Odam savdosi jinoyati bugungi kunda dunyo hamjamiyatini jiddiy tashvishga solayotir. Ushbu jinoyat muayyan hudud yoki qit’adagina emas, asta-sekin dunyoning turli nuqtalariga kirib borayotgani uchun ham xavflidir. Unga qarshi kurashish, oldini olish bo‘yicha jiddiy choralar ko‘rilmoqda. Bu borada mamlakatimizda amalga oshirilayotgan ishlar jahon hamjamiyatining haqli e’tirofiga sazovor bo‘lmoqda.
Xususan, 2008 yili mamlakatimiz parlamenti “Odam savdosiga qarshi kurash to‘g‘risida”gi Qonunni qabul qildi. Shuningdek, Prezidentimizning “Odam savdosiga qarshi kurashish samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Qarori e’lon qilindi. Bundan tashqari, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarori bilan Odam savdosi jabrdiydalariga yordam berish va ularni himoya qilish bo‘yicha respublika reabilitatsiya Markazi tashkil etildi.
Odam savdosi jabrdiydalarini qulay yashash va shaxsiy gigiyena shart-sharoitlari, shuningdek, oziq-ovqat, dorivor vositalar va tibbiyot buyumlari bilan ta’minlash, ularga kechiktirib bo‘lmaydigan tibbiy, ruhiy, ijtimoiy, huquqiy va boshqa yordam ko‘rsatishdan tashqari, xavfsizligini ta’minlash, qarindoshlari bilan muloqot o‘rnatishiga ko‘maklashish ushbu markazning asosiy vazifalaridir.
Bugungacha markaz xizmatidan foydalangan mingga yaqin jabrdiydalarning 28 foizini ayollar va 2,9 foizini voyaga yetmagan bolalar tashkil etadi. Ularga tibbiy, ruhiy yordamdan tashqari, ish topishlariga ham ko‘maklashildi. Xususan, O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligining joylardagi bo‘limlari bilan birgalikda ularni ish bilan ta’minlash masalasi ijobiy hal qilib berilmoqda.
Shu o‘rinda alohida ta’kidlash lozim, odam savdosi jinoyatidan jabrlanganlarni to‘g‘ri tushunib, tiklanib olishlariga beg‘araz yordam ko‘rsatishda mamlakatimizning turli idoralari mas’ul xodimlaridan tortib, oddiy fuqarolarigacha o‘zlarining yuksak insoniylik xislatlarini namoyon etmoqdalar. Xususan, Markazga murojaat qilayotganlarning bo‘sh vaqtlarini mazmunli tashkil etib, madaniy hordiq chiqarishlarida “O‘zbekkino” Milliy agentligi, O‘zbekiston Milliy akademik drama teatri hamda boshqa madaniyat muassasalari xodimlarining xizmati alohida ta’kidga loyiq. Shuningdek, jabrdiydalarning doimiy yashash joylariga yetib olishlariga ham qator tashkilotlar homiylik yordami ko‘rsatishyapti. Fursatdan foydalanib, bu borada katta yordam berayotgan homiy tashkilotlar qatori O‘zbekiston Respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi va uning joylardagi boshqarmalari, Bandlik markazlari, prokuratura hamda ichki ishlar tizimi xodimlariga minnatdorlik bildiramiz.
Ziyoda FARHODOVA,
Odam savdosi jabrdiydalariga yordam berish
va ularni himoya qilish respublika
reabilitatsiya markazi xodimasi
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
«Rahmonning bandalari qanday bo‘ladi?» degan savolga Furqon surasi so‘ngida javob bor:
1. Ular yerda tavozu ila yuradilar.
2. Johillar gapirganda, ular bilan tortishmasdan, “omon bo‘linglar”, deb javob qaytaradilar.
3. Tunlarni Rabbilariga sajda qilib bedor o‘tkazadilar.
4. “Rabbano, O‘zing bizni jahannamdan saqla, u juda yomon joy”, deb iltijo qiladilar.
5. Infoq qilganlarida isrof ham, xasislik ham qilmaydilar, o‘rtacha bo‘ladilar.
6. Allohdan boshqa birortaga iltijo qilmaydilar.
7. Biror jonni nohaq o‘ldirmaydilar.
8. Zino qilmaydilar. Zino qilsa, qiyomat kuni azobi bir necha barobar ko‘paytirilib, do‘zaxda xor bo‘lib, abadiy azobda qolishdan qo‘rqadilar.
9. «Ammo kim tavba qilsa, iymon keltirib, solih amal qilsa, Alloh ana o‘shalarning yomonliklarini yaxshiliklarga almashtiradi. Alloh mag‘firatli, rahmli Zotdir. Kim tavba qilib, solih amal qilsa, Allohga (U zotning mag‘firatiga) qaytgan bo‘ladi», degan oyatlarini o‘qib, chin tavba qiladilar, yomonliklardan tiyiladilar, yaxshi amallar qiladilar, hech qachon noumid bo‘lmaydilar.
10. Ular yolg‘on guvohlik bermaydilar.
11. Behuda narsalar oldidan o‘tsalar, hurmatlarini saqlagan holda o‘tadilar.
12. Rabbilarining oyatlarini eshitganda, gung va karlarga o‘xshab turmaydilar.
13. Rahmonning bandalari “Rabbano, O‘zing bizga jufti halollarimizdan va zurriyotlarimizdan ko‘zimiz quvonadigan narsalarni hadya et, bizni taqvodorlarga yo‘lboshchi qil”, deb duo qiladilar.
Abdug‘ofur Iskandar