Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Iyun, 2025   |   16 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
20:00
Xufton
21:38
Bismillah
12 Iyun, 2025, 16 Zulhijja, 1446

Ro‘zani buzmaydigan amallar

14.05.2019   36571   3 min.
Ro‘zani buzmaydigan amallar

Tanlovga!

  1. Agar ro‘zador kishi ro‘zaligini unutgan holda taom yesa, biror narsa ichsa yoki o‘z ahli bilan g‘uslni vojib qiluvchi ishga kirishsa – ro‘zasi buzilmaydi.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Nabiy sallollohu alayhi vasallam aytdilar: “Agar (bir kishi) unutib bir narsa yesa, ichsa, ro‘zasini tugal qilsin. Albatta uni Alloh taolo taomlantiribdi, serob qilibdi”. (Buxoriy rivoyati)

  1. Uyqusida ehtilom bo‘lsa, ro‘zaga zarar yetkazmaydi. Chunki, bu haqiqiy suratda oilaviy aloqa hisoblanmaydi. Unutib narsa yeganning holatidan ham ko‘ra bu holat tez-tez sodir bo‘ladi.

Abu Said Xudriydan rivoyat qilinadi: “Rosululloh solallohu alayhi vasallam aytdilar: “Uch narsa ro‘zadorning og‘zini ochmaydi: “Hijoma, qusish va ehtilom”. (Sunani Termiziy)

  1. Agar bir ayolga nazar solsa va erkaklik quvvati to‘kilsa yoki shu haqida o‘ylasa va suyuqlik to‘kilsa – ro‘za buzilmaydi. Chunki, bu ko‘rinishda suyuqlikning to‘kilishi ehtilom singari bo‘lib, haqiqiy aloqa sababidan emasdir.
  2. Kunduzi xushbo‘ylansa, ro‘zani buzmaydi. Xushbo‘ylik badanning sirtiga suriladi, ichiga emas. Xuddi cho‘milishga qiyos qilinadi.
  3. Kunduzi ko‘ziga surma qo‘ysa ham ro‘za ochilmaydi.

Anas ibn Molikdan rivoyat qilinadi: “Bir kishi Payg‘ambarimiz salollohu alayhi vasallamning oldilariga kelib ko‘zi og‘riyotganidan shikoyat qilib: “Ro‘zador holatimda surma qo‘ysam bo‘ladimi?” dedi. U zot: “Ha”, dedilar. (Sunani Termiziy)

Termiziy aytadilar: “Ahli ilmlar ro‘zador uchun surma qo‘yish borasida har xil fikr aytganlar. Ba’zilar makruh degan – Sufyon, Ibn Muborak va Ahmadlar, ba’zilar esa ruxsat berishgan – Shofe’iy, Anas, Hasan, Ibrohimlar”. (Sahih Buxoriy)

  1. Agar ro‘zador birovni g‘iybat qilsa, ma’no va surat jihatidan haqiqiy buzuvchi bo‘lmaganligi bois, ro‘zasi buzulmaydi. Ammo harom ishni qilgani uchun uchun gunohkor bo‘ladi. Quyidagi hadis ko‘pchilikni shunday gumon qilishiga sabab bo‘ladi: “Kim yolg‘on gapni tashlamasa va unga amal qilishdan tiyilmasa, uning yeb-ichishni tark qilganiga Alloh taoloning hech qanday hojati bo‘lmaydi”. (Sunani Termiziy) Yolg‘on, g‘iybat so‘z aytib, ro‘zam buzuldi deya, og‘zini ochib yuborgan kishi ulamolarning ijmosiga ko‘ra ham qazo, ham kafforat tutib beradi.
  2. Qusqi g‘olib kelsa, yuqorida aytilganidek ro‘zani buzmaydi.
  3. Ro‘zador erkak o‘z old avratiga dori quysa, Abu Hanifa va Muhammad nazdilarida ro‘zani ochmaydi. Ayol kishining avrati bu hukmga kirmaydi.
  4. Ro‘zadorning halqumiga chang, pashsha kabi narsalar kirsa, ro‘zaga ziyon bermaydi. Chunki, bundan saqlanishning iloji yo‘q.

10. Agar junub bo‘lib tong ottirsa, ro‘zani buzmaydi. Chunki, Oisha roziyallohu anhodan qilingan rivoyatda Payg‘ambarimiz junub bo‘lib tong ottirganlar, g‘usl qilib ro‘zalarini tutganlar. Ramazon kechasining barchasi tong otgunga qadar er-xotin aloqalariga halol qilingandir.

