Sayt test holatida ishlamoqda!
06 Avgust, 2025   |   12 Safar, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:52
Quyosh
05:23
Peshin
12:34
Asr
17:28
Shom
19:38
Xufton
21:02
Bismillah
06 Avgust, 2025, 12 Safar, 1447

HAJGA KYeTAYoTGAN AYoLLARGA TAVSIYaLAR (2-qism)

16.06.2023   4083   2 min.
HAJGA KYeTAYoTGAN AYoLLARGA TAVSIYaLAR (2-qism)

 Mehmonxonalarda:

 

  1. Madina shahriga borganda mehmonxonalardagi xonalar taqsimotida tartibli bo'lish talab etiladi.
  2. Mehmonxonada oz vaqt bo'lishni, hajga nima maqsadda borishni doim yodda saqlagan holda guruh rahbarining ko'rsatmalariga qat'iy amal qilishi kerak.
  3. Mehmonxonalardagi xonalar ozodaligiga e'tibor berish, suvni isrof qilmaslik, xonalarda taomlanmaslik talab etiladi.
  4. Honadoshlar bilan janjalashmaslik, boshqalarning haqiga hiyonat qilmaslik kerak.
  5. Mehmonxonalarda, Mino, Arofat va Muzdalifada satri avrat qoidalariga amal qilish lozim.

 

Oshxonada:

  1. Oshxonadagi tartib-intizomga qat'iy rioya qilish kerak.
  2. Mehmonxonalardagi oshxonalarda, Mino, Muzdalifa, Arofatda ziyoratchilarga beriladigan mahsulotlarni faqat o'ziga kerakligini olishi, me'yordan oshiq olmaslik, berilayotgan mahsulotlar boshqa ziyoratchilarning haqqi bo'lishi mumkinligini unutmaslik lozim.

 

Masjidga yoki boshqa joylarga ketiladigan bo'lsa:

  1. Har namozga chiqqanda kalitni topshirish shart emas. Butunlay chiqib ketayotganda kalitni topshirish kerak.
  2. Shaxsini tasdiqlovchi beyjik va mehmonxona tashrif qog'ozi (vizitka)si doim yonida olib yurish kerak.
  3. Ibodatlar uchun masjidda qolinadigan bo'lsa yoki boshqa ishlar yuzasidan guruh rahbarini ogohlantirib qo'yish lozim.

 

 "Hajga ketayotgan ayollarga tavsiyalar" risolasidan

 

Haj va umra
Boshqa maqolalar

«Ishorai sabboba» qanday amal?

04.08.2025   12102   3 min.
«Ishorai sabboba» qanday amal?

Hanafiy mazhabimizda «ishorai sabboba» sunnat amal xisoblanadi. U to‘g‘risida bir necha hadisu shariflar vorid bo‘lib, quyidagi manbalarda u to‘g‘risida va qanday qilinishi borasida to‘xtalib o‘tilgan. Abu Lays Samarqandiy “Navozil”, Kamoliddin Ibnu Humom “Fathul qodir”, Alloma Alouddiyn Kosoniy “Badoi’us Sanoiy”, Ibn Obidiyn “Raddul muxtor”, Abdulhay Laknaviy “Umdatur ri'oya”, “E’lo’us sunan” kabi mo‘tabar manbalarda ham sunnat ekanligi zikr qilingan.  Bu haqida Aliy Qoriy ikkita “Tazyinul ibora tahsinul ishora” va “At-tadhiynu lit tazayyun”, Hofiz Ibn Hajar “Talhisul hobir”, Ibn Obidiyn “Raf’ ul taraddud” nomli bir qator risolalarda ham yozib o‘tganlar.

Imom Termiziy Abu Humayddan rivoyat qiladilar: “O‘ng kaftlarini o‘ng tizzalariga, chap kaftlarini chap tizzalarini ustiga qo‘yib barmoqlari bilan ishora qilar edilar”.

Ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Nabiy sallolohu alayhi vasallam namozda, ya’ni tashahhudga o‘tirsalar o‘ng qo‘llarini o‘ng tizzalarini ustiga chap qo‘llarini chap tizzalarini ustiga qo‘yib ko‘rsatkich barmoqlarini ko‘tarib ishora  qilardilar. Chap qo‘llari tizzalarini ustida turar edi”. Ushbu hadisga sahobalar, tobe’inlar amal qilib, tashahhudda ishorani ixtiyor qildilar. Ahmad Nofi’dan rivoyat qiladilar: “Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhumo namozda tashahhudga o‘ltirsalar ikki qo‘llarini ikki tizzalariga qo‘yib barmoqlari bilan ishora qilib, ishora qilgan barmoqlariga qarab turar edilar, so‘ng Rasululloh sallalohualayhi vasallam: “Barmoq bilan ishora qilish shaytonga temirdan ham shiddatliroq”, derdilar.

Aliy Qoriy “Tazyinul ibora tahsinul ishora” kitoblarida ushbu hadisni sharhlab aytadilarki, “Barmoq bilan ishora qilish urushda temir qurolni ishlatishdan ham qiyinroqdir, go‘yo tavhidga ishora qilish bilan shayton mo‘min bandani adashtirishi, shirkka olib borishdan bo‘lgan  umidini kesadi”.

Imom Suyutiy “Jome’ul kabir” kitoblarida Uqba ibn Omirdan rivoyat qiladilar: “Kishi namozida ishora qiladigan har bir ishorasiga o‘nta hasanot yoziladi”, dedilar.

Ibn Obidiyn “Raf’ul taraddud” nomli kitoblaridagi «ishorai sabboba» haqida vorid bo‘lgan hadislar, olti sahih kitoblarning hammasida zikr qilingan. U hadislarni hattoki, ma’naviy mutovotir deyish durust bo‘ladi deganlar.

«Ishorai sabboba» qilish borasida sahobalar, ularga ergashgan tobe’inlar ixtilof qilmadilar. Imom Abu Hanifa va u zotning ikki shogirdlari Imom Abu Yusuf va Imom Muhammmad, Imom Molik, Imom Shofeiy, Imom Ahmad ibn Hanbal hamda mutaqaddim ulamolar «ishorai sabboba» sunnat ekanligiga ittifoq qilishgan.

Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, «ishorai sabboba»ni tashahhudga o‘tirganda, duoni o‘qib “Ashhadu anna...” deganda namozxon o‘ng qo‘lni ko‘rsatgich barmog‘ini ko‘taradi, “illalloh” deganda tushiradi. Tashahhud duosini avvalidan qo‘lni qimirlatib turish durust emas. Shuni takidlash lozimki, «ishorai sabboba» rivoyatlaridan bexabar bo‘lib, bu amalni qilmagan namozxonni aslo malomat qilinmaydi.

Namangan shahar "Mulla Bozor Oxund" jome masjidi

imom noibi Anvarxon Akramov

Manba: @Softalimotlar