Sizni “Faqirlik ayb emas. Alloh faqirlarni ko‘proq yaxshi ko‘radi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam ham faqir bo‘lganlar. Qanoat tuganmas xazinadir. Zohidlik fazilat, tama’ razolatdir. Samimiylik faqirlarning dastmoyasidir. Boylar birovlarning qonini so‘ruvchi kishilardir. Boylik giyohvand moddaning bir turidir” deb, shu gaplarga ishontirishadi. Ular sizni faqirligingizdan rohatlanadigan, ehtiyojmandligingizdan lazzatlanadigan, zaiflikka va tadbirning ozligiga rozi bo‘ladigan qilib qo‘yishadi.
Biroq, hech kim sizga Usmon va “Jayshul Usra”, Talha va uning saxovati, Zubayr va uning ko‘chmas mulklari, Ibn Avf va uning tijoratlari, Ibn Abu Vaqqos va uning sadaqalari haqida hargiz gapirmaydi. Alloh taolo barcha sahobalardan rozi bo‘lsin!
Hech kim sizga sayyidimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning kufrdan va faqirlikdan panoh so‘raganlari, “Yuqori qo‘l (beruvchi qo‘l) pastki qo‘l (oluvchi qo‘l)dan yaxshiroqdir”, “Kuchli mo‘min Allohning nazdida zaif mo‘mindan yaxshiroqdir” degan hadislarini hargiz aytmaydi. Balki ular sizga “Faqir, zaif, muhtoj bo‘lsangiz, hech qisi yo‘q” deyishadi.
Siz moddiy imkoniyat yaxshi bo‘ladigan boylik bosqichiga o‘tmang. Aks holda faqirlikdan qutulib, o‘zingizni tiklab olganingizdan so‘ng atrofingizdagi yetishmovchilik, nochorlik, kamsitish kabi holatlar haqida surishtira boshlaysiz. Bunday savollaringiz bilan sizni faqir holda ko‘rishni istaganlarni noqulay ahvolga solib qo‘yasiz.
Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday marhamat qiladi:
قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللّهِ الَّتِيَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالْطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِي لِلَّذِينَ آمَنُواْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
“Sen: “Alloh O‘z bandalariga chiqargan ziynatlarni va pokiza rizqlarni kim harom qildi?!” deb ayt. “Ular hayoti dunyoda iymon keltirganlarga, qiyomat kunida esa faqat o‘zlariga xosdir”, deb ayt. Biladigan qavmlar uchun oyatlarni mana shunday mufassal bayon qilamiz” (A’rof surasi, 32-oyat).
Yuqorida “Jayshul Usra” degan jumlani keltirib o‘tdik. Xo‘sh, o‘sha voqea qanday bo‘lgan edi?
Bu g‘azot tarix kitoblarimizda Tabuk g‘azoti nomi bilan mashhur. Bu urushda musulmonlar rumliklarga qarshi yo‘lga chiqadilar. Hiraql boshchiligida 40 mingdan ortiq rumliklar qo‘shini to‘planadi. Masofa uzoq, safar og‘ir, ob-havo issiq, suv va ozuqa kam, musulmonlar soni 30 ming atrofida bo‘lgani uchun yetishmovchiliklar bor edi. Shuning uchun Nabiy sollallohu alayhi vasallam kishilarni qo‘shinni kerakli jihozlar bilan ta’minlashga chaqirdilar. Odamlar o‘zlaridagi bor narsalarini olib kelib, ta’minlash ishiga hissa qo‘sha boshladilar. Hatto ayollar ham o‘zlaridagi tilla taqinchoqlarni keltirib berardilar. Ana shu paytda Usmon ibn Affon roziyallohu anhu qo‘shinni mingta tuya bilan ta’minladilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga o‘ng ming dinor olib keldilar. Bu pul bilan qo‘shinning uchdan birini ta’minlash mumkin edi. Mana shu tarzda buyuk sahobiy ikki olam sarvari taraflaridan bunday e’tirof etildilar: “Usmonga bugundan keyin qilgan amali zarar bermaydi”.
Quduq hodisasi
Madinadagi barcha quduqlar qurib qolgan, faqat birgina quduqda suv bor edi. Odamlar suvga muhtoj, tashnaliklari ziyoda bo‘lgan bir holatda edilar. Lekin quduq bir yahudiyga tegishli bo‘lib, musulmonlarga suvni tekinga bermasdi. Suvga ehtiyojmand musulmonlar orasida moddiy imkoniyati kamlar ham bor edi. Ular suv uchun to‘lov qilolmasdilar.
