Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Aprel, 2025   |   19 Shavvol, 1446

Toshkent shahri
Tong
04:16
Quyosh
05:41
Peshin
12:28
Asr
17:07
Shom
19:08
Xufton
20:27
Bismillah
17 Aprel, 2025, 19 Shavvol, 1446

Ramazon – taqvo oyi

31.05.2018   55142   3 min.
Ramazon – taqvo oyi

Alloh taolo bandalariga buyurgan va ularni qaytargan amallarda insonlarning dunyo va oxiratdagi saodatli hayotlari kafolatlangan. Ana shunday ibodatlardan biri Ramazon oyida ro‘za tutish hisoblanadi. Ro‘za tutish orqali inson gunohlariga tavba qiladi va ibodat qilish barobarida jamiyatga ham o‘z hissasini qo‘shadi. Ro‘zaning bir qancha foydalari bor. Jumladan:

  1. Ro‘za tutish taqvoga vasila hisoblanadi. Chunki inson Alloh taoloning roziligiga erishishdan umid qilib va ro‘za tutmasa azobga qolishdan qo‘rqib kunduz kunlari halol bo‘lgan amallardan ham tiyiladi. Haloldan tiyilgan kishining haromdan saqlanishi esa turgan gap. Demak, ro‘za Alloh taolo harom qilgan amallardan saqlanishga sabab bo‘ladi. Alloh taolo: “Ey, imon keltirganlar! Sizlardan oldingi (ummat)larga farz qilingani kabi sizlarga ham ro‘za tutish farz qilindi, shoyad (u sababli) taqvoli bo‘lsangiz”, deb marhamat qiladi. “...taqvoli bo‘lsangiz”, iborasi ro‘za tutish hikmatini bayon qilish uchun keltirilgan sabab jumla hisoblanadi. Inson ro‘za tutish orqali gunohlardan saqlanadi. Shahvatini sindiradi va gunohga undovchi omillar zaiflashadi. Ro‘za taqvoga sabab bo‘ladigan eng katta omil hisoblanadi.
  2. Ro‘za tutish orqali shaytonni bo‘ysindiriladi. Shayton zalolat, ig‘vo va shahvatlarga chorlaydi. Inson yeyish va ichishni kamaytirish bilan shahvatlardan tiyiladi. Safiyya roziyallohu anho Rasululloh sallallohu alayhi va sallamdan qilgan rivoyatlarida: “Shayton insonning qon tomirida yuradi. Ochlik bilan uning yo‘llarini toraytiringlar”, deyilgan.
  3. Ro‘za inson tabiatini bo‘ysundiradi va shahvatini sindiradi. Insonning qorni to‘q bo‘lganida turli xil gunohlarni xohlaydi. Qorni och bo‘lganda esa nafsu havosi xohlagan narsalardan tiyiladi. Hadisda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: “Ey yigitlar jamoasi, sizlardan kim uylanishga qodir bo‘lsa uylansin. Zero u ko‘zni to‘suvchiroq va farjni saqlovchiroq. Kim unga qodir bo‘lmasa ro‘za tutsin. Chunki ro‘za uning uchun bichilishdir”, dedilar.
  4. Ro‘za tutish insonni kambag‘allarga mehribon va rahmli bo‘lishga undaydi. Chunki ro‘za tutgan inson bir kungina ochlik nimaligini his qilsa doim qorni och yuradiganlar haqida o‘ylaydigan bo‘ladi. Qalbi yumshaydi, faqir-miskinlarga ehson qiladi va ularga rahmli bo‘ladi. Bu bilan Alloh taolo tarafidan ham yuksak ajr-mukofotlarga erishadi.
  5. Ro‘za tutish orqali inson o‘ziga berilgan ne’matga shukr qilishni o‘rganadi. Ro‘za tutish sababli eng katta ne’matlar hisoblanadigan yeyish va ichishdan tiyilish yuzaga keladi. Ne’matlardan ma’lum muddat tiyilish ularning qadrini bilishga sabab bo‘ladi.

