Taraqqiyotimizning yangi davrida ko‘p asrlik noyob va nodir asarlarni saqlash, o‘rganish va targ‘ib qilish bo‘yicha ulkan ishlar amalga oshirilmoqda. Hayot davom etar ekan, bu sohada yangi-yangi zamonaviy talablar kun tartibiga qo‘yilishi tabiiy. Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning 2017 yil 24 maydagi “Qadimiy yozma manbalarni saqlash, tadqiq va targ‘ib qilish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori ana shu hayotiy zarurat nuqtayi nazaridan qabul qilingan tarixiy hujjatdir.
Xalqimizning juda boy madaniy merosi bo‘lgan nodir qo‘lyozmalar, qadimgi bosma kitoblar soni bugungi kunda 100 ming nusxadan ziyoddir. Shuni ham ta’kidlab o‘tish joizki, aholi qo‘lida e’zozlab saqlanayotgan hamda avloddan-avlodga o‘tib kelayotgan, lekin davlat tomonidan ro‘yxatga olinmagan nodir qo‘lyozmalar va bosma kitoblar ham oz emas.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi kitob fondi eng nodir ma’naviy xazinalardan biri bo‘lib, 3 ming jild qo‘lyozma, 17 ming jild toshbosma kitoblar mavjud. Eng noyob qo‘lyozmalarimizdan biri – “Usmon Mus'hafi” Qur’oni karimning qadimiy va tabarruk nusxasi. Yana fondimizda Imom Buxoriy, Imom Moturidiy, Burhoniddin Marg‘inoniy, Mahmud Zamaxshariy, Jaloliddin Rumiy, Zahiriddin Muhammad Bobur va boshqa ko‘plab ulug‘ alloma va mutafakkirlarning qo‘lyozmalari saqlanmoqda.
Bu borada jahon miqyosida noyob hisoblangan Misr va Turkiya davlatlaridagi yirik kutubxonalar, ilmiy tadqiqot markazlari va muzeylarning tajribalarini o‘rganish maqsadida, O‘zbekiston musulmonlari idorasi bo‘lim mudirlari Muhammad Ayubxon Homidov va Kamoliddin Mahkamov Misr davlatiga xizmat safarlarini boshladilar. O‘zbekistonning Misrdagi elchixonasi xodimlari Muhammad Ayub domla va Kamoliddin ustozni Qohira aeroportida kutib olishdi va safarga aloqador barcha ishlarda amaliy yordam berishmoqda.
Ma’lumki, Misr yurti Qur’oni karimda aynan shu nom bilan bir necha marta zikr etilgan. Bu esa uning barakoti, xayri ko‘pligiga dalildir. Bu zamin yuzlab sahoba va tobi’iylar hokini bag‘rida yashirgan. Buyuk allomalar bu yerda ta’lim olgan, minglab kitoblar ta’lif etishgan.
Misr bilan O‘zbekistonni bog‘lab turuvchi aloqalar juda qadim tarixga borib taqaladi. Alloma Ahmad al-Farg‘oniyning Misrdagi ilmiy faoliyati, Ixshidiylar sulolasidan tortib, Qohiradagi o‘zbakiyya mahallasigacha yurtlarimiz o‘rtasidagi ming yillik aloqalardan so‘zlaydi.
Safar jarayonlarini saytimiz orqali yoritib boramiz.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Savol: Masjiddagi jamoatda ba’zan oldingi safdagi odamning kiyimi kalta bo‘lgani uchun sajdada orqasi qisman ochilib qoladi va bexosdan unga ko‘zimiz tushib qoladi. Shu holatda tahorat yoki namozimiz buzilmaydimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Ulamolar tahorat va namozni buzuvchi omillarni birma-bir sanaganlar. Ular ichida birovning avratiga ko‘z tushib qolish sababli buziladi, degan gap yo‘q. Birovning, xoh ayolning, xoh erkakning avratiga qarash sababli bavl yoki biror suyuqlik chiqmasa, tahorat sinmaydi. Ammo bu degani qarash, nazar solish mumkin ekan, deb tushunmaslik kerak. Chunki bunday ishlar aslo mumkin emas.
Bir narsani yodda tutish lozimki, namoz o‘qish uchun tayyorlanayotgan inson namoz o‘qish asnosida avratlari ochilib qolmasligining chorasini ko‘rishi kerak bo‘ladi. Chunki bir rukn (farz amali) miqdoricha avratining to‘rtdan biri ochilib tursa, uning namozi buziladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi