Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Fevral, 2025   |   14 Sha`bon, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:01
Quyosh
07:21
Peshin
12:42
Asr
16:12
Shom
17:57
Xufton
19:11
Bismillah
13 Fevral, 2025, 14 Sha`bon, 1446

Ulug‘ mufassir va mashhur tafsirga bag‘ishlangan seminar

27.03.2019   2815   2 min.
Ulug‘ mufassir va mashhur tafsirga bag‘ishlangan seminar

Bugun, 27 mart kuni Samarqand viloyatida “Mahmud az-Zamaxshariy va uning al-Kashshof asari” mavzusidagi diniy soha xodimlarining ilmiy-amaliy seminari bo‘lib o‘tdi.
Tadbir Qur’oni karim oyatlari tilovati va xayrli duolar bilan boshlandi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari ilmiy-amaliy seminarni kirish so‘zi bilan ochib, shunday so‘zlarni aytdilar:
– muhtaram Prezidentimiz tashabbuslari bilan diniy-ma’rifiy va ilmiy-ijodiy sohalarda katta tarixiy voqealar yuz bermoqda. Jumladan, qo‘lyozma asarlarni o‘rganish va tadqiq etish ishlari izchillik bilan olib borilmoqda. Shu maqsadda, O‘zbekiston musulmonlari idorasi delegatsiyasi Misr, Turkiya va Tatariston kabi mamlakatlarda xizmat safarlarida bo‘lishdi. O‘zbekiston musulmonlari idorasi kitob fondida 3 ming jild qo‘lyozma, 17 ming jild toshbosma kitoblar mavjud. Eng noyob qo‘lyozmalardan biri – Mahmud az-Zamaxshariyning “al-Kashshof” asaridir. Ushbu asarni har tomonlama o‘rganish va ahamiyatini jamoatchilikka yetkazish maqsadida, ushbu ilmiy-amaliy sayyor seminar tashkil etildi.
Ilmiy-amaliy seminarda Diniy idora Kotibiyat bo‘limi mudiri Muhammad Ayubxon Homidov Mahmud az-Zamaxshariy ulug‘ mufassir, Islom ilmlarining deyarli barcha sohalarida chuqur ilmga ega bo‘lgan olim, arab tili grammatikasini ishlab chiqqan va ilm-fanning ko‘plab sohalarida shuhrat qozongan zabardast ulamo ekani to‘g‘risidagi ma’lumotlarni keltirdi.
– Mahmud az-Zamaxshariy tafsir, fiqh, qiroat, tilshunoslik, adabiyot, jo‘g‘rofiyaga oid oltmishga yaqin asar ta’lif etgan. Uning eng mashhur asari “al-Kashshof”kitobidir. Imom Zamaxshariy ijodlarining eng mo‘tabari “al-Kashshof” nomli tafsir hisoblanadi. Ushbu asarning to‘liq nomi “Al-Kashshof an haqoiqit-tanziyl fi vujuhit-ta’vil” deb nomlanadi, deya ushbu asarning mazmun-mohiyati haqida nutq qildi Fatvo bo‘limi mudiri Xomidjon Ishmatbekov.

Shuningdek, ilmiy-amaliy seminarda Surxondaryo viloyatidagi Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori Ubaydulla Uvatov “Mahmud az-Zamaxshariyning ma’naviy meroslari”, Toshkent islom instituti o‘qituvchisi Abdulqodir Pardayev “Imom az-Zamaxshariyning “al-Kashshof” asarida e’tiqodiy masalalarning yoritilishi” mavzularida ma’ruzalar o‘qishdi.
Seminar yakunida mavzu yuzasidan fikr-mulohazalar bildirildi.

 


O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Haqiqiy yutuq

8.02.2025   18823   3 min.
Haqiqiy yutuq

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَيَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَءُوا كِتَابِيَهْ. إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَاقٍ حِسَابِيَهْ. فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ. فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ. قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ.  كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا أَسْلَفْتُمْ فِي الْأَيَّامِ الْخَالِيَةِ

Yaqinda davlatimiz Rahbari raisligida ijtimoiy himoya sohasida amalga oshirilgan ishlar hamda 2025 yildagi ustuvor vazifalarga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Unda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari nutq so‘zladi.

Jumladan, ijtimoiy himoyaga muhtoj, nogironligi bo‘lgan kishilarga yordam ko‘rsatishning fazilati, ular haqiga xiyonat qilish og‘ir gunohligi, Ijtimoiy himoya milliy agentligi tashkil etilishi, xayru ehsonlar o‘z egalariga yetkazilayotgani, yaxshilik qilishning fayzu barakasi haqida to‘xtaldi.

Qur’oni karimda yutuqqa erishish va oxiratda najot topishning to‘rt asosiy sababi haqida so‘z boradi. Alloh taolo aytadi: “Ey iymon keltirganlar, ruku, sajda qilinglar va Rabbingizga ibodat qilinglar hamda yaxshilik qilinglar, shoyadki, najot topsangiz” (Haj surasi, 77-oyat).

“Yaxshilik qilinglar” buyrug‘i barcha yaxshilikni o‘z ichiga oladi. Alloh taolo boshqa bir oyatda aytadiki: “Ularning ko‘pgina maxfiy suhbatlarida yaxshilik yo‘q, magar kim sadaqaga, yaxshilikka va odamlar orasida islohga amr qilsagina, yaxshilik bor” (Niso surasi, 114-oyat).

Haqiqiy yutuq odamlarning holini o‘nglash kabi voqelikda ta’siri ko‘rinadigan yaxshi amallaridir. Talabaning muvaffaqiyati ilmiy yuksalishda, jamiyatga foydasi tegadigan mutaxassis bo‘lib yetishishda. Ustozning muvaffaqiyati talabalarga chiroyli ta’lim berishda. Shu kabi har qanday kasb egasining yutug‘i o‘z ishini puxta bilishi, unga yuklangan vazifani to‘la-to‘kis ado etishidadir.

Haqiqiy yutuq Haqning toatida bo‘lish, Uning buyrug‘iga amal qilish, qaytarig‘idan qaytish ila ro‘yobga chiqarkan!

Haqiqiy yutuq – qiyomat kunida kishining amallari yozilgan daftari o‘ng tomonidan berilishidir: «Bas, o‘z kitobi (nomai a’moli) o‘ng tomonidan berilgan kishi aytur: “Mana, mening kitobimni o‘qingiz! Darhaqiqat, men hisobotimga ro‘baro‘ bo‘lishimni bilar edim”. Bas, u qoniqarli maishatda, oliy jannatda, mevalari (uzib oluvchiga) yaqindir. (Jannat ahliga): “O‘tgan kunlarda (dunyoda) qilib o‘tgan (ezgu) amallaringiz sababli (ushbu noz-ne’matlarni) yoqimli ishtaha bilan yeb-ichaveringiz!” (deyilur)» (Haqqa surasi, 19–24-oyatlar).

Musulmon inson dini va oxirati xususida muvaffaqiyatga erishishi kerak degani dunyoviy muvaffaqiyatlarga erishishga harakat qilmasin, dunyoga butunlay qo‘l siltasin deganimas! Aksincha, musulmon kishining dunyoda muvaffaqiyat qozonish uchun harakat qilishi – Allohning yerdagi “xalifasi” maqomiga munosib ish! O‘tkinchi hayotda muvaffaqiyat qozonishga berilib ketib, oxirat tadorigidan chalg‘imasa, bas! Musulmonlar dinu dunyolarida, oxiratlarida yutsalar, naqadar soz bo‘ladi!

Abdulaziz ABDULLAYEV,

Qamashi tumanidagi “Chim” jome masjidi imom-xatibi


"Hidoyat" jurnali 2-sonidan

 

Maqolalar