Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallam 3 xil usulda davolanganlar:
Hozirgi kunda esa davolash 2 xil usulda:
Eslatma:
Buni albatta yodda tutingki, ayniqsa ayollar davolanish maqsadida turli xil folbin, sehrgar, “ochib beruvchi” odamlarga borish ularning so‘zlariga ishonish va amal qilish dinimizda qat’iyan mumkin emas. Ular qurbonlik qilish, qora hayvonlarni so‘yish va qonini badanga surtish kerakligini aytib insonlarni aldashadi.
Inson o‘zining ruhiy kasalliklarini davolashda Qur’oni karimni yod olgan uni yaxshi o‘qiy oladigan va ushbu ishni yaxshi tushunadigan mutaxassisga murojaat qilishi lozim.
Qur’onning ta’siri:
Agar davolanish Qur’on, duolar bilan olib borilsa bemorda quyidagi belgilar paydo bo‘ladi:
Agar namozga va islom ahkomlariga rioya qiluvchi inson, ushbu aniq va yashirin belgilarni o‘zida sezmasa, Qur’on bilan davolanishi ixtiyoriy bo‘ladi va albatta bemor tajribali mutaxassis shifokorga murojaat qilishi lozim.
Ammo namozni vaqtida ado etmaydigan, Allohning buyruqlariga beparvo bo‘lgan inson Qur’on bilan davolanish uchun bir necha bor borishi kerak. Ammo ushbu holatda ham bemorning ahvoli yaxshilanmasa, bu bemor ham mutaxassis shifokorga murojaat qilishi lozim. Kasallikni to‘g‘ri aniqlash va tashxis qo‘yish bemorni yaxshi davolash demakdir. Inson davolanishdan avval, uni nima bezovta qilayotgani, unga qanday shifokor kerak ekanligini aniqlab olishi va davolanishi kerak.
Agar shifokor tashxis qo‘yishda qiynalsa yoki tibbiy muolajalarning foydasi bo‘lmasa bemorni Qur’on va hadislar orqali ruhiy holatni davolash talab etiladi.
Davolanishda talab etiladigan qoidalar:
Olimlarning ta’kidlashicha, insonning ruhiy holatini davolash uchun 3 qoidasi bor:
Qur’on bilan davolovchi quyidagilarni yodda tutish kerak:
Nigina BOTIROVA
tayyorladi
O‘MI Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
1. Kvadroberlik atamasining kelib chiqishi va mazmuni
Kvadroberlik (quadrobics yoki quadrobics lifestyle) ingliz tilidagi "quad" (to‘rt) va "aerobics" (jismoniy mashq) so‘zlaridan tashkil topgan atamadir. Bu submadaniyat to‘rt oyoqlab yurgancha mushuk, it yoki boshqa hayvonlarga taqlid qilish, ularga xos sakrash va harakatlarni bajarish orqali o‘zini ifoda etish shaklidir. Ayrim hollarda bu harakat o‘zini hayvon deb tasavvur qilishga borib yetadi.
Uning paydo bo‘lishi:
2008-yilda yaponiyalik Kenichi Ito maymunlarga taqlid qilib, 100 metrni to‘rt oyoqlab yugurib o‘tganidan keyin e’tiborni tortgan.
2010-yillarda "Animal Flow" nomli sport yo‘nalishi bilan bog‘liq tarzda ommalasha boshlagan.
So‘ngra, TikTok va boshqa ijtimoiy tarmoqlarda yoshlar orasida "kvadrober"lar jismoniy mashqlarni, sakrashlarni, maska va kostyumlar kiyishni moda qilganlar.
2. Ijtimoiy va ruhiy oqibatlari
Kvadroberlik tashqi tomondan zararsiz ko‘rinsa-da, uning chuqur ijtimoiy va ruhiy oqibatlari mavjud:
Shaxsiylik inqirozi: Yoshlar o‘zlarini hayvon sifatida ko‘rishga intilishi psixologik nomutanosiblik va shaxsni tan olmaydigan buzilishlarga olib kelishi mumkin.
