddinxon qori qizlari mazkur masjidning eski binosiga birinchi g‘isht qo‘yishni shunday xotirlaydi:
– Qori amakim bir kuni oq ro‘molga o‘ralgan narsa olib keldilar-u, bizlarga bermay to‘g‘ri bobomiz oldilariga kirib ketdilar. Nima olib keldilarkin, deb qiziqib men ham ketlaridan kirib bordim.
Bobomiz Eshon Boboxon hazratlari o‘shanda 98 yoshda edilar. Uyda krovatda, orqalariga 2-3 ta yostiq qo‘yilgan holda, o‘tirardilar. Salomatxon katta oyimiz ularga qarab turardilar. Qori amakim ular bilan salomlashib, xol-ahvol so‘raganlaridan so‘ng: — Otamiz, Toshkentda “Rakat” mahallasida yangi masjid (Sovet davrida) qurilishiga Moskvadan ruxsat olindi. Shunga bir oq fotiha berib, mana shu birinchi g‘ishtiga muborak qo‘lingizni qo‘yib bersangiz, — deb oq ro‘molni ochib, ichidan g‘ishtni olib, bobomiz qo‘llari oldiga olib bordilar.
Bobomiz: — Alhamdulillah, Alhamdalillah, Alhamdulillah— shu kunlarga yetkkazganiga shukur! - deb chuqur nafas oldilar-da, o‘ng qo‘llarini “Bismillahir-rahmonir-rahim — deb g‘isht ustiga qo‘yib, —Bunday muqaddas dargohlar yurtimizda ko‘plab ochilib, musulmonlarga xizmat qilsin! - deb, yuzlariga fotiha tortdilar.
Mana shunday mustajob duolar sabab bugungi kunda diyorimizda masjidlar soni ortib bormoqda, qayta bunyod etilayotganlarining esa sanog‘i yo‘q.
O‘tgan davr mobaynida ushbu masjid binosi eskirib, poydevorlari yaroqsiz holga kelib qolgan edi. Qolaversa, oxirgi paytlarda masjid jamoati sezilarli darajada ortib, xonaqoh torlik qilayotgan edi. Shu sababli mahalla ahli ezgu niyat bilan masjidni qayta qurish taklifini olg‘a surishdi. Ushbu xayrli tashabbus O‘zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan qo‘llab-quvvatlangach qayta qurish ishlari boshlab yuborildi.
Shu yilning 14 sentyabr kuni Toshkent shahri Yakkasaroy tumani “Rakat” jome masjidining yangi binosiga birinchi g‘isht qo‘yish tadbiri bo‘lib o‘tdi. Marosimga yig‘ilgan ulamolar va mo‘ysafid otaxonlar masjid ko‘p yillar xizmat qilishini niyat qilib, birinchi g‘ishtni qo‘yib berdilar. Nuroniylar, mutasaddilar va ezgu niyatda yig‘ilgan qalbi pok insonlar ham birin-ketin poydevorga g‘isht qo‘ydilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi maslahatchisi Abduhakim qori Matqulov marosimda masjid ahlini ushbu Allohning uyi bilan tabrik qilib, jumladan shunday so‘zlarni bildirdilar:
– Alloh taologa hamdu sanolar bo‘lsinki, muhtaram Prezidentimiz rahnamoliklarida yurtimizda masjid-madrasalarni obod etish ishlari juda keng ko‘lamda amalga oshirilmoqda. O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari ayni damlarda vodiy viloyatlari safarida bo‘lganliklari bois kelolmadilar, lekin bunday xayrli ishni kechga surmasdan boshlashni, salom-duolarini yetkazishni bizga topshirdilar, qabul qilgaysizlar.
Davlatimiz rahbari qaysi hududga tashrif buyurmasinlar masjid-madrasalar, ziyoratgohlarni obod etishga juda katta e’tibor qaratmoqdalar. U kishining rahbarlik davrlarida 26 ta yangi jome masjid ochildi, 116 ta masjid qaytadan barpo etildi va 200 tasida joriy ta’mirlash ishlari amalga oshirildi. Ushbu masjidni ham mo‘min-musulmonlarga muborak aylashini Haq taboraka va taolodan so‘raymiz.
Onlayn (Facebook): https://www.facebook.com/tojiyev.umidjon/videos/929585607387934/?t=141
Onlayn (youtube): https://youtu.be/9yP6NoRRefE
Fotojamlanma: http://muslim.uz/index.php/media-17/fotolavhalar-2/item/16669
Tadbirda ulamolar, mahalla faollari, mo‘ysafid otaxonlar va keng jamoatchilik vakillari ishtirok etdi.
