Ramazonning fazilatlarini har qancha gapirsakda, shuncha kamdir. Ayniqsa, bu oyning tarovati – ro‘za bilan yanada go‘zaldir. Kishi chin ixlos bilan ro‘za tutishni niyat qilar ekan, bu ibodatini faqatgina Alloh uchun ado etayotganini aniq anglaydi. Yaratgan roziligi uchun qiyinchiliklarga bardosh beradi, sabrli bo‘lishni o‘rganadi. Shu boisdan ham Alloh taolo hadisi qudsiyda ro‘zaning ajri ulug‘ ekanini aytadi: “Odam bolasining hamma amali o‘zi uchun, faqat ro‘za Men uchundir va uning mukofotini Men O‘zim berurman”.
E’tibor bering, ro‘za tutgan kishi, Alloh taolo mukofotini O‘zi berishini bilgan holda kamchilikka yo‘l qo‘yishi mumkinmi? Darhaqiqat, ro‘zador tutayotgan ro‘zasini “Alloh ko‘rib turibdi” degan ixlos bilan ado etadi. Kamchiliklarga yo‘l qo‘ymaslikka harakat qiladi. Ruhiyatidagi xotirjamlik tafakkurining tiniqlashib borishiga sabab bo‘ladi.
Hadisda shunday deyiladi: “Ro‘zadorga ikki xursandlik bordir. Ular ila suyungay. Iftor qilganda suyungay va qachon Robbisiga yo‘liqqanda suyungay”.
Qolaversa, bu oy buyukligining omillaridan biri ushbu hadisi sharifda go‘zal tarzda bayon qilinadi: “Qachon Ramazon kelsa, jannat eshiklari ochilur, do‘zax eshiklari yopilur va shaytonlar kishanlanur”.
Ushbu hadis bu oyning naqadar ulug‘ maqomga ega ekanini tasdiqlaydi. Hadisdagi shaytonlar kishanlanganligi mo‘min-musulmonlarni ushbu imkoniyatlardan foydalanib qolishga, kitob mutolaasiga, ezguliklar qilishga chorlaydi.
Ramazonning fazilati bu oyda Qur’oni karim nozil qilinishi bilan bog‘liqdir. Bu borada Baqara surasining 185-oyatida shunday marhamat qilinadi:
“Ramazon oyi – odamlar uchun hidoyat (manbai) va to‘g‘ri yo‘l hamda ajrim etuvchi hujjatlardan iborat Qur’on nozil qilingan oydir. Bas, sizlardan kim bu oyda (o‘z yashash joyida) hozir bo‘lsa, ro‘zasini tutsin. Kimki bemor yoki safarda bo‘lsa, (tuta olmagan kunlarining) sanog‘i boshqa kunlardandir. Alloh sizlarga yengillikni istaydi, og‘irlikni xohlamaydi”.
Shuningdek, bu oy mehr-muruvvat oyi bo‘lib, insonlar bir-birlariga ko‘mak beradilar, muhtojlarga yordam qo‘llari uzatiladi, o‘zaro yaxshiliklar qilinadi, bemorlardan hol-ahvol so‘raladi, arazlashgan kishilar muborak oyning sharofati bilan ginalarni unutadilar. Bu oyda butun yurtimizda ana shunday yaxshiliklar bilan, xotirjamlik va xursandchilik hukmron bo‘ladi.
Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi va sallamdan rivoyat qilingan hadisi sharifda shunday marhamat qilinadi: “Bu oy o‘zgalardan ko‘ngil so‘rash, mehr-muruvvat ko‘rsatish oyidir. Kim u kunda biror ro‘zadorga iftorlik qilib bersa, bu uning gunohlariga mag‘firat va jahannamdan ozod bo‘lishiga sabab bo‘ladi”.
Qolaversa, ushbu oyning sharofati bilan gunohlar avf etiladi, ro‘zadorlarga ko‘plab ajrlar beriladi.
Bu haqda Nabiyimiz sallallohu alayhi va sallamdan keltirilgan hadisda shunday deyiladi: “Ramazon oyining birinchi kechasi Alloh taolo aytadi: “Kim bizni yaxshi ko‘rsa, Biz ham uni yaxshi ko‘ramiz. Kim Bizni talab qilsa, Biz ham uni talab qilamiz. Kim Bizdan mag‘firat so‘rasa, Biz uning gunohlarini Ramazon hurmatidan kechiramiz”.
Ramazon o‘ttiz kun davom etadi. bu kunlarni mazmunli o‘tkazishga harakat qilish har bir musulmonning ulkan imkoniyatidir. Ezguliklarga shoshilish cheksiz savoblarga musharraf etadi. Bu oyda bilim olish, kitob mutolaasi ilmning ziyoda bo‘lishiga zamin yaratadi. Barakali kunlarning har bir lahzasi qimmatlidir. Ulardan foydalanib qoling!
Binobarin, quyidagi hadisda shahri sultonning naqadar buyuk ekani ta’kidlanadi: “Agar ummatlarim Ramazon oyining sharafini bilganlarida edi, yil o‘n ikki oy Ramazon bo‘lishini orzu qilar edilar, chunki ularning toati maqbul, duolari mustajob, gunohlari mag‘firat etilib, jannat ro‘zadorlarga muhtoj bo‘ladi”.
“Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti
mudarrisi J.Kulbayev
Samarqand shahridagi xalqaro konferensiya doirasida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari Qirg‘iz Respublikasi musulmonlari idorasi raisi, muftiy Abdulaziz Zakirovni qabul qildilar.
Uchrashuvda keyingi yillarda diniy idoralar o‘rtasida aloqalar rivojlanayotgani, qardosh ulamolar hamkorligi taraqqiy etayotgani, xalqaro anjumanlarda birgalikda ishtirok etishi, fatvo ishlab chiqish va muhim sanalarni belgilashdagi kengashlar yaxshi natija berayotgani qayd etildi.
O‘tgan mart oyida Xo‘jand shahrida Tojikiston, O‘zbekiston va Qirg‘iz respublikalari rahbarlari davlat chegaralarining tutash nuqtasi to‘g‘risidagi shartnoma imzolagani tarixiy voqea bo‘lgani, ushbu hujjat bahs-nizolarni ortda qoldirib, abadiy do‘stlik va qardoshlik rishtalarini yanada mustahkamlagani ta’kidlandi.
Qirg‘iz muftiysi so‘nggi yillarda O‘zbekistonda Islom dini ma’rifatini keng yoyish, mo‘min-musulmonlar ehtiyojini ta’minlash, masjid-madrasalarni obod etish va ulug‘ allomalar merosiga ehtirom ko‘rsatish, mintaqada tinchlik-osoyishtalikni ta’minlash va yaxshi qo‘shnichilik munosabatlarini shakllantirish yo‘lida olib borilayotgan ishlarni yuqori baholadi.
Muftiy Abdulaziz Zakirov Markaziy Osiyo ijtimoiy hayotida diyorimiz ulamolarining o‘rni katta ekani, ular qardosh ahli ilmlarga ustoz sifatida qadrlanishi, har bir dolzarb mavzudagi diniy masalani kengashgan holda amalga oshirilishini bildirdi. Shuningdek, mintaqa uchun ahamiyatli masalalarda fatvolar e’lon qilish va muhim sanalarni belgilashda O‘zbekiston ulamolari yetakchiligini e’tirof etdi. Bundan tashqari xalqlar ittifoqchiligi ta’minlanishida Mir Arab madrasasida ta’lim olgan qardosh ulamolarning roli katta ekanini ta’kidladi.
Imom Moturidiy merosiga bag‘ishlangan xalqaro konferensiya o‘zaro hamkorlikning uzviy davomi ekani, unda mo‘tabar ulamolar tomonidan muhim mavzular keng muhokama qilinib, bugungi kundagi dolzarb aqidaviy va ixtilofli masalalarga yechim topilishiga Qirg‘iz muftiysi ishonch bildirdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati