Sayt test holatida ishlamoqda!
21 Aprel, 2025   |   23 Shavvol, 1446

Toshkent shahri
Tong
04:09
Quyosh
05:35
Peshin
12:27
Asr
17:10
Shom
19:13
Xufton
20:32
Bismillah
21 Aprel, 2025, 23 Shavvol, 1446

Ramazon – taqvo oyi

31.05.2018   55176   3 min.
Ramazon – taqvo oyi

Alloh taolo bandalariga buyurgan va ularni qaytargan amallarda insonlarning dunyo va oxiratdagi saodatli hayotlari kafolatlangan. Ana shunday ibodatlardan biri Ramazon oyida ro‘za tutish hisoblanadi. Ro‘za tutish orqali inson gunohlariga tavba qiladi va ibodat qilish barobarida jamiyatga ham o‘z hissasini qo‘shadi. Ro‘zaning bir qancha foydalari bor. Jumladan:

  1. Ro‘za tutish taqvoga vasila hisoblanadi. Chunki inson Alloh taoloning roziligiga erishishdan umid qilib va ro‘za tutmasa azobga qolishdan qo‘rqib kunduz kunlari halol bo‘lgan amallardan ham tiyiladi. Haloldan tiyilgan kishining haromdan saqlanishi esa turgan gap. Demak, ro‘za Alloh taolo harom qilgan amallardan saqlanishga sabab bo‘ladi. Alloh taolo: “Ey, imon keltirganlar! Sizlardan oldingi (ummat)larga farz qilingani kabi sizlarga ham ro‘za tutish farz qilindi, shoyad (u sababli) taqvoli bo‘lsangiz”, deb marhamat qiladi. “...taqvoli bo‘lsangiz”, iborasi ro‘za tutish hikmatini bayon qilish uchun keltirilgan sabab jumla hisoblanadi. Inson ro‘za tutish orqali gunohlardan saqlanadi. Shahvatini sindiradi va gunohga undovchi omillar zaiflashadi. Ro‘za taqvoga sabab bo‘ladigan eng katta omil hisoblanadi.
  2. Ro‘za tutish orqali shaytonni bo‘ysindiriladi. Shayton zalolat, ig‘vo va shahvatlarga chorlaydi. Inson yeyish va ichishni kamaytirish bilan shahvatlardan tiyiladi. Safiyya roziyallohu anho Rasululloh sallallohu alayhi va sallamdan qilgan rivoyatlarida: “Shayton insonning qon tomirida yuradi. Ochlik bilan uning yo‘llarini toraytiringlar”, deyilgan.
  3. Ro‘za inson tabiatini bo‘ysundiradi va shahvatini sindiradi. Insonning qorni to‘q bo‘lganida turli xil gunohlarni xohlaydi. Qorni och bo‘lganda esa nafsu havosi xohlagan narsalardan tiyiladi. Hadisda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: “Ey yigitlar jamoasi, sizlardan kim uylanishga qodir bo‘lsa uylansin. Zero u ko‘zni to‘suvchiroq va farjni saqlovchiroq. Kim unga qodir bo‘lmasa ro‘za tutsin. Chunki ro‘za uning uchun bichilishdir”, dedilar.
  4. Ro‘za tutish insonni kambag‘allarga mehribon va rahmli bo‘lishga undaydi. Chunki ro‘za tutgan inson bir kungina ochlik nimaligini his qilsa doim qorni och yuradiganlar haqida o‘ylaydigan bo‘ladi. Qalbi yumshaydi, faqir-miskinlarga ehson qiladi va ularga rahmli bo‘ladi. Bu bilan Alloh taolo tarafidan ham yuksak ajr-mukofotlarga erishadi.
  5. Ro‘za tutish orqali inson o‘ziga berilgan ne’matga shukr qilishni o‘rganadi. Ro‘za tutish sababli eng katta ne’matlar hisoblanadigan yeyish va ichishdan tiyilish yuzaga keladi. Ne’matlardan ma’lum muddat tiyilish ularning qadrini bilishga sabab bo‘ladi.

Xulosa o‘rnida aytganda, bandalar bu amalni ado qilish orqali taqvo va Alloh taolodan qo‘rqish darajasiga yetadi. Natijada Alloh ulardan rozi bo‘lgan va ular ham Allohdan rozi bo‘lgan insonlar jumlasidan bo‘ladilar. Ro‘za o‘z egasini eng yuqori darajalarga ko‘taradi. Rasululloh sallallohu alayhi vasallam ro‘za haqida: “Ro‘za saqlaguvchi”, deganlar. Ro‘za gunohlardan saqlaydi, oxirat azobidan saqlaydi, yeb-ichishda chegaradan chiqish oqibatida kelib chiqadigan turli kasalliklardan saqlaydi.

