Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Iyun, 2025   |   17 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
20:00
Xufton
21:38
Bismillah
13 Iyun, 2025, 17 Zulhijja, 1446

Ro‘zani buzmaydigan amallar

14.05.2019   36588   3 min.
Ro‘zani buzmaydigan amallar

Tanlovga!

  1. Agar ro‘zador kishi ro‘zaligini unutgan holda taom yesa, biror narsa ichsa yoki o‘z ahli bilan g‘uslni vojib qiluvchi ishga kirishsa – ro‘zasi buzilmaydi.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Nabiy sallollohu alayhi vasallam aytdilar: “Agar (bir kishi) unutib bir narsa yesa, ichsa, ro‘zasini tugal qilsin. Albatta uni Alloh taolo taomlantiribdi, serob qilibdi”. (Buxoriy rivoyati)

  1. Uyqusida ehtilom bo‘lsa, ro‘zaga zarar yetkazmaydi. Chunki, bu haqiqiy suratda oilaviy aloqa hisoblanmaydi. Unutib narsa yeganning holatidan ham ko‘ra bu holat tez-tez sodir bo‘ladi.

Abu Said Xudriydan rivoyat qilinadi: “Rosululloh solallohu alayhi vasallam aytdilar: “Uch narsa ro‘zadorning og‘zini ochmaydi: “Hijoma, qusish va ehtilom”. (Sunani Termiziy)

  1. Agar bir ayolga nazar solsa va erkaklik quvvati to‘kilsa yoki shu haqida o‘ylasa va suyuqlik to‘kilsa – ro‘za buzilmaydi. Chunki, bu ko‘rinishda suyuqlikning to‘kilishi ehtilom singari bo‘lib, haqiqiy aloqa sababidan emasdir.
  2. Kunduzi xushbo‘ylansa, ro‘zani buzmaydi. Xushbo‘ylik badanning sirtiga suriladi, ichiga emas. Xuddi cho‘milishga qiyos qilinadi.
  3. Kunduzi ko‘ziga surma qo‘ysa ham ro‘za ochilmaydi.

Anas ibn Molikdan rivoyat qilinadi: “Bir kishi Payg‘ambarimiz salollohu alayhi vasallamning oldilariga kelib ko‘zi og‘riyotganidan shikoyat qilib: “Ro‘zador holatimda surma qo‘ysam bo‘ladimi?” dedi. U zot: “Ha”, dedilar. (Sunani Termiziy)

Termiziy aytadilar: “Ahli ilmlar ro‘zador uchun surma qo‘yish borasida har xil fikr aytganlar. Ba’zilar makruh degan – Sufyon, Ibn Muborak va Ahmadlar, ba’zilar esa ruxsat berishgan – Shofe’iy, Anas, Hasan, Ibrohimlar”. (Sahih Buxoriy)

  1. Agar ro‘zador birovni g‘iybat qilsa, ma’no va surat jihatidan haqiqiy buzuvchi bo‘lmaganligi bois, ro‘zasi buzulmaydi. Ammo harom ishni qilgani uchun uchun gunohkor bo‘ladi. Quyidagi hadis ko‘pchilikni shunday gumon qilishiga sabab bo‘ladi: “Kim yolg‘on gapni tashlamasa va unga amal qilishdan tiyilmasa, uning yeb-ichishni tark qilganiga Alloh taoloning hech qanday hojati bo‘lmaydi”. (Sunani Termiziy) Yolg‘on, g‘iybat so‘z aytib, ro‘zam buzuldi deya, og‘zini ochib yuborgan kishi ulamolarning ijmosiga ko‘ra ham qazo, ham kafforat tutib beradi.
  2. Qusqi g‘olib kelsa, yuqorida aytilganidek ro‘zani buzmaydi.
  3. Ro‘zador erkak o‘z old avratiga dori quysa, Abu Hanifa va Muhammad nazdilarida ro‘zani ochmaydi. Ayol kishining avrati bu hukmga kirmaydi.
  4. Ro‘zadorning halqumiga chang, pashsha kabi narsalar kirsa, ro‘zaga ziyon bermaydi. Chunki, bundan saqlanishning iloji yo‘q.