11. Kunduzi tishlari orasidagi no‘xatdan kichik taomni yutib yuborsa, ro‘zaga ta’sir qilmaydi. Chunki, ozgina naradan saqlanishning iloji yo‘q. Agar no‘xatdan katta narsani yutib qo‘ysa yoki o‘sha kichik narsani og‘zidan chiqarib turib yana qayta og‘ziga solsa – ro‘za buzilishiga sabab bo‘ladi. Vallohu A’lam.

 

“Fiqhul hanafiy va adillatu” kitobidan

N.Saidakbarova tarjimasi

 

Ramazon-2019
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

O‘zbekistondagi megaloyiha ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi tahlil qilindi

10.06.2025   4497   3 min.
O‘zbekistondagi megaloyiha ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi tahlil qilindi

 Yig‘ilishda Kengash a’zolari, Ishchi guruh rahbarlari va yetakchi olimlar – O‘zRFA vitse-prezidenti, Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti direktori, professor Bahrom Abduhalimov, tarix fanlari doktori, professor Jannat Ismoilova, O‘zbekiston tasviriy san’ati akademigi Akbar Hakimov hamda markaz rahbariyati va xodimlari ishtirok etdi.

   

Yig‘ilishda markaz ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlar muhokama qilindi. Jumladan:

  • "Qur’oni karim" zali
  • "Islomdan avvalgi davr sivilizatsiyalari"
  • "Birinchi Renessans davri"
  • "Ikkinchi Renessans davri"
  • “Yangi O‘zbekiston – Uchinchi Renessans poydevori”

 

Shu bilan birga, xorijiy muzeylarda saqlanayotgan va O‘zbekistonga daxldor bo‘lgan 350 ga yaqin eksponat ko‘rib chiqildi va ularni tanlab olish ishlari boshlab yuborildi.

 

Markaz rahbari Firdavs Abduxoliqov o‘z chiqishida bunday ta’kidladi:

 

— Hurmatli Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan barpo etilayotgan ushbu markaz ekspozitsiyasini boyitish maqsadida xorij muzeylari va kutubxonalarida saqlanayotgan yurtimizga oid artefaktlarni olib kelish bo‘yicha ishlar olib borilmoqda. Bir qator eksponatlar markazning ochilish marosimiga tayyor holatda bo‘ladi. Shuningdek, respublikadagi muzeylar ham 20 tadan eng noyob eksponat taqdim etishi rejalashtirilgan.

   

    Yig‘ilishda "Islomdan avvalgi davr" ekspozitsiyasi bo‘yicha olib borilayotgan ishlar haqida ekspozitsiya koordinatori Anvar Matniyazov ma’lumot berdi:

 

— Bu ekspozitsiyaga vaqt devori orqali kiriladi. U 6 ta sektordan iborat bo‘lib, Baqtriyadan boshlanadi. Turkiyalik dizaynerlar bilan hamkorlikda ish olib borilyapti. Mulyajlar, faksimilelar va qo‘lyozmalar bo‘yicha kelishuvlarga erishilgan. Shuningdek, yurtimizdagi 60 ta tarixiy qal’a o‘lchamlari to‘planib, sistemalashtirildi.

   

    Qadimgi Xorazm, So‘g‘d, Choch sivilizatsiyalariga oid tasviriy san’at, haykalchalar, tangalar va uy-ro‘zg‘or buyumlari xalqaro ko‘rgazmada namoyish etilishi rejalashtirilmoqda.

Vaqt devori kompozitsiyasida sharq miniatyuralari ham taqdim qilindi. Bu kompozitsiya turli davrlardagi siyosiy va ijtimoiy voqealarni badiiy tasvirlar orqali namoyon etadi:

 

  • Islomdan avvalgi davr sivilizatsiyalari – barelef uslubida,

 

  • Birinchi Renessans – mahobatli rangtasvir uslubida,

 

  • Ikkinchi Renessans – Kamoliddin Behzod, Mahmud Muzahhib va Muhammad Murod Samarqandiy kabi miniatyura maktabi asoschilari uslubida.

 

   O‘zbekiston xalq rassomi Bahodir Jalolov rahbarligidagi ijodiy guruh ushbu yo‘nalishda faoliyat yuritmoqda. 

 

Yig‘ilish yakunida O‘zbekiston Kinematografiya agentligi tomonidan tayyorlangan olimlar hayoti va merosiga bag‘ishlangan videoroliklar namoyish etildi. Ilmiy kengash a’zolari ushbu videomateriallar mazmunan va vizual jihatdan zamonaviy talablarga mos bo‘lishi zarurligini ta’kidlashdi.

cisc.uz

 

O‘zbekistondagi megaloyiha ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi tahlil qilindi O‘zbekistondagi megaloyiha ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi tahlil qilindi O‘zbekistondagi megaloyiha ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi tahlil qilindi O‘zbekistondagi megaloyiha ekspozitsiyasining 6 asosiy yo‘nalishi tahlil qilindi
O'zbekiston yangiliklari