 

Manbalar asosida “Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti mudarrisi

Oybek HOSHIMOV tayyorladi

Ramazon-2018
Boshqa maqolalar

"Vazifamdan qutuldim”, deb o‘ylamang!

21.04.2025   1486   3 min.

Ba’zi otalar ayoli, bolalaridan o‘zining ayshu ishrati va ulfatchiligini ustun qo‘yadilar, gohida o‘sha tarafga butunlay burilib ketadilar.

Ey muhtaram ota! Nima uchun oilangiz va bolalaringizdan qochyapsiz?! Nima uchun ko‘zingizdagi nurga parda tashlayapsiz, farzandlaringiz sizni tun qorong‘usidan bosh­qa mahal ko‘ra olishmayapti.

Barchalari sizni izlaydilar. Yosh bolalarni o‘psangiz, kattalar davrasida bo‘lsangiz, tabassumingizga sababchi bo‘luvchi ayolingizga e’tibor qaratsangiz, qanday ham go‘zal!

Zimmangizdagi ularning haqlariga bee’tibor bo‘lmang. “Yemak-ichmak, kiyim-kechagini to‘kib-sochib qo‘ysam bo‘ldi, vazifamdan qutuldim”, deb o‘ylamang. Ular siz tomoningizdan yetkaziluvchi  ma’naviy, ruhiy ozuqaga muhtojdirlar.

Ey muhtaram ota! Oilangiz bee’tibor qolsa, ko‘zi ochlarning hirslari ularni yeb bitirishi mumkin. “Boshsiz qolgan jasad tirik turadi”, deb o‘ylamang. Siz oilangiz uchun tananing boshideksiz, bosh tanadan judo bo‘lsa, ruh tanadan ajraydi va hayot tugaydi.

Oilangizga mustahkam qo‘rg‘on bo‘ling. Unutmangki, qiyomat kuni har bir rahbar o‘z qo‘l ostidagilari borasida javob beradi.

Barcha mas’uliyatni ayolingizga yuklab qo‘ymang. Tarbiya mashaqqatini uning yelkasiga yuklamang.

O‘tinaman, zoye bo‘layotgan umringizga, oilangizga qayting! Avval Robbingizga qayting va qilgan gunohu isyonlaringizga tavba qiling. Namozga mahkam bo‘ling. Qalbingizda iymon qayta barq urib, rahmat vujudingizga sizib kirishi uchun tun qorong‘usida turib tahajjud o‘qing.

Har gal bolalaringizni, ayolingizni ko‘rsam, ularning ko‘zidagi mahzunlik meni tilka-pora qiladi. Buning ta’siridan sizga aytadigan oxirgi gapim:

Yerdagilarga rahm qil, samoning Egasi senga ham rahm qiladi. Senga shukrini ado qilolmaydigan darajada ne’matlar ato etgan Robbingga yaqinlash. Oila deb atalmish ne’matdan yuz o‘girding. Oilangni tashlab ketding, ular qayoqqa borarini bilmay qolishdi.

Achinarli bir voqeani keltiray: Ota-onasi ishga ketib yolg‘iz qolgan bolalarning sho‘xliklari avjiga chiqib, oralaridan biri pichoq o‘ynab xonadagi charim divan va kursini yirtib, teshdi. Ota ishdan kelib bolaning qilgan ishini ko‘rdi va qattiq g‘azablanib bolaning qo‘l-oyoqlarini mahkam bog‘lab qo‘ydi.

 Bola tinmay yig‘lab, bo‘shatib yuborishlarini o‘tinib so‘radi. Lekin bari befoyda edi. G‘azablangan otaga hech narsa ta’sir qilmadi. Lekin ona bog‘ichlarni yechishga urindi. Ota unga: “Agarda yechsang, taloqsan”, dedi.

 Bola tinmay yig‘layverganidan tinkasi quridi va uxlab qoldi. Uning qo‘l-oyoqlarining rangi o‘zgara boshladi va ko‘karib ketdi.

 Ota qo‘rqib ketganidan bog‘ichni yechdi va bolani darhol shifoxonaga olib bordi. Bola koma holatida edi. Shifokorlar bolaning oyoq-qo‘llarini amputatsiya qilishga qaror qilishdi. Bola o‘tkir ishemiyaga chalingan edi.

 Ota amputatsiya qilish uchun berilgan qog‘ozga imzo qo‘yarkan, tinmay yig‘lardi.

 Haqiqiy musibat bola jarrohlik amaliyotidan chiqqanidan keyin boshdandi. Bola otasiga qarab: “Dada, dadajon, oyoqlarimni qaytarib berishsin. Endi hecham bunday ish qilmayman”, deya dod soldi.


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.