Dunyo ilm-fan rivojida Islom ma’rifati va madaniyatining o‘rni beqiyosdir. Ko‘plab allomalar va ulamolarning ma’naviy-ilmiy asarlari o‘z davridan hozirgi vaqtgacha ahamiyatini yo‘qotmasdan ilm-fan taraqqiyotiga muhim manba sifatida e’tirof etib kelinmoqda. Umumjahon e’zozlagan olimlar va ulamolar Bog‘dod, Damashq, Samarkand, Buxoro, Granada va Tripoli kabi shaharlarda yashab ijod qilganlar. Ular: Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Dorimiy, Imom Moturidiy, Mahmud Zamahshariy kabi ulamolar dinimiz rivojiga hissa qo‘shgan. Abbosiylar davridan boshlab Tripoli shahri mana bir necha asrdirki ilm-fan markazi bo‘lib qolmoqda. Fotimiylar davrida esa Tripoli shahri poytaxt bo‘ldi. Halifa Ibn Ammor Tripolini ilm markaziga aylantirdi va o‘z davrining eng yirik kutubxonalaridan biri ochildi. Manbalarga ko‘ra unda yuz ming jild kitob mavjud edi. Uning davrida olimlar, ulamolar va yozuvchilar ulug‘langan. Ularga g‘amxo‘rlik qilingan va alohida halifa e’tirofida bo‘lishgan.
Hozirgi kunda ham Tripolida nufuzli xalqaro tashkilotlar, universitetlar, kutubxonalar va ilmiy tadqiqot markazlari faoliyat yuritib kelmoqda. Shahar ulamolar, olimlar, tadqiqotchilar va talabalar bilan gavjum. Poytaxtning o‘zida 100 dan ko‘p nufuzli universitetlar mavjud. Tripoli universiteti esa o‘zida ham diniy va dunyoviy ilmlarni jamlagani bilan boshqa universitetlardan ajralib turadi. Ushbu dargoh “200 nufuzli Islom universitetlari” ro‘yxatiga kiritilgan. Tripoli universiteti 1957 yilda tashkil etilgan bo‘lib, hozirgi kunda 70 000 dan ortiq talabalar bu dargohda ta’lim olib kelishmoqda. U turli yo‘nalishdagi 20 ta kollejni birlashtiradi. Islomshunoslik, Ilohiyat, Fiqh, Huquqshunoslik, Tibbiyot, Xorijiy tillar va Iqtisodiyot kabi fakultetlardan tashkil topgan. Tripoli universiteti dinimiz qadriyatlari doirasida rivojlanishni va ilmiy tadqiqotlarni qo‘llovchi ta’lim muassasasidir. Universitetning maqsadi talabalarga Islom dini va axkomlari asosida ilmiy va axloqiy ta’lim berish va turli dunyoviy bilimlarni o‘rgatishdir. Tripoli universitetining o‘ziga hos jixati shundaki har bir talaba moliyaviy savodxonlik va tadbirkorlikni o‘rganishi shart. Tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi talabalar universitet tomonidan rag‘batlantiriladi.
Islomshunoslik yo‘nalishi talabalari o‘quv dasturi davomida Quroni karimni to‘liq yod olishi, shariat asoslarini o‘rganishi, Islom tarixi, Hadis ilmi, Meros taqsimoti, og‘zaki va yozma nutq san’ati kabi fanlarni o‘zlashtirishi talab qilinadi. Islomning sof fitratini namoyish etish, ilm olish va uni ulashish ushbu yo‘nalish fakultetining maqsadidir. Adashgan oqimlar va ekstremistik qarashdagi guruhlarni Quron va hadis orqali ezgu yo‘lga chorlash ularning vazifasidir.
Tripoli universitetida 3450 ta ilmiy nashr faoliyat ko‘rsatadi. Ularda talabalarning ilmiy ishlari, amaliyot va tadqiqotlar natijalari keltirilgan. Misol tariqasida, “Islom ta’limini o‘rganishda Qur’oni Karimning ta’siri”, Ahmad Abdul Salam Abu Moziriqning “Irshod al-Hiron” kitobi haqida, Shayx Abu Abdulloh Muhammad bin Ali al-Xorubiyning “Riyod al-Azhar” va “Sirlar xazinasi”ning lingvistik talqini kabi ilmiy izlanishlar va maqolalar nashrlar orqali keng ommaga berib boriladi.
Shohruh UBAYDULLOH