Sayt test holatida ishlamoqda!
22 Aprel, 2025   |   24 Shavvol, 1446
search icon
Avvalgi sayt
ЎЗ РУ EN AR

Toshkent shahri
Tong
04:07
Quyosh
05:33
Peshin
12:27
Asr
17:11
Shom
19:14
Xufton
20:34
Bismillah
22 Aprel, 2025, 24 Shavvol, 1446
Avvalgi sayt
#search
 YouTube

Jannat xushxabari berilgan kishilar va amallar

17.08.2018   14552   6 min.
Jannat xushxabari berilgan kishilar va amallar

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi va sallam: “Kim masjidga erta borib, kech qaytsa, har bir erta borib, kech qaytgani uchun Alloh unga jannatda ziyofat tayyorlab qo‘yadi”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi va sallam: “Musulmonlarga yo‘l o‘rtasida ozor berayotgan daraxtni kesib tashlagan bir kishining jannatda xuzur-halovat ila yashayotganini ko‘rdim”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).

Abu Muso Ash’ariy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kim ikki salqin(dagi namozni – bomdod va asr)ni o‘qisa, jannatga kiradi”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Rad qilganlardan tashqari ummatimning barchasi jannatga kiradi”, deganlarida, ular: “Yo Allohning Rosuli, rad qiladiganlar kim o‘zi?” deyishdi. Shunda u zot: “Kim menga itoat qilsa, jannatga kiradi. Kim menga osiylik qilsa, batahqiq u rad qilibdi”, dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Hoh o‘ziga qarashli, hoh begona yetimni o‘z qaramog‘iga olgan kishi bilan ikkovimiz jannatda birga bo‘lamiz”, dedilar. Molik ibn Anas ishora va o‘rta barmoqlariga ishora qildilar (Imom Muslim rivoyati).

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kim biror kasalni borib ko‘rsa yoki Alloh yo‘lidagi birodarini ziyorat qilsa, bir nido qiluvchi: “Pok bo‘lding, yurishing ham pok bo‘ldi va jannatdan o‘zing uchun joy tayyorlab qo‘yding”, deb nido qiladi ”, dedilar (Imom Termiziy rivoyati).

Savbon roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi “Kim menga odamlardan biror narsa so‘ramayman, deb kafolat  bersa, men uning jannatga kirishiga kafolat beraman”, deganlarida: “Men” dedim. Haqiqatda Savbon hech bir kishidan biror narsa so‘ramadilar (Imom Abu Dovud rivoyati).

Iyoz ibn Himor roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning: “Jannat ahli uch toifadir: 1. Adolatga muvaffaq bo‘lgan shoh; 2. Qarindoshlari va musulmonlarga rahmli hamda qalbi yumshoq kishi; 3. Bolalari ko‘p va o‘zi muxtoj bo‘la turib ham tilanchilik qilmaydigan kishi ”, deb aytganlarini eshitdim. (Imom Muslim rivoyati).

Ali roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning: “Bir musulmon boshqa bir musulmonni ertalab ko‘rgani borsa, to kech kirgunicha yetmish ming farishta uning haqqiga duoda bo‘lishadi. Agar kechqurun ko‘rgani borsa, to ertalabgacha yetmish ming farishta uning haqqiga duoda bo‘lishadi. Hamda bu kishiga jannatda terib, yig‘ib qo‘yilgan meva bo‘ladi”, deb aytganlarini eshitdim (Imom Termiziy rivoyati).

Muoz roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kimning oxirgi so‘zi “La ilaha illalloh” bo‘lsa, jannatga kiradi”, dedilar (Imom Abu Dovud, Imom Hokim rivoyati).

Abu Muso roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi.Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Qachon bir bandaning farzandi vafot etsa, Alloh taolo farishtalariga: “Bandamning farzandi ruxini oldilaringmi?” deydi. “Ha”, deb javob berishadi ular. “Qalbining mevasini qabz qildilaringmi?” deydi so‘ng. “Ha”, deb javob berishadi yana. “Bandam nima dedi?” deb so‘raydi Alloh taolo. Farishtalar: “Senga hamd va istirjo’ (inna lillahi va inna ilayhi rojiun) aytdi”, deyishadi. Shunda Alloh taolo: “Bandam uchun jannatda bir uy quringlar va uni hamd uyi, deb atanglar”, deydi ”, dedilar (Imom Termiziy rivoyati).

 

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Alloh taolo aytadi: “ Dunyo ahli ichidagi sevimli kishisini qabz qilganimda savob umid qil(il sabr qil)gan mo‘min bandam uchun Mening xuzurimda jannatdan boshqa mukofot yo‘q!” (Imom Buxoriy rivoyati).

Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Bir musulmon kishining balog‘atga yetmagan uch farzandi vafot etsa, Alloh ularga bo‘lgan rahmatining fazli tufayli uni albatta jannatga kiritadi”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi.“ Bir kishi: “Yo Allohning Rasuli, “Qul huvallohu ahad” surasini yaxshi ko‘raman”, deganida, u zot: “Albatta, buni yaxshi ko‘rishing seni jannatga kirgizadi”, dedilar. (Imom Buxoriy, Imom Termiziy rivoyati).

Ummu Habibi roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallamni: “Bir musulmon banda Alloh taolo uchun har kuni o‘n ikki rakat farzdan tashqari ixtiyoriy namoz o‘qisa, Alloh taolo u kishiga jannatda uy quradi yoki jannatda uy quriladi”, deb aytganlarini eshitdim (Imom Muslim rivoyati).

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Umra (keyingi) umragacha ikkalasi orasidagilarga kafforatdir. Mabrur hajning mukofoti esa faqat jannatdir”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Sahl ibn Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kim menga ikki jag‘i va ikki oyog‘i orasini (saqlashga) kafolat bersa, uning jannatga kirishiga kafolat beraman”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Oisha roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kim bir musulmon oilaga xursandchilik kiritsa, Alloh taolo mana shu kishi uchun jannatdan boshqa mukofot bo‘lishiga rozi bo‘lmaydi”, dedilar (Imom Tabaroniy rivoyati).

Toshkent shahridagi “Mevazor” masjidi imom-noibi

Yorbek ISLOMOV

to‘pladi.

Hadisi sharif
Boshqa maqolalar

Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriy: hayoti va ilmiy merosi

21.04.2025   3748   4 min.
Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriy: hayoti va ilmiy merosi

Islom ilmlarining taraqqiyotida hadis ilmi juda ham muhim o‘rin tutadi. Bu ilm nafaqat shariat asoslarining sahih manbalar orqali yetkazilishi, balki musulmon ummatining aqidaviy, fiqhiy va axloqiy asoslarini to‘g‘ri anglab olishda ham muhim ro‘l o‘ynaydi.

Xususan, hadis ilmidagi eng yirik va ishonchli manbalardan biri bo‘lgan Imom Buxoriy rahmatullohi alayhining “Sahih al-Buxoriy” asari bo‘lib, minglab ulamolar tarafidan bu kitob o‘rganilib, unga turli mazmun va uslublarda sharhlar yozganlar. Ana shunday sharhlovchi ulamolardan biri sifatida Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriyning nomlari alohida e’tiborga loyiqdir.

Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriy, ba’zi manbalarda esa bu zotning ismlari Muhammad ibn Ya’qub ibn Ali al-Banoniy shaklida ham uchraydi. Bu zotning qachon tug‘ulganlari borasida manbalarda aniq ma’lumolar ko‘rsatilmagan bo‘lsada, hijriy 1098 yilda vafot etganlari ochiq bayon qilingan.

Ya’qub al-Banoniy Hindistonning ilmiy markazlaridan biri bo‘lmish Lohur shahrida tavallud topganlar va butun umrlarini shu yerda ilmga xizmat qilishga bag‘ishlaganlar.

Ya’qub al-Banoniy mashhur muhaddis, faqih, mufassir va bir qancha ilmlarda yirik hanafiy olimlardan hisoblanadilar.

“Nuzhat al-Xavotir” asarining muallifi shayx Ya’qub Al-Banoniyning tarjimayi holini bayon qilib aytadilarki: “U zot olim, muhaddis Mavlono Ya’qub Al-Banoniy Al-Lohuriy, Lohur shahrida tug‘ilib, voyaga yetganlar. O‘z zamonasidagi yetuk olimlardan tahsil olganlar va ko‘plab ilmlarda, xususan hadis, fiqh va boshqa bir qancha ilmlarni puxta egallagan mashhur olimlardan biri bo‘lganlar”, deb ta’riflaydilar.

Bu zotning ustozlari haqida aniq ma’lumotlar uchramasada, eng yirik shogirdlari fazilatli shayx Muhammad G‘ovs ibn Abu al-Xoyr ibn Abu al-Mag‘far ibn Abdussalom al-Hanafiydir. U ilmli shayxlar oilasidan bo‘lib, hijriy 1056 yilda tug‘ilgan. U hadis ilmini shayx Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriydan o‘rgangan.

Ya’qub al-Banoniy hadis ilmda ham chuqur bilim egasi sifatida tanilgan olimlardandir. U zotning eng mashhur asari “Al-xoyr al-Joriy fi Sharhi sahih Al-Buxoriy” bo‘lib, bu asar imom Buxoriyning “Sahih al-Buxoriy” kitobiga yozilgan muhim sharhlardan biri hisoblanadi.

Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriy ilmiy maqom va martaba jihatidan yuksak mavqega ega bo‘lgan olimlardandir. Manbalarda u zot bir qancha asarlarning muallifi ekani qayd etilgan. Quyida ularning ba’zilarini keltirib o‘tamiz:

  1. “Al-Xoyr al-Joriy fi sharhi Sahih al-Buxoriy”;
  2. “Al-Mu’allim fi sharhi Sahih al-Imom Muslim”;
  3. “Al-Musaffa fi sharhi al-Muvatto”;
  4. “Sharh a’la Tahziyb al-Kalam” va “Sharh a’la al-Husamiy” kabi yirik sharhlar shular jumlasidan.

Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriy hijriy 1098 yilda vafot etganlari qayd etilgan.

Shuningdek, qo‘lyozma nusxasining ko‘chirilgani ham bu sanani tasdiqlaydi. “Nuzhat al-Xavotir” kitobi muallifi ham uning 1098 hijriy yilda vafot etganini ta’kidlab bunday yozadi: “U hijriy bir ming to‘qson sakkizinchi yilda vafot etdi. Bu sanani muftiy Valiyyulloh al-Farhobodiy o‘z ta’liqlaridan birida ochiq bayon qilgan”.

Bu zot Hindistonning Dehli shahrida vafot etganlar va o‘z uylariga dafn etilganlar.

Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriy o‘z davrining yirik allomalaridan biri bo‘lib, hadis, fiqh, tafsir kabi ilmlarda chuqur bilmga ega bo‘lgan zotlardan sanaladilar. U zotning ilmiy, ma’naviy merosi Hindiston mintaqasidagi islomiy ilmiy taraqqiyotga katta ta’sir ko‘rsatgan va ko‘rsatib kelmoqda. Bugungi kunda ham u zotning qoldirga ilmiy meroslari tadqiqotchilar uchun ham bebaho manba bo‘lib xizmat qilmoqda.


Muhammad Umar Muhammadjonov,
Toshkent Islom instituti talabasi.