Xulosa o‘rnida aytganda, bandalar bu amalni ado qilish orqali taqvo va Alloh taolodan qo‘rqish darajasiga yetadi. Natijada Alloh ulardan rozi bo‘lgan va ular ham Allohdan rozi bo‘lgan insonlar jumlasidan bo‘ladilar. Ro‘za o‘z egasini eng yuqori darajalarga ko‘taradi. Rasululloh sallallohu alayhi vasallam ro‘za haqida: “Ro‘za saqlaguvchi”, deganlar. Ro‘za gunohlardan saqlaydi, oxirat azobidan saqlaydi, yeb-ichishda chegaradan chiqish oqibatida kelib chiqadigan turli kasalliklardan saqlaydi.

 

Manbalar asosida “Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti mudarrisi

Oybek HOSHIMOV tayyorladi

Ramazon-2018
Boshqa maqolalar

Kelin-kuyov haqqiga duo qilish

17.04.2025   1088   2 min.
Kelin-kuyov haqqiga duo qilish

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi.

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam qachon insonni uylangan paytida tabriklasalar, «Alloh senga muborak qilsin, baraka bersin va ikkingizning orangizni xayr ila jam qilsin», der edilar («Sunan» egalari rivoyat qilganlar).

Kelin-kuyovni to‘y bilan tabriklash Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamdan qolgan sunnatdir. Bu sunnatga binoan, har bir musulmon kelin-kuyovning to‘ylari munosabati ila ularni tabriklash paytida haqlariga Alloh taolodan xayr-baraka va baxtli hayot kechirishlarini so‘rab, duo qilishi kerak.

Hasan roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Aqiyl ibn Abu Tolib Banu Jusamlik bir ayolga uylandi. Bas, unga «Murosa va bolalar ila», deyildi. Shunda u:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytganlaridek, «Alloh sizlarga muborak qilsin va baraka bersin», denglar», dedi (Nasaiy rivoyat qilgan).

Kishilar Aqiyl ibn Abu Tolib roziyallohu anhuni uylangani munosabati ila muborakbod qilishda o‘zlariga odat bo‘lib kelayotgan eski tabrik so‘zlarini aytishgan edi, u kishiga yoqmadi. U kishi roziyallohu anhu, Nabiyimiz alayhissalom yangi uylangan odamni qanday so‘zlar bilan tabriklagan bo‘lsalar, meni ham shunday tabrik qilinglar, deb o‘rgatdilar.

Ha, musulmon kishi har bir narsada o‘z Payg‘ambari sollallohu alayhi vasallamga ergashmog‘i lozim. Hatto uylanish munosabati ila aytiladigan tabrik so‘zlarida ham.

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam menga uylanganlarida onam kelib, meni hovliga olib kirdilar. Qarasam, ansoriy ayollar uyning ichida ekanlar. Bas, ular «Xayr va barakali bo‘lsin. Eng baxtli va nasibali bo‘lsin», dedilar (Buxoriy va Abu Dovud rivoyat qilganlar).

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bilan Oisha onamizning to‘ylari Madinai Munavvarada bo‘lgan. Oisha onamizning onalari Ummu Rummon binti Omir ibn Abdushams roziyallohu anhoning o‘zlari u kishini Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning oldilariga olib kirganlar. O‘shanda hovlida Asmo binti Yaziyd roziyallohu anho boshliq bir guruh Madina ayollari ham bo‘lganlar. Ular kelin bo‘lmish Oisha onamizni ko‘rganlari zahoti u kishining haqlariga yaxshi tilaklar bilan duo qilganlar.

Keyin Ummu Rummon roziyallohu anho Oisha onamizni Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning oldilariga olib kirib, o‘tqazganlar va:

«Mana bu – ahlingiz, yo Rasulalloh, Alloh sizga bularni muborak qilsin», – deganlar.

Demak, kelin-kuyovni ko‘rgan kishi darhol tabriklab, yaxshiliklar tilab duo qilishi kerak ekan.

"Baxtiyor oila" kitobidan