Ota-ona va jamiyatdan ajralish: Bu submadaniyatni tanlaganlar ko‘pincha real jamiyatdan yiroqlashadi, internetdagi virtual guruhlarga yopishib qoladi.
Normativ qadriyatlarga qarama-qarshilik: Jamiyatda qabul qilingan axloqiy me’yorlarga zid bo‘lgan harakatlar – odamlar oldida itdek yurish, qichqirish, sakrashlar – boshqalarda noqulaylik uyg‘otadi va bu omma orasida tushunmovchilik va ziddiyatlarga sabab bo‘ladi.
Fitna va ijtimoiy xavf: Ayrim holatlarda kvadroberlar odamlar ustiga sakrash, g‘alati tovushlar chiqarish orqali atrofdagilarda qo‘rquv uyg‘otgan holatlar kuzatilgan (masalan, Toshkentda kuzatilgan holatlar).
3. Islom nuqtayi nazaridan bahosi
Islom dini inson sha’nini oliy darajada qadrlaydi. Kvadroberlik esa bu sha’nni pastga tushiruvchi, fitratga zid bo‘lgan xatti-harakatdir.
A) Insonning sha’ni va martabasi
وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ
"Biz Odam bolalarini aziz qildik…" (Isro surasi, 70-oyat).
Tafsiri: Imom Tabariy va boshqa mufassirlar bu oyatda insonlarga Alloh tomonidan berilgan sha’n va fazilatlar – aql, to‘g‘ri yo‘riq, nutq, kiyinish qobiliyati, halol rizq kabi ne’matlarni nazarda tutganlar. Bu oyat asosida inson o‘zini hayvonga o‘xshatmasligi lozim, chunki Alloh insonni hayvondan ustun qilgan.
B) O‘zini boshqalarga o‘xshatish (tashabbuh) haqida hadis
"Kim bir qavmga o‘xshasa, u o‘sha qavmdandir" (Abu Dovud, Libos: 4020).
Sharh: Ulamolar bu hadisdagi "tashabbuh" ni faqat diniy emas, balki xulqiy va madaniy jihatdan o‘xshashlik deb izohlaydi. Odam o‘zini hayvonga o‘xshatish orqali aslida insoniy fazilatlarini rad etgan bo‘ladi.
C) Fitratni buzish – harom amallardan biri
وَلَآمُرَنَّهُمْ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ اللَّهِ
(Shayton dedi:) "Ularni albatta buyuraman, shunda ular Allohning yaratganini o‘zgartiradilar" (Niso surasi, 119-oyat).
Tafsiri: Ibn Kasir rahimahulloh va boshqa mufassirlar bu oyatni fitratni buzish – jinsni o‘zgartirish, tabiiy xulqdan chiqish, o‘zini boshqa mavjudotga o‘xshatish sifatida talqin qilishgan. Kvadroberlik bu ma’noda insoniy fitratni o‘zgartirishga kiradi.
D) Fitna va ijtimoiy xavf
وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ
"Fitna qotillikdan battar" (Baqara surasi, 191-oyat).
Tafsiri: Qurtubiy bu oyatdagi "fitna"ni – ijtimoiy notinchlik, odamlar orasida g‘alayon chiqish, ularning tinchini buzish deb tushuntirgan. Jamoat joyida o‘zini hayvon kabi tutish aynan mana shu fitnaga olib keladi.
Kvadroberlik tashqi tomondan zamonaviy "subkultura" bo‘lib ko‘rinsa-da, aslida bu harakat yoshlar orasida insoniylik sha’nini pastga tushiruvchi, fitratni buzuvchi, jamiyatda fitna chiqaruvchi va Islomiy qadriyatlarga ziddir. Ulamolar, tarbiyachilar, ota-onalar bunga qarshi ogoh bo‘lishi, yoshlarni bunday zararli yo‘nalishlardan kelajak avlodlarni ham ogohlantirishi va uzoq tutishi zarur.