Sayt test holatida ishlamoqda!
21 Aprel, 2025   |   23 Shavvol, 1446

Toshkent shahri
Tong
04:09
Quyosh
05:35
Peshin
12:27
Asr
17:10
Shom
19:13
Xufton
20:32
Bismillah
21 Aprel, 2025, 23 Shavvol, 1446

Umar roziyallohu anhuning suhbatdoshlaridan bo‘lgan yigit

20.03.2018   10092   2 min.
Umar roziyallohu anhuning suhbatdoshlaridan bo‘lgan yigit

Yahyo ibn Ayub aytadi: “Umar ibn Xattob roziyallohu anhu yaxshi ko‘radigan bir yigit bor edi. Bir kuni kechqurun o‘sha yigit xufton namozini o‘qimasdan qayoqqadir ketdi. Yo‘lda bir ayol unga ro‘para keldi. Ayol o‘zini unga taklif qildi. Yigit ayolga mahliyo bo‘lib, uning ortidan ergashdi. Ikkovlari ayolning eshigi oldiga yetib borishganda, yigit to‘xtab, o‘ylay boshladi. Xayoliga 

إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَواْ إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِّنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ

“Taqvo qiluvchilar, agar ularga shaytondan bir sharpa yetsa, zikr qilarlar, bas, ko‘ribsanki, ular (to‘g‘ri yo‘lni) ko‘ruvchi bo‘lib turibdilar”. (Shaytondan biror bir sharpa (vasvasa, ig‘vo va g‘azab) yetishi jaholat, ko‘rlik va nodonlikka boshlaydi. Allohning zikri esa, ilm-ma’rifat, ko‘zi ochiqlik va oqillik manbaidir.) (A’rof, 201) oyati keldi. Yigit shu oyatni tilovat qildi-da, hushidan ketdi. Buni ko‘rgan ayol qichqirib yubordi.

Yigitning keksa otasi bor edi, darhol unga xabar qilindi. Otasi yetib kelgach, o‘g‘lini ko‘tarib, hovliga olib kirdi va to o‘ziga kelgunicha muolaja qildi. Yigit hushiga kelgach, otasi undan: “Senga nima bo‘ldi, o‘g‘lim?” deb so‘radi. O‘g‘il: “Otajon, so‘ramang!” dedi. Ota qo‘yarda-qo‘ymay o‘g‘lidan so‘rayverdi. Noiloj o‘g‘il otasiga bo‘lgan voqeani gapirib berdi va yuqoridagi oyatni tilovat qildi. Oyatni o‘qib bo‘lishi bilan baland ovozda baqirdi-da, joni uzildi.

Otasi o‘g‘lini dafn qilib bo‘lib, bo‘lib o‘tgan ishlarni Umar ibn Xattob roziyallohu anhuga aytib berdi. Hazrati Umar roziyallohu anhu yigitning qabri tepasiga kelib turdilar va ismini aytib chaqirdilar. Keyin “Ey falonchi, Alloh taolo: “Robbisi huzurida turishdan qo‘rqqanlar uchun ikki jannat bor”. (Qiyomat kuni olam Parvardigorining huzurida savollarga javob berishdan, hisob-kitob maqomidan qo‘rqib, tirikligidayoq tayyorgarlik ko‘rib, yaxshilik bilan kun kechirganlarga ikki jannat bor ekan. “Ikkin jannat”ning bir necha sharhlari bor, jumladan, insga alohida jannat, jinga alohida jannat yoki ikkovlaridan har birlariga ikkitadan jannat, gunohkorlar jahannam bilan o‘ta qaynoq suv o‘rtasida aylansalar, taqvodorlar birinchi jannatlari, ya’ni, bog‘lari bilan ikkinchi jannatlari - bog‘lari orasida sayr qiladilar.)” degan deb nido qildilar. Shunda qabr ichidan: “Darhaqiqat, Robbim menga o‘sha ikki jannatni berdi, ey Umar!” degan nido keldi”.

 

Abu Is'hoq Sa’labiyning “Qotla-l-Qur’an” nomli

asaridan Nozimjon Iminjonov tarjimasi

O‘MI Matbuot xizmati

 

 

 

 

Qur'oni karim
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Emizgan ayol ham tuqqan ona kabi bo‘ladimi?

21.04.2025   1262   2 min.
Emizgan ayol ham tuqqan ona kabi bo‘ladimi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Ikki yoshdan kichik bo‘lgan go‘dakning onasidan boshqa emizikli ayolni to‘yib emishi ila u ayol bolaning onasiga, eri otasiga, farzandlari aka-ukasi va opa-singillariga aylanadilar. Shuningdek, bu ayolning boshqa qarindoshlari ham emgan bolaga xesh bo‘ladilar. Go‘dakning suyagi va eti ona sutidan shakllanadi. Shuning uchun uni emizgan ayol ham tuqqan onasi kabi bo‘ladi. Binobarin, xuddi o‘z onasini e’zozlagandek, uning ham hurmatini joyiga qo‘yish va qadrlash lozim.

عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْمُنْكَدِرِ قَالَ: جَاءَتْ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ظِئْرُهُ الَّتِي أَرْضَعَتْهُ، فَبَسَطَ لَهَا رِدَاءَهُ ثُمَّ قَالَ: «مَرْحَبًا بِأُمِّي»، ثُمَّ أَجْلَسَهَا عَلَى رِدَائِهِ.

Muhammad ibn Munkadirdan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga u zotni emizgan ayol keldi. Shunda u zot ridolarini yerga yozib, «Marhabo, onajon!» deb uni ridolarining ustiga o‘tirg‘izdilar».

Sharh: Demak, ayol faqat emizgan bo‘lsa ham, o‘sha emizgan onasining haqqi tuqqan onaning haqqidek bo‘lar ekan. Rasuli akram sollallohu alayhi vasallam o‘zlarini emizgan ayolni «onam» deb ataganlari, kelganlarida o‘rinlaridan turib, hurmat-izzat qilganlari, o‘zlarining kiyimlarini, ridolarini yechib, to‘shab, o‘shaning ustiga o‘tirg‘izib, hurmat ko‘rsatganlari mana shunga dalil, hujjat bo‘ladi.

عَنْ حَجَّاجِ بْنِ حَجَّاجٍ، عَنْ أَبِيهِ قَالَ: سُئِلَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: مَا يُذْهِبُ عَنِّي مَذَمَّةَ الرَّضَاعِ؟ قَالَ: «غُرَّةُ عَبْدٍ أَوْ أَمَةٍ».

Hajjoj ibn Hajjoj otasidan rivoyat qiladi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan: «Mendan emizganlik haqqi(ni ado etmaganlik) mazammatini nima ketkazadi?» deb so‘rashdi.

«Bir qul yoki cho‘ri ozod qilish», dedilar.

Sharh: Bir kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan: «Meni birov emizgan. Uning emizganlik haqqini ado eta olmaganman. Bu nuqsonning yomonligini nima ketkazadi? Nima qilsam, bu gunohni yuvaman, ya’ni meni emizgan shaxsning haqqini ado qilaman?» deb so‘rabdi.

Rasululloh alayhissalom bu savolga: «Bitta qul yoki cho‘ri ozod qilib», deb javob beribdilar.

Demak, emizgan ayollarning haqqi yuqori darajada, oliy bir maqomda bo‘lar ekan.

«Yaxshilik va silai rahm» kitobi 1-juz.

Maqolalar