Sayt test holatida ishlamoqda!
25 Iyun, 2025   |   29 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:06
Quyosh
04:51
Peshin
12:31
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
25 Iyun, 2025, 29 Zulhijja, 1446

Muhammad s.a.v.ning parhezlari

15.03.2018   6340   2 min.
Muhammad s.a.v.ning parhezlari

Inson yashashi uchun ozgina narsa yesa kifoya. “Oshqozoningizning bir qismini ovqatga, ikkinchi qismini suvga, uchinchi qismini esa havoga taqsimlang” (hadis) 

Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning ushbu hadisi sharifini har bir musulmon yodda tutib, unga amal qilsa, o‘zining sog‘ligini  mustahkamlaydi, umri uzayadi va har doim kayfiyati a’lo bo‘ladi.  Shuningdek, inson zamonaviy xushbo‘y  meva-sabzavotlardan yeb parhez qilib yursa ham ancha foydali bo‘ladi.

Ko‘plab tadqiqot o‘tkazgan olimlar kelgan xulosa shu bo‘ldiki, chuqur va to‘liq nafas olish oshqozon liq to‘la bo‘lmagan vaqtda xiyla oson bo‘lar ekan. Chuqur olinmagan nafas hayotning qisqarishiga sabab bo‘larkan.

Tanani uglekislo gazdan tozalash uchun qon o‘pkaga keladi. Ammo odamning nafas yo‘li keragicha ochiq bo‘lmasa (buning oqibatida kislorod o‘pkaga zaruriy miqdorda yetib kelmaydi ) jarayon sekinlashadi. Natijada qon hayotiy ehtiyoj bo‘lgan kislorod bilan keragicha ta’minlanmaydi va o‘sha holatida tanaga qaytadi. Bu esa  inson tanasiga zarar yetishiga sabab bo‘ladi.

Bir daqiqa ichida biz 16 marta nafas olib, nafas chiqaramiz. Har nafas olganimizda tanamizga yarim litr havo kiradi. Demak, inson  bir kecha-kunduzda 23 240 marta nafas olib, nafas chiqaradi. Buning natijasida tanamizga tarkibida kislorod bo‘lgan 11 620 litr havo kiradi.

Biroq to‘la-to‘kis nafas olish chuqur nafas olingandagina hosil bo‘ladi. Oshqozon hech narsa sig‘dirmaydigan darajada to‘la bo‘lsa, chuqur nafas olish imkoni bo‘lmaydi va tanamizda aylanayotgan qonni tozalash uchun zarur bo‘lgan kislorodning bir qismigina kira oladi, xolos. Oqibatda tanada turli kasalliklar paydo bo‘ladi.

Ayon bo‘layotirki,  biz kasallikni o‘z pulimizga sotib olayotgan ekanmiz. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam buni juda ham aniq qilib tushuntirganlar: “Odam avlodlari uchun oshqozonini to‘ldirishdan-da xunukroq ish yo‘q”. 

Shu o‘rinda mana bu ibratli voqea yodga tushadi. Allohning Rasulining huzuriga qimmatbaho sovg‘alar bilan bir malakali tabibni yuboradilar. Payg‘ambar alayhissalom tabibga hurmat-ehtirom ko‘rsatib uni ortiga qaytarib yuborar ekan, unga bunday deydilar: “Biz och qolmasdan turib ovqat yemaymiz, umuman, biz to‘yib ovqat yemaymiz, shuning uchun tabibga muhtoj bo‘lmaymiz”.

 

Damin JUMAQUL tayyorladi.

O‘MI Matubot xizmati

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar

Oldingi safdagi namozxonning beliga sajda qilish mumkinmi?

23.06.2025   4082   1 min.
Oldingi safdagi namozxonning beliga sajda qilish mumkinmi?

Savol: Biz tomonlarda qattiq yomg‘ir yog‘ib, Juma va ikki hayit namozlarida odamlar tashqarida namoz o‘qiy olmay, masjid ichiga tiqilib ketadi. Sunnatni almashib o‘qib olishadi, ammo farz namozda buning imkoni yo‘q-ku. Bu holatda qanday yo‘l tutiladi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Bu kabi uzrli hollarda ya’ni savolda zikr qilinganidek, Juma va ikki hayit namozlarida orqadagilar oldingi safdagi namozxonlarning bellariga sajda qilib, namozni ado etsalar bo‘ladi.

Buning kayfiyati shunday: Avvalgi safdagilar odatdagidek ruku va sajda qiladilar. Ularning orqasidagilar esa, rukuda imkon qadar egiladilar, so‘ng sajdada oldingi safdagi odamlarning orqa bellariga boshlarini qo‘yib, sajda qiladilar. Farzni shunday o‘qisalar, sunnatlarni savolda aytilgandek almashib o‘qib olaveradilar. Chunki belga sajda qilish zarurat tufayli joiz bo‘ladi. Sunnat namozni o‘qishda esa, bunday zarurat bo‘lmaydi.

Bundan tashqari, bu kabi uzrli holatlarda oldindagi odamning oyoqlari ustiga yoki o‘zining soniga ham sajda qilish mumkin. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.