Sayt test holatida ishlamoqda!
19 Mart, 2025   |   19 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:10
Quyosh
06:28
Peshin
12:36
Asr
16:46
Shom
18:37
Xufton
19:50
Bismillah
19 Mart, 2025, 19 Ramazon, 1446

MO‘MIN NASIHATGA RIOYA QILADI

26.06.2019   4811   2 min.
MO‘MIN NASIHATGA RIOYA QILADI

Jobir ibn Abdulloh raziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda, Hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam: “Mo‘min mo‘minning birodaridir, hech bir holatda uning nasihatini yerda qoldirmaydi”. (“Jomi’ as-sag‘ir” 2/157), deb marhamat qilganlar.
Dinimizda mo‘minlar bir-birlari bilan aka-uka kabidirlar. Shunday ekan, mo‘minlar o‘rtasidagi haqiqiy munosabat tug‘ishgan birodarlari bilan qiladigan munosabati kabi bo‘lishi kerak. Hatto ziyodaroq bo‘lishi lozim. Shu sababdan birodarini sevmoq, unga go‘zal muomala qilmoq, uning oldida kamtar bo‘lmoq, o‘zining va aka-ukasining obro‘sini himoya kilgani kabi uning ham sharafini himoya qilmoq mo‘minlik, birodarlik shartlaridandir.
Bunday birodarlik Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hazratlari Madinaga borgan vaqtlarida sahobai kirom o‘rtasida tadbiq etilgan. Bunday samimiy birodarlikni dunyo bir marotaba ko‘rdi. Yana bir bor ko‘rishi, balki, faqat jannatda nasib etar. Chunki bu birodarlik Makkada bor-yo‘g‘ini qoldirib, faqat Allohning roziligi uchun hijrat qilgan makkalik muhojirlar bilan ularni quchoq ochib kutib olgan Ma-dina xalqi – ansorlar orasida yuzaga keldi. Islomga yordam berganlari uchun madinalik musulmonlar ansor – yordamchi deyildi. Madinalik ansor makkalik muhojir birodariga bor-yo‘g‘ini topshirib, haqiqiy birodarlik muomalasi qilgan bo‘lsalar ham, ahli Makka – muhojirlar o‘zlariga ko‘rsatilgan bu insoniy birodarlikka minnatdorlik bildirish bilan birga, birodarlariga ortiqcha yuk bo‘lmaslik uchun savdo-sotiq bi-lan shug‘ullana boshladilar. Biroz vaqtdan so‘ng esa ularning o‘zlari boshqa muhtojlarga yordam bera boshladilar. Muhojirlardan hazrati Abdurrahmon ibn Avf (Alloh undan rozi bo‘lsin) Shom safaridan kelgan savdo mollarini tuyalari bilan birga Madina kambag‘allariga ehson qilganlar.
Ma’lumki, inson nuqsondan xoli emas. Ammo musulmon o‘z birodaridagi ba’zi kamchiliklarni shartta yuziga solmaydi. Balki munosib bir vaqtda munosib bir zabon bilan hamda tanho bir joyda aytadi va nasihat qiladi. Birodarining xa¬toyu kamchiliklarini oshkor aytish johillarning harakatidir. Zero, buning foydadan ko‘ra zarari ko‘proq bo‘ladi. Chunki o‘rtada hasad, kin-adovat, janjallar kelib chiqishi mumkin. Shuning uchun nasihat qiluvchilar, mutlaq tanho bir joyda, shirin til bilan o‘zining kamchiliklarini ham biroz misol keltirib, uni o‘zidan sovutib, uzoqlashtirmaydigan darajada o‘git berishlari lozim. Har holda, barchamiz nasihatga muhtojmiz.
Bir-birimizni to‘g‘ri kuzattan holda to‘g‘ri yo‘lga chaqirishimiz ham dinimiz amri, ham dunyoyu oxiratimizning saodati uchun zarurdir. Fayyozi Mutlaq hammamizga shunday go‘zal xulq egasi bo‘lmog‘imizni nasib aylasin.

Shayx Muhammad Zohid Qo‘tquning
“Mo‘minning sifatlari” kitobidan

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

INSONNING ISHI YURISHMASLIGINI eng KATTA 33 ta SABABI

17.03.2025   3450   5 min.
INSONNING ISHI YURISHMASLIGINI eng KATTA 33 ta SABABI

INSONNING ISHI YURISHMASLIGINI

eng KATTA 33 ta SABABIni

ULUG‘ USTOZ ULAMOLARIMIZ bayon qilib berganlar:

KALOMULLOHNING OYATI KARIMALARIDA

XUDOIM TAOLO MARHAMAT QILADI

 

  1. «Biz insonni ota-onasiga yaxshilik qilishga buyurdik!» (Ahqof surasi 46/15 oyat);
  2. «Biz insonga ota-onasini rozi qilishni buyurdik. Onasi uni zaiflik ustiga zaiflik bilan qornida ko‘tarib yurdi. Uni ko‘krakdan ajratish muddati ikki yilda bitar. Biz insonga buyurdikki Sen Menga va ota-onangga shukr qilgin! Qaytishlik Mening huzurimgadir» (Luqmon surasi 31/14 oyat);
  3. «Rabbingiz, Uning O‘zigagina ibodat qilishingizni hamda ota-onaga yaxshilik qilishni amr etdi. Ey, inson! Agar ularning biri yoki har ikkisi huzuringda keksalik yoshiga yetsalar, ularga uf!..” dema va ularni jerkima! Ularga doimo yoqimli so‘z ayt! Ularga, mehribonlik bilan, xorlik qanotini past tut va duoda ayt: “Ey, Rabbim! Meni ular go‘daklik chog‘imda tarbiyalaganlaridek, Sen ham ularga rahm qilgin!”» (Isro surasi 17/23-24);
  4. «Nimaniki xayr-ehson qilsangiz, ota-ona, qarindoshlar, yetimlar, miskinlar va musofirlarga qilingiz! Alloh har qanday qilgan ehsonlaringizni bilib turuvchidir» (Baqara surasi 2/215 oyat).

 

JANOBI PAYG‘AMBARIMIZ RASULULLOH SALLALLOHU ALAYHI VASALLAM

MЕHR-MURUVVAT TARIQASIDA MARHAMAT QILADILAR:

 

  • Uch toifa kishining qo‘lga kiritgan narsasida baraka bo‘lmaydi va qayerda bo‘lsa ham xorlanadi:
  • mening nomimni eshitganda salavoti sharif aytmagan;
  • Ramazon oyiga hurmat ko‘rsatmagan;
  • ota-onasi tirik bo‘la turib, ularni xursand qilmagan;
  • Ota-onaga duo qilishni tark etish rizqni kesadi”;
  • Kimni umri uzun va rizqi keng bo‘lishi xursand qilsa, ota-onasiga yaxshilik qilsin va silai rahm qilsin!” (Imom Ahmad rivoyatlari).                             

                                              

                DONO XALQIMIZ MAQOLLARI:

 

  • «Ota-ona rozi – Xudo rozi!».

 

  • «Yaxshi o‘g‘il ota molini biylar,

Yomon o‘g‘il ota molini sochar».

 

  • «Yaxshiga qilsang yaxshilik –
  •  

Yomonga qilsang yaxshilik –

Na aytadi, na qaytadi».

 

INSONNING ISHI YURISHMASLIGI,

BARAKASI BO‘LMASLIGI,

BIRI IKKI BO‘LMASLIGI va

MUHTOJ, QASHSHOQ, KAMBAG‘AL BO‘LISHLIGI ga

OTA-ONASI bilan BOG‘LIQ eng KATTA 33 ta SABAB:
 

  1. OTA-ONANING haqlariga duo qilmaslik.
  2. OTA-ONANI behurmat qilishlik.
  3. OTA-ONANI ko‘ngillarini og‘ritishlik.
  4. OTA-ONANING xizmatlarini qilmaslik.
  5. OTA-ONANING duolarini olmaslik.
  6. OTA-ONAGA oq bo‘lishlik.
  7. OTA-ONANING nomlarini aytib chaqirishlik.
  8. OTA-ONAGA itoatsizlik.
  9. OTA-ONANI bepisand qilishlik.
  10. Ulug‘lar (OTA-ONA, ustoz, rahbar, o‘zidan yoshi katta, ulug‘ inson, tabarruk odamlar) ni hurmatlarini joyiga qo‘ymaslik.
  11. Ulug‘lar (OTA-ONA, ustoz, rahbar, o‘zidan yoshi katta, ulug‘ inson, tabarruk odamlar) ga nisbatan beodoblik qilishlik.
  12. Ulug‘lar (OTA-ONA, ustoz, rahbar, o‘zidan yoshi katta, ulug‘ inson, tabarruk odamlar)  oldilaridan kesib o‘tishlik.
  13. Ulug‘lar (OTA-ONA, ustoz, rahbar, o‘zidan yoshi katta, ulug‘ inson, tabarruk odamlar)  ning oldilariga tushib yurishlik.
  14. Aka-uka, opa-singillar bilan bemehr bo‘lishlik.
  15. Qavm-qarindoshlar bilan yaxshi munosabatda bo‘lmaslik.
  16. Qo‘ni-qo‘shnilar bilan chiroyli muomala qilmaslik.
  17. O‘tganlarning haqlariga duo qilmaslik.
  18. Oziga shukr qilmaslik.
  19. Bir insonni xafa qilishlik.
  20. Olim-ulamolarni xo‘rlashlik.
  21. Xudo bergan ne’matlarni uvol-isrof qilishlik.
  22. Axloqsizlik.
  23. Ilmsizlik.
  24. Turar joy (yashaydigan uy, ishxona) larni ozoda tutmaslik.
  25. Kiyim kechak (libos, bosh kiyim, oyoq kiyim) larni pokiza tutmaslik.
  26. Ahli ayoli bilan janjallashishlik.
  27. Bir kishidan qarzdor bo‘lishlik.
  28. Mehmonga haqorat ila qarashlik.
  29. Behayolik.
  30. Besabrlik.
  31. Dangasalik.
  32. Hayvon, parranda, hasharot va nabotot olamiga zulm qilishlik.
  33. Yolg‘on gapirishlik. 
     

Mehribon Parvardigorimiz o‘zlarimizni ham, farzand-zurriyotlarimizni ham O‘zi buyurgan, Janobi Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallam tavsiya etgan, o‘tmishda o‘tganlarimizning ruhlari shod bo‘ladigan, xalqimiz xursand bo‘ladigan, ota-onalarimiz rozi bo‘ladigan yo‘llardan yurishimizni nasib etsin! 

Ibrohimjon domla Inomov

Ibratli hikoyalar