Tanlovga!
Barchamiz nimadir xarid qilish uchun bozorga borganmiz. Narsalarning bahosi ularning sifatiga qarab belgilanishi barchamizga ma’lum. Masalan, siz uy sotib olmoqchisiz. Uyning qay darajada shinamligi va boshqa shart-sharoitiga qarab uning narxi belgilanadi. Uning shinamliklari ortgani sari bahosi ham oshib boraveradi. Barcha shart-sharoitlarga ega bo‘lgan uylarning bahosi o‘z-o‘zidan boshqalaridan keskin farq qiladi. Endi siz sotib olmoqchi bo‘lgan uy jannatda bo‘lsachi? Tabiiyki, uning bahosi ham siz to‘lashingiz mumkin bo‘lgan eng oliy “pul birligi” bilan belgilanadi.
Aslida, bu dunyo biz uchun jannat tomon yurib o‘tish yo‘li qilingan. Alloh taolo biz uchun belgilab qo‘ygan majburiyatlar biroz harakat va ozroq mashaqqatni talab qiladi. Namoz o‘qish, haj qilish va zakotni ado etish kabi barcha amallarda mashaqqat bo‘lmaganida jannat ham bo‘lmagan bo‘lardi. Ushbu mashaqqat bizning asl nafsimizga zid bo‘lgan amalni bajarishdan yuzaga keladi. Masalan, insonning nafsida mol-dunyoni yaxshi ko‘rish bor. Nafsimiz mol-dunyoni qo‘limizda tutib turishni, uni hech kimga bermaslikni talab qilsa shariat bizdan uning zakotini berishni talab etadi. Shunday qilib, biz nafsimizga zid bo‘lgan amalni bajarish bilan savobni qo‘lga kiritamiz va jannatning to‘lovini to‘laymiz. Xuddi shuningdek, ro‘za ham Alloh taolo bizga belgilagan farz amallar orasida eng mashaqqatlirog‘i sanaladi. Chunki, unda nafsimizga zid bo‘lgan bir emas, bir nechta – o‘zimiz xohlagancha taomlanishdan saqlanish, jinsiy ehtiyojdan tiyilish kabi amallarni bajarishimizga to‘g‘ri keladi. Shuning uchun ham Alloh taolo barcha ibodatlar bandaning o‘zi uchun ekanligi, faqatgina ro‘za U zot uchun bo‘lishi va ro‘zaning mukofotinini O‘zi berishini va’da qilgan.
Yuqorida uy sotib olish misolini besabab keltirib o‘tmadik. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam mashhur hadisi sharifda shunday marhamat qiladilar: “Albatta, jannatda Rayyon deb nomlanadigan eshik bor. Qiyomat kuni undan ro‘zadorlar kiradi, ulardan boshqalar undan kirmaydi…” (Buxoriy rivoyati). Demak, kim jannatga Rayyon eshigidan kirishni, u yerdan o‘zi uchun qasrlar bunyod etishni istasa tabiatiga qanchalar zid bo‘lmasin ro‘za tutishi, u yerdagi xovlisi qanchalar go‘zal bo‘lishini istasa ushbu muborak oyda yaxshi amallarni ko‘paytirishi, bir so‘z bilan aytganda, fursat borida sarmoyasini yig‘ib jannat to‘lovini to‘lab qo‘yishi lozim bo‘ladi.
Iysoxon Yahyo tayyorladi
Ramazon hayiti va Qurbon hayiti Islomning ikki ulug‘ bayramidir. Ularning har birida ulkan ma’naviy ma’nolar bo‘lib, musulmonlar hayotida alohida o‘rin tutadi. Xususan, Qurbon hayiti Islomda fidokorlik, sadoqat va bag‘rikenglik ramzi hisoblanadi.
Ushbu muqaddas bayram oldidan Davlatimiz rahbarining maxsus qarorlari qabul qilinishi, Ramazon va Qurbon hayiti sanalari dam olish kuni sifatida belgilanishi xalqimizning diniy ehtiyojlarini ta’minlash, milliy va diniy qadriyatlarni asrab-avaylash hamda ma’naviy birdamlikni mustahkamlashga xizmat qilmoqda.
