Ayrim kishilar og‘izlaridan noxush hid anqib turishidan shikoyat qilishadi. Mutaxassislar og‘iz bo‘shlig‘ining yallig‘lanishi, tishlarning chirishi, yaxshi o‘rnatilmagan protezlar, kechasi olinmaydigan sun’iy tishlar, milkdan ajralma chiqishi, ovqat qoldiqlarining burmalarda yig‘ilishi hamda tozalikka e’tiborsizlik kabilarni bunday noxushliklarga sabab bo‘lishini ta’kidlashadi.
Og‘izdagi mana shu yomon hiddan qutulmoqchimisiz?
Quyidagi fikrlar aynan shu muammoni bartaraf etishda asqotadi deb umid qilamiz.
Shifokorlar o‘rganishlar natijasida og‘izdan yomon hid kelishining yuqoridagi sabablari qatorida yana bir asosiy sababini aniqladilar. Ular “Og‘izdan yomon hid kelishiga eng ko‘p sabab til yuzasidagi qoldiqlardir” deyishyapti. Ushbu qoldiqlar bakteriyalardan iborat bo‘lib, ovqat qoldiqlarini parchalovchi xususiyatga ega. Ana shu parchalash jarayonida og‘izdan yomon hid keladi.
Tish shifokorlari “Bu muammoning yechimi – og‘izda qolgan ovqat qoldiqlaridan xalos bo‘lishdir” deyishyapti.
Jumladan, AQSHning Ogayo shtatidagi klinikilardan birining vrachi doktor Filip Shrayden “Tilga qo‘shimcha ravishda tishlaringni ham cho‘tka yoki ip bilan tozala. Shunda sog‘lik va tozalik bo‘ladi” deydi.
Bu aytilganlardan ma’lum bo‘ldiki, tish bilan bir qatorda tilni ham tozalash og‘izdagi mikroblarni va yomon hidni yo‘qotish uchun eng afzal yo‘ldir. Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam bizga aynan shu uslubni tavsiya qilgan edilar. Keling, mana bu hadisga quloq tutaylik:
Abu Muso roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga kirdim. Misvokning bir tarafi tillari ustida edi”. Imom Muslim rivoyati.
Sunnati mutohharadan ma’lumki, Nabiy sollallohu alayhi vasallam tishlari va og‘izlarini tozalashga qattiq e’tibor berar, bir kunda besh martadan ko‘proq yuvardilar.
Stomatologik kasalliklar keng tarqalgan xastaliklar sirasiga kiradi. Bu kasalliklarga shifo bo‘ladigan dori-darmonlar, vositalarni zikr qilish bilan bir qatorda mutaxassislar bunga eng yaxshi davo deb misvokni e’tirof qilishadi.
O‘n to‘rt asrdan buyon o‘zining beqiyos ahamiyatini yo‘qotmay kelayotgan shifo uslubi, shaksiz misvok qo‘llashdir. Misvok hozirgi kunda do‘konlarda (ayniqsa masjidlar yonlarida) sotilayotgan arzon va hammabop gigiyenik vositadir. Hattoki, undan olingan maxsus tish pastasi ham o‘ta qulayligi bilan ajralib turadi.
Misvok ishlatishning ko‘plab foydalari bor. Misvok og‘izni poklovchi, Parvardigorning roziligini topishga yordam beruvchi, farishtalarni xursand qiluvchi, ko‘zga ravshanlik bag‘ishlovchidir. U yoqimsiz hidlarni, tishlarning kasallanishini ketkazadi, tishlarni esa oqartiradi, milklarni baquvvat qiladi, taomni hazm qilishga yordam beradi, balg‘amni kesadi, namoz savobini ko‘paytiradi, Qur’on yo‘lini toza qiladi, fasohatni ziyoda qiladi, me’dani quvvatlantiradi, shaytonni g‘azablantiradi, yaxshiliklar savobini oshiradi, achchiqni kesadi, asab torlarini tinchlantiradi, tish og‘rig‘ini bosadi, og‘iz hidlarini xushbo‘y etadi, jon chiqishini osonlashtiradi.
Shunday qilib, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o‘zlarining o‘gitlari bilan zamonaviy tib ilmining stomatologiya sohasiga bundan o‘n to‘rt asr muqaddam tamal toshini qo‘yib ulgurgan edilar.
Abduddoim Kahel maqolasi va
ISLOM.UZ portali ma’lumotlari asosida
Nozimjon Iminjonov tayyorladi
1. Diniy ibodatlarni bajarish
1.1. Namozlarni o‘z vaqtida o‘qish. Ibodatlar ichida eng afzali – vaqtida o‘qilgan farz namozi sanaladi.
1.2. Ro‘za tutish. Qazo va nafl ro‘zalarni tutish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qish kunidagi ro‘za qiyinchiliksiz topiladigan g‘animat (o‘lja)dir”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
1.3. Qur’on o‘qish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ummatimning eng afzal ibodati Qur’onga qarab tilovat qilishdir”, deganlar. Qur’onni yoddan o‘qishdan ko‘ra, unga qarab o‘qish afzaldir. Chunki Qur’onga qarash ham ibodatdir.
1.4. Tahajjud namozlarini o‘qish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Farz namozdan keyingi eng afzal namoz tungi namozdir”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).
1.5. Duo va zikrni ko‘paytirish. “...Allohni ko‘p zikr qiling. Shoyadki, zafar topsangiz” (Juma surasi, 10-oyat).
2. Oilaga yaxshilik qilish
2.1. Ota-onaga yaxshilik qilish. O‘z vaqtida o‘qilgan farz namozdan keyin eng afzal amal bu – ota-ona xizmatida bo‘lish sanaladi. Zero, “Robbingiz, Uning O‘zigagina ibodat qilishingizni hamda ota-onaga yaxshilik qilishni amr etdi” (Isro surasi, 23‑oyat).
2.2. Farzand va ahli ayolga xursandchilik ulashish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlarning yaxshilaringiz o‘z ahliga yaxshi muomala qilganingizdir. Men o‘z ahliga yaxshi muomala qiluvchirog‘ingizman”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
3. Ilm olish, kitob o‘qish
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ilm talab qilish har bir musulmon zimmasiga farzdir”, deganlar.
4. Tafakkurga vaqt ajratish
Hasan rahmatullohi alayh aytadilar: “Bir soat tafakkur qilish bir kechani bedor o‘tkazishdan yaxshidir”.
5. Muhtojlarga yordam berish
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim bir mo‘minning bitta dunyoviy tashvishini aritsa, Alloh taolo uning Qiyomat kunidagi tashvishlaridan birini aritadi. Kim qiynalgan kishiga yengillik keltirsa, Alloh taolo unga dunyoyu Oxiratda yengillik beradi” (Imom Muslim rivoyati).
6. Silai rahm qilish
Dam olish kunlari qavm-qarindoshlar holidan hech bo‘lmasa telefon orqali bo‘lsada xabar olish uchun qulay fursat. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kimni rizqi keng, umri uzoq bo‘lish xursand etsa, silai rahm qilsin (qarindoshlik rishtalarini mustahkamlasin)” (Imom Buxoriy, imom Termiziy rivoyati).
7. Sport bilan shug‘ullanish
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kuchli mo‘min Alloh huzurida kuchsiz mo‘mindan yaxshiroq va mahbubroqdir”, deganlar.
8. Do‘st va yaqinlar holidan xabar olish
Hazrat Ali roziyallohu anhu aytadilar: Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni: “Qaysiki musulmon boshqa bir musulmonni ertalab ziyorat qilsa, to kech kirgunicha unga yetmish ming farishta salavot aytadi. Agar kech kirganida ziyorat qilsa, to tong otgunicha yetmish ming farishta unga salavot aytadi. Unga jannatda bir bog‘ bo‘ladi”, deb aytganlarini eshitdim (Imom Termiziy rivoyati).
Dam olish kunlaringiz xayrli va barakali o‘tsin!
Davron NURMUHAMMAD