10. Agar junub bo‘lib tong ottirsa, ro‘zani buzmaydi. Chunki, Oisha roziyallohu anhodan qilingan rivoyatda Payg‘ambarimiz junub bo‘lib tong ottirganlar, g‘usl qilib ro‘zalarini tutganlar. Ramazon kechasining barchasi tong otgunga qadar er-xotin aloqalariga halol qilingandir.

11. Kunduzi tishlari orasidagi no‘xatdan kichik taomni yutib yuborsa, ro‘zaga ta’sir qilmaydi. Chunki, ozgina naradan saqlanishning iloji yo‘q. Agar no‘xatdan katta narsani yutib qo‘ysa yoki o‘sha kichik narsani og‘zidan chiqarib turib yana qayta og‘ziga solsa – ro‘za buzilishiga sabab bo‘ladi. Vallohu A’lam.

 

“Fiqhul hanafiy va adillatu” kitobidan

N.Saidakbarova tarjimasi

 

Ramazon-2019
Boshqa maqolalar

Fotiha surasining shifo ekanini qayerdan bilding?

13.06.2025   685   2 min.
Fotiha surasining shifo ekanini qayerdan bilding?

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Abu Said Xudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sahobalaridan bir nechtasi safarga chiqishdi. Ular arab mahallalaridan biriga tushib, mehmon qilishini so‘rashdi. Mahalladagilar esa ularni mehmon qilishdan bosh tortishdi. Nogahon, ana shu mahalla oqsoqolini bir narsa chaqib oldi. Unga hamma narsani qilib ko‘rishdi, ammo foyda bermadi. Ba’zilar: «Ana u mehmonlarga boringlar-chi, shoyad, ularda biror narsa bo‘lsa?» deyishdi. Ular borib: «Ey mehmonlar jamoasi, bizning boshlig‘imizni bir narsa chaqib oldi. Hamma harakatni qilib ko‘rdik, ammo foyda bermadi. Sizlarda biror narsa bormi?» deb so‘rashdi.

Mehmonlardan bittasi: «Allohga qasamki, men dam solinadigan bir duoni bilaman. Lekin sizlardan bizni mehmon qilishingizni so‘raganimizda, rad etdinglar. Bizga bu duoning evaziga biror narsa bermasanglar, uni aytmayman», dedi. Ular bir to‘da qo‘y berishga kelishib olishdi. Shunda u sahoba «Alhamdu lillahi Robbil ’alamiyn»ni (ya’ni, Fotiha surasini) o‘qib sufladi. Oqsoqol go‘yo arqon yechilganidek harakatga keldi. Unda biror og‘riq qolmay yurib ketdi. Keyin ular kelishilgan narsani berishdi. Sahobalar: «Uni taqsimlanglar», deyishgan edi, dam solgan kishi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan bu to‘g‘rida so‘rab, bizga biror narsani buyurmagunlaricha taqsimlamanglar», dedi. Sahobalar Nabiy sollallohu alayhi vasallam huzurlariga borib, bu voqeani aytib berishdi. Shunda u zot: «Sen uning (Fotiha surasining) shifo ekanini qayerdan bilding? - dedilar, so‘ngra to‘g‘ri qilibsizlar, ularni taqsimlanglar. Menga ham ulush ajratinglar», deb Nabiy sollallohu alayhi vasallam kulib qo‘ydilar».

Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyatlari.

Mana shu imom Buxoriyning rivoyatlari mukammalroqdir.

Boshqa rivoyatda esa: «Fotihani o‘qib, tufugini to‘plab suflab qo‘ydi. So‘ng haligi kishi tuzalib ketdi», deyiladi.

Imom Navaviyning «Al-Azkor» kitobidan