Qurbon hayiti Zulhijja oyining avvalgi o‘n kunida nishonlanadi. Ulamolar ta’kidlaganidek, Zulhijjaning avvalgi o‘n kuni Allohning eng mahbub kunlaridan biri bo‘lib, bu kunlarda qilinadigan amallar, ibodatlar, xayru saxovatlar juda ham ulug‘ hisoblanadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo huzurida yaxshi amallar Zulhijjaning birinchi o‘n kunida qilinadigan amallardek afzalroq amal yo‘q”, — deb marhamat qilganlar. Shunday ekan, ushbu kunlarda yaxshi amallarga shoshilish, savobli ishlarga ulgurib qolish ayni muddaodir.
Qurbon hayitining fazilatlari amallaridan biri – qurbonlik qilish hisoblanadi. Qurbonlik, Islom dinida ahamiyati katta bo‘lgan amallardan biri bo‘lib, u Qurbon hayiti kunlarida Allohning roziligi uchun fidoiylik ifodasi o‘laroq jonliq so‘yishdir. Bu amal hazrati Ibrohim alayhissalom va payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam sunnatlariga amal qilish, fidokorlik, sabr va taqvo kabi tushunchalarni ifoda etadi.
Qurbonlik qilish nafaqat insonning taqvosi, balki ijtimoiy mehr-oqibat, muhtojlarga g‘amxo‘rlik belgisidir. Qurbonlik go‘shti faqirlarga, qarindoshlarga, qo‘shnilarga tarqatilishi, ahillik va mehr-muhabbatni yanada mustahkamlaydi.
Qurbon hayiti — bu ahillik va mushtaraklikning ramzi bo‘lib, bu kunda musulmonlar o‘z qarindoshlari, qo‘shnilari, do‘stlarining holidan xabar oladilar, uzoqdagi yaqinlarini yo‘qlab borishga harakat qiladilar. Ayniqsa, keksa, bemor, yolg‘iz kishilar holidan xabar olish — dinimizda yuksak ajr hamda e’tiborga sazovor amal hisoblanadi.
Qurbon hayiti insonlarni bir-biriga yaqinlashtiradi, mehru shafqatni uyg‘otadi, bayram munosabati bilan ehson qilish, bolalar va keksalarni xursand qilish kabi amallar nafaqat shaxsiy savob, balki jamiyatdagi yaxshilik muhitini yanada mustahkamlaydi.
Bu kunda imkoni bor insonlar kam ta’minlangan oilalar, yetimlar, ehtiyojmandlar holidan xabar olib, ularga xursandchilik ulashsalar, bu amalning savobi beqiyosdir. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Mo‘minlarning o‘zaro do‘stliklari, rahm qilishlari va mehr ko‘rsatishlari xuddi bir jasadga o‘xshaydi. Undan bir a’zo xasta bo‘lsa, jasadning qolgani unga qo‘shilib bedor bo‘ladi va isitmalaydi”, — dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Azizlar, ayni kunlarda yurtimizdan 15 ming nafardan ziyod yurtdoshlarimiz Islomning besh ustunidan biri bo‘lgan Haj ibodatini ado etishga taraddud ko‘rmoqdalar. Ular orasida yuzlab nuroniylar, onalarimiz, ustoz va ziyolilar bor. Bu har bir yurtdoshimizning qalbida quvonch uyg‘otadi. Ayniqsa, mamlakatimiz rahbari muhtaram Prezidentimiz O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy hazrat bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilarimiz ahvolidan xabar olganelari, ularga muborak safarda to‘liq sharoit yaratilishi, Haj ibodatini xotirjam va mukammal ado etishlari uchun zarur ko‘mak va duolarini izhor etganlari katta voqea bo‘ldi.
Bu voqelik yurtimizda din va davlat munosabatlari yangi, barqaror va hamjihat zaminda qurilayotganidan dalolatdir. Bu – xalqimizning muqaddas qadriyatlariga hurmat, Islomning pok ta’limotiga bo‘lgan ehtirom namunasidir.
Bu kabi yuksak e’tiborlar yurtimizda din va davlat o‘rtasidagi muvozanatli munosabatning, xalqning e’tiqodi va qadriyatiga nisbatan hurmat va e’zozning amaliy namunasidir.
Muhtaram yurtdoshlar! Fursatdan foydalanib barchalaringizni iyd al-Azxo – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etaman. Yurtimiz tinchlikligi barqaror, xalqimiz totuvligi bardavom bo‘lsin, dinimiz yanada ravnaq topsin, xonadoningizdan fayzu baraka arimasin!
Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin!
Ubaydulloh Abdullayev,
Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi