Qadim zamonda donishmandligi bilan yuksak obro‘-e’tibor qozongan kishi bor edi. U barchaga mehribon, to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatuvchi, hamdard va hamsuhbat edi.
Bir kuni donishmandning huzuriga suv sotuvchi g‘amgin holda keldi. Uning mahzunligini ko‘rgan donishmand:
– Bolam, biror musibating bormi? – deb so‘radi.
– Yo‘q, ...ammo... qanday aytishni bilmay turibman – deb javob berdi suv sotuvchi.
– Gapiraver, uyalma, dardingni ayt, – dedi donishmand kuyinib.
– Kechirasiz, deb gap boshladi sotuvchi ming xijolat ila. Sizning farzandingiz bugun oltinchi meshimni juvoldiz (bigiz) bilan teshdi. Bilasiz, faqir odamman, nima qilishni bilmay qoldim. Yangisini olishga pulim ham qolmadi.
Donishmand:
– Xafa bo‘lma, bolam, bir chorasini topaman. Hozircha mana bu pulni olib, boshqa mesh sotib ol, – dedi.
Ota “nega farzandim bunday ishga qo‘l urdi?” degan savolning javobini o‘ylab o‘yiga yeta olmadi. Shundan so‘ng, ayoliga bo‘lgan voqeani aytib:
– Qanday qilib o‘g‘limiz bu xunuk ishga qo‘l urdi. Xatoimni hech o‘ylab topa olmadim. Sen ham yaxshilab o‘ylab ko‘r, – dedi.
Oradan biroz vaqt o‘tib, ayoli:
– Esimga tushdi, – dedi hayajonlanib. O‘g‘limizga homilador bo‘lganimda mehmonga borgan edim. Dasturxondagi apelsinga ko‘zim tushib, juda ham yegim keldi. Biroq dasturxonga qo‘l uzatishga tortindim. Katta yoshdagi qariya onaxonlarning: “Homilador ayolning ko‘ngli biror narsani tusaganda undan totib ko‘rmasa, tug‘ilajak farzandiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi”, deyishgani yodimga tushdi. Bolamizga putur yetishidan qo‘rqib, mezbondan suv so‘radim. Suv olib kelishga chiqib ketganida, yoqamdagi to‘g‘nog‘ichni olib, apelsinga tiqib yaladim.
Donishmand:
– Tez borib uy egasidan uzr so‘ra, – dedi.
– Ularga nima deyman? Shu arzimagan ish uchun ham uzr so‘rash shartmi? – dedi ayoli e’tiroz bildirib.
– Xonadan ahlidan rozilik so‘ra. Farzandimiz olti yoshga to‘ldi. O‘sha voqeadan olti yil o‘tib, to‘g‘nog‘iching o‘g‘limiz qo‘lida bigiz bo‘ldi. Sening qilgan ishing davom etmoqda. Keyin kech bo‘lmasin, – dedi donishmand.
O‘rol TUROBOV,
Baxmal tumanidagi “Labi-hovuz” jome masjidi imom-xatibi