Sayt test holatida ishlamoqda!
21 Iyul, 2025   |   26 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:30
Quyosh
05:08
Peshin
12:34
Asr
17:38
Shom
19:55
Xufton
21:25
Bismillah
21 Iyul, 2025, 26 Muharram, 1447

Dollar narxi oshdimi?

14.08.2019   11300   3 min.
Dollar narxi oshdimi?

Shu kunlarda ko‘pchilikning og‘zida bir xil gap: “Dollar 9000 bo‘libdi, endi nima bo‘ladi?”

Bunday xavotirli savol Alloh taologa bo‘lgan tavakkulning ozligidan kelib chiqadi.

Ha, dollar oshdi va buning evaziga narxlar qimmatladi. Lekin rizq Vohid, Qahhor, Razzoq bo‘lgan Zotning zimmasida. Dollar paydo bo‘lmasidan oldin odamlar ochlikdan o‘layotganmidi?! Yurtlarda qahatchilik boshlanganmidi?! Dollar nima u?! Bandaning rizqini belgilab beradigan, uning och qolish yoki qolmasligini hal qilib beradigan kuchmi?! Biz musulmonmiz! Musulmon odam “Mening rizqimni Robbim beradi” degan e’tiqodda bo‘lishi kerak!

Alloh taolo O‘zining suyukli Payg‘ambariga shunday xitob qiladi:

وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا ۖ لَا نَسْأَلُكَ رِزْقًا ۖ نَّحْنُ نَرْزُقُكَ ۗ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَىٰ

“Ahlingizni namoz o‘qishga buyuring va o‘zingiz ham (namoz o‘qishda) chidamli bo‘ling! Biz Sizdan rizq so‘ramaymiz, (balki) O‘zimiz Sizga rizq beramiz. Chiroyli oqibat – jannat (ahli) taqvonikidir” (Toha surasi, 132-oyat).

Xo‘sh, boshimizga tashvishlar, musibatlar nima sababdan keladi?

Alloh taolo O‘zining Kalomida shunday degan:

وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ وَمَا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَا لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ

“(Ey, insonlar!) Sizlarga ne musibat yetsa, bas, o‘z qo‘llaringiz qilgan narsa (gunoh) sabablidir. Yana U ko‘p (gunohlar)ni afv etib turur. (Aks holda musibat bundan ham ko‘p bo‘lur edi.)  Sizlar yerda (hech kimni) ojiz qoldiruvchi emassizlar. Sizlar uchun Allohdan o‘zga biror (haqiqiy) do‘st ham, yordamchi ham yo‘qdir” (Sho‘ro surasi, 30-31-oyatlar).

Salafi solihlarning birlariga: “Narxlar qimmatladi” deyildi. Shunda u kishi: “Uni istig‘for bilan tushiringlar!” dedilar.

Demak, boshimizga tushayotgan musibatlar, narxlarning qimmatlashi kabi muammolar bizning sodir etgan gunohlarimiz sababli bo‘ladi. Shu bois ixlos bilan “Astag‘firulloh”ni ko‘p aytishimiz kerak.

Bir a’robiyga: “Bir burda non bir dinor bo‘libdi” deyilganda, u: “Allohga qasamki, agar bug‘doy doni bir dinor bo‘lsa ham, bu meni tashvishga solmaydi. Men Allohga, U Zot menga buyurganidek ibodat qilaman. U O‘zi va’da qilganidek menga rizq beradi” dedi.

Biz ko‘pincha o‘zimizga buyurilgan ishlarni unutib, Alloh taolo O‘z zimmasiga olgan masalada yugurib-yelamiz. Ya’ni rizq masalasida. Ammo o‘zimizga buyurilgan ibodatlarni qilishda, bandalikni o‘z o‘rniga qo‘yishda sustkashlik qilamiz. Alloh bizga buyurgan ibodatlarni o‘z vaqtida ado etsak, U Zot bizning rizqimizni ziyoda qilib beradi.

Bandaning rizqida tanglik bo‘lishi qilgan gunohlari sababidan ekani ushbu hadisda ham ta’kidlanadi.

Sevikli Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Banda sodir etgan gunohi tufayli rizqdan mahrum bo‘ladi” deganlar.

Shu bois gunohlarimizga ko‘p istig‘for aytib, tavbada bardavom bo‘laylik!

Insonlar Salama ibn Dinorning oldiga borib, unga: “Ey Abu Hozim! Ko‘rmaysizmi, narx-navo qimmatlabdi” deyishdi. Shunda u kishi: “Bundan nega tashvishlanyapsizlar?!! Narx-navo arzonligida bizga rizq bergan Zot narx-navo qimmatlaganda ham bizga rizq beradi” dedilar. Mana bu tavakkul va ishonchning yuksak ko‘rinishidir.

Agar maxluqlarning rizqi dollarga bog‘liq bo‘lganida, dollar oshgan paytda osmonda parvoz qilayotgan qushlar, dengizda suzib yurgan baliqlar va quruqlikdagi barcha jonzotlar ochlikdan o‘lib ketgan bo‘lardi.

Alloh taolo bizni ibodatda, tavbada bardavom bandalaridan qilib, rizqimizni ziyoda va barakali etsin!

 

Nozimjon Hoshimjon tayyorladi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Namozdan keyingi zikrlar qanday aytiladi?

16.07.2025   5179   2 min.
Namozdan keyingi zikrlar qanday aytiladi?

Savol: Namozdan keyin imom «Oyatal kursiy»ni boshidan o‘qiganda jamoat qolganini ichida davom ettiradimi yoki boshidan boshlaydimi? Zikrlarni aytishdachi?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Namozdan keyin oyatal kursiy va tasbehlarni aytish mustahab amal sanalib, ularni imom ham, jamoat ham o‘qishlari mandub, ya’ni go‘zal va savobli ish hisoblanadi. Shuning uchun imom boshlab berganidan keyin jamoatdagilar ham oyatal kursiyni boshidan o‘qiydilar.

Shuningdek, tasbehlarni 33 tadan aytadilar. Imom ularni ovoz chiqarib boshlab berishining sababi jamoatga aytiladigan zikrni eslatish uchundir.

Payg‘ambarimiz alayhissalom farz namozlardan keyin «Oyatal kursiy»ni o‘qishning fazilati haqida bunday deydilar: “Kim har bir farz namozidan keyin Oyatal kursiyni o‘qisa, keyingi namozgacha Alloh taoloning zimmasida bo‘ladi” (Imom Tabaroniy rivoyatlari).

Boshqa bir hadisi sharifda bunday deyiladi:

“Kim har bir farz namozning ortidan Oyatal kursiyni o‘qisa, uni jannatga kirishdan faqatgina o‘lim to‘sib turadi” (Imom Nasoiy rivoyati).

Namozdan keyin tasbehlarni aytish borasida Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: Kim har namozdan keyin o‘ttiz uch marta Allohga tasbeh aytsa, o‘ttiz uch marta Allohga hamd aytsa, o‘ttiz uch marta Allohu akbar, desa hammasi to‘qson to‘qqiz bo‘ladi. Yuzinchisida Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu lahul mulku va lahul hamdu va huva ala kulli shayin qodiyrni aytsa, uning gunohlari dengiz ko‘piklaricha bo‘lsa ham mag‘firat qilinadi”, deyilgan (Imom Muslim rivoyati).

Shunga ko‘ra imom domla Subhanalloh, Alhamdulillah, Allohu akbar deyishi o‘zi uchun hisobga o‘tadi. Jamoatdagi namozxonlar 33 tadan o‘zlari aytishlari kerak bo‘ladi. Vallohu a’lam.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.