Ichadigan suving yahudiyning qo‘lida bo‘lsa nima qilasan?
Musulmonlar suvdan bemalol bahramand bo‘lishlari uchun biror musulmon o‘sha quduqni sotib olishi kerak. Ana shu sotib olgan inson Usmon roziyallohu anhu bo‘ldilar. U kishi quduqni sotib olib, musulmonlarga vaqf qildilar. Shundan keyin musulmonlar tekinga bemalol suv ichadigan bo‘lishdi. Ha, Usmon roziyallohu anhu musulmonlarni qiyin vaziyatdan chiqishlariga sabab bo‘lgandilar.
Menga Madina bozorini ko‘rsatib qo‘y
Abdurahmon ibn Avf roziyallohu anhu Madinaga hijrat qilib bordilar. Nabiy sollallohu alayhi vasallam muhojirlar bilan ansorlarni birodar qilib qo‘yayotgan lahzalarida Abdurahmon ibn Avf roziyallohu anhuni ansorlardan Sa’d ibn Robiy’ roziyallohu anhu bilan birodar qilib qo‘ydilar. Sa’d ibn Robiy’ roziyallohu anhu molining yarmini, pulining yarmini, yerining yarmini va ayollaridan ba’zisini Abdurahmonga taklif qildi. Shunda Abdurahmon ibn Avf roziyallohu anhu bu taklifni qabul qilmadilar, balki, “Alloh taolo molingga va ahlingga baraka bersin! Menga Madina bozorini ko‘rsatib qo‘y!” dedilar. Shunday qilib u zot roziyallohu anhu Madina bozorlarida savdo ishlari bilan shug‘ullanib, tez fursatda sahobalarning eng boylaridan biriga aylandilar. Vafot etganlarida o‘zlaridan juda ko‘p mol meros bo‘lib qolgani, ayollarining har biriga merosdan 80 ming dinordan ulush tekkani tarix kitoblarida keltiriladi.
Demak, dinimizda boy bo‘lishdan qaytarilmagan, hadisi shariflarda musulmonning qo‘lidagi halol mol naqadar yaxshi ekanligi ta’kidlangan.
Unutmang, faqirlik ayb emas, shuningdek, boylik ham. Jannatga faqirlar kiradi, boylar ham.
Boylar ham jannatga kirishi uchun qo‘llaridagi boylik Alloh rozi bo‘ladigan ishlarga sarf etilishi, oxiratga ajr sifatida zaxira bo‘lishi kerak. Bundan tashqari boylik insonning qalbini egallab olib, yashashdan maqsadi boylik yig‘ish bo‘lib qolmasligi, balki boylikni oxiratda ulug‘ maqom topish uchun bir vosita qilib olishi kerak.
Internet ma’lumotlari asosida
Nozimjon Iminjonov tarjima qildi
Muhtaram vatandoshlar!
Siz, azizlarni, barcha mo‘min-musulmon yurtdoshlarimizni, butun xalqimizni ulug‘ va mo‘tabar ayyom – Qurbon hayiti bilan chin qalbimdan samimiy muborakbod etib, o‘zimning yuksak hurmatim va ezgu tilaklarimni bildirishdan g‘oyat mamnunman.
Jamiki islom ummati uchun qadrli bo‘lgan ushbu shukuhli bayram – Iyd al-Adhoni el-yurtimiz bilan birgalikda tinch va osoyishta muhitda kutib olayotganimiz uchun, avvalo, mehribon va qudratli Alloh taologa behisob shukronalar aytamiz.
Hech shubhasiz, keyingi yillarda Yangi O‘zbekistonda ijtimoiy, xalqchil davlat barpo etish, uning ma’naviy asoslarini mustahkamlash va ta’sirchanligini oshirishda muqaddas islom dini, uning asosiy bayramlaridan biri bo‘lgan Qurbon hayiti ham muhim rol o‘ynamoqda.
Ayniqsa, bu bayramning insonparvarlik, ahillik, saxovat va olijanoblik kabi fazilatlari yurtimizda “Inson qadri uchun, inson baxti uchun” degan ezgu g‘oya asosida amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlarga uyg‘un va hamohang bo‘lib, aholining ehtiyojmand qatlamlarini qo‘llab-quvvatlash, keksalar, yoshlar va xotin-qizlar haqida alohida g‘amxo‘rlik ko‘rsatish, kambag‘allikni qisqartirishga qaratilgan dasturlarimiz samarasini oshirishga xizmat qilayotganini alohida ta’kidlash o‘rinlidir.
Aziz do‘stlar!
Bugungi kunda mamlakatimizda turli millatlar va diniy konfessiyalar o‘rtasidagi hamjihatlikni mustahkamlash, vijdon erkinligini ta’minlash, diniy-ma’rifiy merosimizni asrab-avaylash, yosh avlodni milliy va umumbashariy qadriyatlar ruhida tarbiyalash bo‘yicha ulkan ishlar amalga oshirilmoqda.
Bu haqda so‘z yuritganda, islom dinining ezgu tamoyillarini chuqur o‘rganish, buyuk tariximiz va madaniyatimiz durdonalarini, mashhur allomalarimizning boy merosini to‘plash va keng targ‘ib etishga alohida e’tibor qaratilayotganini ta’kidlash lozim. Jumladan, ko‘hna Sharq mo‘jizasi – Samarqand shahri 2025 yilda islom madaniyati poytaxti, deb e’lon qilindi, ulug‘ vatandoshimiz Imom Moturidiyning 1155 yillik tavallud sanasi yurtimiz bo‘ylab keng nishonlanmoqda, Imom Buxoriy, Imom Moturidiy va Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari qatoriga, shu yil Buxoro shahrida o‘z faoliyatini boshlaydigan Bahouddin Naqshband ilmiy-tadqiqot markazi ham qo‘shildi.
Poytaxtimiz Toshkent shahrida bunyod etilayotgan Islom sivilizatsiyasi markazi ilmiy-ma’naviy yo‘nalishdagi ulkan va noyob loyiha sifatida el-yurtimiz va xalqaro jamoatchilikda katta qiziqish uyg‘otmoqda. Bu muazzam maskan ko‘p ming yillik qadimiy tariximiz, boy va betakror milliy madaniyatimizning yorqin timsoli sifatida Yangi O‘zbekiston hayotidagi g‘oyat muhim voqeaga aylanadi, deb ishonaman.
Hurmatli yurtdoshlar!
Shu saodatli kunlarda 15 ming nafar vatandoshimiz muqaddas haj ziyoratini ado etmoqda. Ezgu duo va niyatlar ijobat bo‘ladigan mana shunday munavvar lahzalarda ularni ham Qurbon hayiti bilan samimiy qutlab, Yaratgandan yurtimizga sog‘-omon qaytib kelishlarini so‘raymiz.
Umid qilamizki, muhtaram hojilarimiz jamiyatimizda birdamlik, oila va mahallalarimizda mehr-oqibat muhitini yanada mustahkamlash, yoshlarimiz tarbiyasini kuchaytirish, ularni ilm-ma’rifatga, zamonaviy kasb-hunarlarni egallashga, Vatan himoyachisi bo‘lishga targ‘ib etish, muhtoj insonlarga ko‘mak berishda alohida ibrat va namuna ko‘rsatadilar.
Qalblarimiz quvonchga to‘lgan ushbu fayzli kunlarda xorijiy davlatlarda bo‘lib turgan vatandoshlarimizni ham bugungi ulug‘ ayyom bilan chin dildan qutlab, ularga sog‘lik-omonlik, baxt va omad tilaymiz.
Jahonning uzoq-yaqin o‘lkalaridagi musulmon ummatini ham qizg‘in tabriklab, ularning xalqlari va mamlakatlariga tinchlik, ravnaq va farovonlik tilab qolamiz.
Aziz va muhtaram vatandoshlar!
Hozirgi kunda dunyo naqadar murakkab va tahlikali bo‘lib borayotganini barchamiz ko‘rib turibmiz. Bunday keskin sharoitda yurtimizda tinchlik, o‘zaro hurmat va totuvlik muhitini saqlab, barcha soha va tarmoqlarda fidokorona mehnat qilib ko‘zlagan yuksak maqsadlarimizga yeta olamiz.
Albatta, o‘z tarixida ne-ne sinov va mashaqqatlardan munosib o‘tgan mard va olijanob xalqimiz bunga har tomonlama qodir.
Bu yo‘lda el-yurtimizga mansub mehr-oqibat, o‘zaro birlik va jipslik biz uchun beqiyos kuch-qudrat manbai bo‘lib xizmat qiladi, deb ishonaman.
Siz, azizlarni muqaddas Qurbon hayiti bilan yana bir bor chin dildan tabriklab, barchangizga tinchlik-xotirjamlik, sihat-salomatlik, xonadonlaringizga fayzu baraka tilayman.
Qutlug‘ ayyom barchamizga muborak bo‘lsin!
Shavkat Mirziyoyev,
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti