Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Yanvar, 2025   |   15 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:47
Peshin
12:37
Asr
15:37
Shom
17:22
Xufton
18:40
Bismillah
15 Yanvar, 2025, 15 Rajab, 1446

Bir yilda bir mehmon

16.05.2019   33565   4 min.
Bir yilda bir mehmon

Ramazon! Aytilishi oson, muddati naqadar oz, bir yilda bir mehmon.

Ramazon! Bir yilda bir kelasanu, lekin biz gunohkor, osiy bandalarning bir yil ichida yig‘ilib qolgan qanchadan-qancha gunohlarimiz, xatolarimiz va kamchiliklarimizni kechirilishiga sababchi bo‘lasan.

Ramazon! Senga ta’rif berish mening qo‘limdan kelmaydi, chunki sening tarifingni Alloh taolo bergan: «Ramazon oyi – odamlar uchun hidoyat (manbai) va to‘g‘ri yo‘l hamda ajrim etuvchi hujjatlardan iborat Qur’on nozil qilingan oydir...» (Baqara, 185).

Ramazon! Qadring shunchalar balandligidan ikki dunyoimiz saodati bo‘lgan Kalomulloh sening bag‘ringda nozil bo‘ldi. Darajangni yuksakligidan bizni gunohlar xorligidan, do‘zax olovidan himoya qiluvchi, shaytoni-la’inning ustidan g‘alaba garovi, jismimiz zakoti, jannatga elituvchi ko‘prik, ibodatini faqatgina O‘ziga xoslagan, mukofotini ham faqat O‘zi berguvchi amal, ya’ni ro‘za aynan senga xoslandi.

Ramazon! Senga qanday ta’rif berayki, suyukli habibimiz Muhammad (sollallohu alayhi va sallam) bizga xabarini bergan go‘zal ta’riflardan ortiq. Uzot (sollallohu alayhi va sallam): “Kim Ramazon ro‘zasini imon, ishonch bilan va savobidan umid qilib tutsa oldingi gunohlari mag‘firat qilinadi”, deganlar (Imom Buxoriy rivoyati).

Ramazon! Sening hurmatingdan jannatlar jilolanadi, jahannam eshiklari yopiladi, shaytonlar kishanlanadi. Qadringni balandligini madh etuvchi hadislar, xushxabarlar shu qadar ko‘pki, ulardan ortib qanday ta’rif berishni bilolmay xayronman. Agar menga sen uchun bir dona ta’rif berish kerak bo‘lganda senga “mo‘minning mavsumi” degan ta’rifni bergan bo‘lardim. Chunki suyukli payg‘ambarimizning quyidagi birgina hadisi shariflari senga bunday ta’rif berishimga sabab bo‘ldi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) aytdilar: “Kim Ramazon oyida zikr majlislarida hozir bo‘lsa, Alloh taolo uning xar bir qadamiga bir yillik ibodatning savobini yozadi va qiyomat kuni Arshning soyasida men bilan birga bo‘ladi. Kimki Ramazon oyida jamoat namozlarida bardavom bo‘lsa, Alloh taolo har bir rakatiga nurdan bo‘lgan bir shaharni beradi. Kim bu oyda ota-onasiga qo‘lidan kelgancha yaxshilik qilsa, Alloh taolo u bandaga muloyimlik va rahmat nazari bilan qaraydi va men uning kafili bo‘laman. Qaysi bir ayol Ramazon oyida o‘z erining roziligini talab qilsa, u uchun Alloh taoloning huzurida Maryam va Osiyo (roziyallohu anhum)larning savobiga ega bo‘ladi. Ushbu oyda kimki bir musulmonning bir hojatini chiqarsa, Alloh taolo uning ming-minglab hojatlarini ravo qiladi. Kimki Ramazon oyida muhtojga xayru saxovat qilsa Alloh taolo unga mingta yaxshilik yozadi, uning minglab gunohlarini o‘chiradi va uning darajotini ming pag‘ona ko‘taradi” (“Nuzxatul-majolis” kitobi).

Yana qanchadan-qancha ta’riflaring, sifatlaring, raxmatlaring va biz bilmagan sirlaring borki, ularni zikr qilishga zabonimiz, yozishga qalamimiz, sanashga sanoqlarimiz, o‘zgalarga yetkazishga ilmimiz yetmaydi. Qo‘limizdan kelgani shu ozgina ibodat, Robbimizga itoat, yaxshiliklaringdan umidvorlik, sening dunyolarga sig‘mas hurmatingni saqlash hamda Robbimizning bizga yuborgan bir oylik mehmoni oldida mezbonlik burchimizni chiroyli ado etish xolos.

Ramazon! Xar yilgidek bu yil ham sening iforingga chanqoq bo‘lgan do‘stlaringni suyuntir, qalblariga orom ber. Sening hurmatingni saqlagan, sendan unimli foydalangan, sen tufayli o‘ziga jannatni vojib qilib olgan har bir inson ikki dunyoda aziz bo‘lsin. Kimki senga yetsayu, sening qadringni bilmasa, hurmatingni saqlamasa, sen buyurgan amallarni qilib, sen qaytargan ma’siyatlardan qaytmagan holda, o‘ziga jannatni vojib qilolmasdan seni o‘tkazib yuborsa, uning burni yerga ishqalansin.

Mamatqulov Jaloliddin

Uchko‘prik tumani “Shox muqaddam” jome masjidi

imom-xatibi

Islomov Yorbek 

Uchko‘prik tumani “Shox muqaddam” jome masjidi

imom noibi

Ramazon-2019
Boshqa maqolalar

Destruktiv axborot tarqatishning xatarlari

13.01.2025   2500   3 min.
Destruktiv axborot tarqatishning xatarlari

Bugungi globallashuv davrida axborot tarqatish tezligi beqiyos darajada oshdi. Internet, ijtimoiy tarmoqlar va ommaviy axborot vositalari orqali tarqatiladigan ma’lumotlar jamiyatning turli qatlamlariga kuchli ta’sir ko‘rsatmoqda. Afsuski, bu imkoniyatlar ba’zan milliy nizo va diniy bo‘linishga sabab bo‘ladigan axborot tarqatish uchun ham ishlatiladi. Bunday xatti-harakatlar jamiyat birdamligi va barqarorligiga jiddiy tahdid soladi.


Destruktiv, ya’ni buzg‘unchi, nizoli axborot tarqatishning asosiy xatarlari quyidagilar:

1. Jamiyatda adovat va nafrat uyg‘otish. Millatlar va diniy konfessiyalar o‘rtasida adovatli axborot tarqatish jamiyatda nafrat uyg‘otadi. Bunday ma’lumotlar odamlar o‘rtasida ishonchsizlikni kuchaytiradi, o‘z navbatida, ijtimoiy birdamlikka putur yetkazadi;

2. Jamoat xavfsizligini buzish. Milliy va diniy bo‘linishga sabab bo‘ladigan axborot jamoat tartibining buzilishiga olib keladi. Natijada tartibsizliklar yoki hatto mojarolar kelib chiqishi mumkin;

3. Beqarorlikni kuchaytirish. Destruktiv axborotlar boshqaruv va hokimiyat tizimlarini zaiflashtirishi mumkin. Milliy va diniy bo‘linish davlat barqarorligiga tahdid soladi, chunki aholi o‘rtasidagi ziddiyatlar boshqaruvga salbiy ta’sir ko‘rsatadi;

4. Yosh avlodga salbiy ta’siri. Bunday axborotlar yoshlar o‘rtasida millatchilik yoki diniy radikalizmga moyillikni kuchaytirishi mumkin. Bu esa kelajak avlodni ham buzilishga olib keladi.

Sabab va oqibatlar

Milliy nizo va diniy bo‘linishga sabab bo‘ladigan axborotlar aksar hollarda uydirmalar, yolg‘on yangiliklar yoki atrofdagi voqealarning bo‘rttirilishi orqali tarqatiladi. Bu axborotlar quyidagi oqibatlarga olib kelishi mumkin:

  • Tinch aholi orasida yomon munosabatlar shakllanadi;
  • Jamiyatda iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyot sekinlashadi;
  • Xorijiy yoki manfaatdor guruhlar tomonidan beqarorlik, nizolar uchquni alangalatishi mumkin.

Qanday choralar ko‘rish kerak?

1. Axborot iste’moli madaniyatini shakllantirish. Har bir shaxs tarqatilayotgan ma’lumotning haqiqiyligini tekshirish madaniyatini o‘zida shakllantirishi zarur;

2. Qonunchilikka rioya qilish va javobgarlik. Milliy nizo va diniy bo‘linishga sabab bo‘ladigan axborot tarqatgan shaxslarga nisbatan qonuniy choralar ko‘rilishi muhim;

3. Ta’lim va tarbiya orqali ongni oshirish. Maktab va oliy ta’lim muassasalarida axborot xavfsizligi va jamiyatga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan ma’lumotlarni tanqidiy baholash bo‘yicha bilim berish kerak;

4. Ijtimoiy tarmoqlar tahlili. Ijtimoiy tarmoqlarda yoyilayotgan axborotlarni tahlil qilib, zararli kontentlarni tezkorlik bilan aniqlash mexanizmlarini ishga tushirish zarur.

Xulosa

Milliy va diniy bo‘linishga sabab bo‘luvchi axborot tarqatish nafaqat jamiyat, balki mamlakatlar barqarorligiga katta tahdid soladi. Har bir fuqaro va jamoat tashkilotlari bunday xatti-harakatlarning oldini olishda o‘z hissasini qo‘shishi zarur. Axborot tarqatish madaniyatini shakllantirish orqali, jamiyatda tinchlik va barqarorlik ta’minlanadi.

Shermuhammad Boltayev,
Xorazm viloyati, Hazorasp tumani, "Shayx Qosim bobo" jome masjidi imom-xatibi.