Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Yanvar, 2025   |   10 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:48
Peshin
12:36
Asr
15:32
Shom
17:16
Xufton
18:35
Bismillah
10 Yanvar, 2025, 10 Rajab, 1446

Bo‘ladigan bola

14.08.2018   5978   3 min.
Bo‘ladigan bola

Abdulloh yoshligidan tirishqoq, kichik bo‘­lishiga qaramay, keksa otasiga yordam berish uchun tinmay harakat qilardi. Otasi Murod ota ancha keksayib qolgan, yoshi oltmishdan oshgan bo‘lib, og‘ir mehnat qilsa, tez toliqib qoladi. Charcha­ganini bildirmaslikka har qancha harakat qilmasin, baribir keksaligi oshkora qilib qo‘yardi. Otasini doimo kuzatib yurgan, ahvolini anglab yetgan kenja Abdulloh imkon qadar unga yordam berishga urinadi. U keksa otasining harsillab ketmon chopishini ko‘rib ruhan ezi­ladi. Abdullohning ketmon chopishga kuchi yet­masa-da, otasiga sezdirmay toklarning ostini yumshatishga, yer chopishga harakat qildi.

Erta tongda eshagini minib, choshgohgacha mollarga ikki-uch marta o‘t olib kelar, tushdan ke­yin yana shunday qilardi. Hamma o‘yin bilan ovora bo‘lganida, u mehnat qilardi. Vaqt topdi degunicha qo‘liga kitob olib mutolaa qilardi. Ota-onasi biron marotaba o‘t olib kel, yer chop, kito­bing­ni o‘qigin, deb aytmasdi, yurakdan mehnat qi­lar va tinim bilmasdi. Onasi bo‘lsa, “Ko‘p kitob o‘qiyverma”, deb chiroqni o‘chirib qo‘yardi. Shunga qaramay, ilm olishga qiziquvchan bola fona­rini yoritib ko‘rpaning ichida kitob o‘qirdi. U oldiga katta maqsad qo‘ygan: “O‘qib yetuk inson bo‘la­man, otamning og‘irini yengil qilaman, onamga ko‘makdosh bo‘laman”, deb tinmay harakat qilardi. Ba’zi yoshi katta bolalar uni masxaralab kamsitishganda: “Hali shoshmay turing­lar, kelajakda olim bo‘laman. O‘shanda Abdulloh­ning kim­li­gini ko‘rasizlar, hammangiz yalinib oldimga borasizlar!” derdi. Murod ota farzandini doimo duo qilardi. Murod ota qo‘shnisi Temir ota bilan gaplashib o‘tirganida, eshakka o‘t ortib kelib tushirishga qiynalayotgan Abdul­lohga qarab:

– Shu o‘g‘lingdan katta odam chiqadi. Hech ti­nim bilmaydi. “Bo‘ladigan bola o‘n besh yoshda bosh bo‘lar, bo‘lmaydigani qirqqa kirsa, yosh bo‘lar”, degan maqolni eshitgansan-a, shu maqol sening o‘g‘lingga o‘xshagan g‘ayratli bolalarga aytilga­nov. Menga qara, Murod, o‘g‘lingni ishla deb ura­sanmi? – dedi ko‘ziga tikilib.

– Nima deyapsan, bu bolani urib bo‘larkanmi? O‘zining g‘ayrati ichiga sig‘maydi. Boshqalarga o‘xshab o‘ynagin, dam ol desam, quloq solmaydi.

Abdulloh maktabni tugatib, oliygohda o‘qidi. Uni bitirib, katta olim bo‘ldi. Otasini e’zoz­lab, boshlariga ko‘tarib, duosini oldi. Uni yaxshi taniganlar: “Sen duo olgansan, sen bilan o‘yna­shib bo‘lmaydi!” derdilar. Ha, “Bo‘ladigan bola boshidan” deb bejizga aytilmagan. Bu kabi bola­larga ishoraning o‘zi kifoya bo‘ladi. Har gapni ma’nosiga qarab yo‘l tutadi. Ba’zilar qirqqa kirsa-da, pand-nasihatni qulog‘iga olmaydi. To‘g‘rini egri, egrini to‘g‘ri deydi. Dangasalikka o‘rganib, ota-onaning xizmatidan qochib, yomonligini qo‘ymay, ulg‘ayishga intilmaydi.

Ey aziz farzand! Intilganga tole yor! Ota-­onasini xizmatini qilgan, ustozlar duosini olgan, el-yurtning olqish va rahmatlarini ol­gan inson, albatta, baxtli bo‘ladi. Bunday inson­lar uzoq umr ko‘radilar. Kim mana shunday in­sonlarga yomonlik qilsa, albatta, yomonligi o‘zi­ga qaytadi. Shu bois ulug‘larimiz: “Duo olgan odamdan ehtiyot bo‘ling. U duolar qo‘rg‘onida bo‘­ladi. Unga yomonlik qilsangiz, o‘zingizni balolarga giriftor qilasiz. Siz ham duo olgan mana shun­day insonlar duosini oling, siz ham baxtli bo‘la­siz”, deydilar. Yuqoridagi ulug‘ insonlarning ayt­ganini qilib, baxtga erishing, rahmat va olqish­lar olib, umringizni barakotli qiling. Aslo qarg‘ish olmang! Qarg‘ish umringizni kesib, bara­kangizni qochiradi. Aqlingizni yoshligingizdan ishlatsangiz, hayotda ko‘p yaxshi­liklar ko‘rasiz.

Qirq yoshga yetsa ham aqli to‘lmasa,

Yomon amallarni hargiz qo‘ymasa,

Ustiga fazldan libos kiymasa,

Bo‘ladi, bundayni odam demasa.

 

“Qasamini buzgan qiz” kitobidan

Ibratli hikoyalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

To‘lamagan yo‘lkiralarimni qanday ado etaman?

10.01.2025   691   1 min.
To‘lamagan yo‘lkiralarimni qanday ado etaman?

Cavol: Kollejda o‘qib yurgan vaqtlarimda ba’zan avtobusdan yo‘lkirani bermasdan tushib ketardim. Bu ishning og‘ir gunoh ekanini anglab yetdim. Buni qanday to‘g‘rilasam bo‘ladi? Taxminiy hisoblab, sadaqa qilsam bo‘ladimi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz bu ishingiz uchun avvalo istig‘for aytib, tavba qilasiz. To‘lamagan yo‘lkiralaringizni taxminiy hisoblaysiz hamda o‘zingiz foydalangan avtobuslar boshqarmasidan yo‘lkiralar to‘lanadigan hisob raqamlari bo‘lsa, qarzlaringizni shunga o‘tkazib qo‘yasiz va shu bilan zimmangizdagi yukdan qutilasiz, inshaalloh. Agar ularda bunday imkoniyat bo‘lmasa, sadaqa qilib yuborasiz.

Shuni yodda tutish lozimki, birovlarning haqlari eng avvalo egasiga qaytarish shart bo‘ladi. Egasi yoki uning merosxo‘rlarini topishning iloji umuman bo‘lmagandagina uning nomidan sadaqa qilinadi. Vallohu a’lam.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.

Maqolalar