Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Iyul, 2025   |   15 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:17
Quyosh
04:59
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:36
Bismillah
10 Iyul, 2025, 15 Muharram, 1447

Munosabat: Markaziy nashrlar nega jim?

12.02.2018   6008   9 min.
Munosabat: Markaziy nashrlar nega jim?

Savobli ishlarning umri uzun, oqibati xayrli bo‘ladi. Ayni kunlarda mahalla-guzarlariga boramizmi, masjid-madrasalarga kiramizmi, ijtimoiy tarmoqlarni kuzatamizmi, oynai jahonni tomosha qilamizmi – barchasida o‘lkamizda o‘tayotgan Qur’on musobaqasi, xushovoz qorilar tilovatlari, xonadonlardagi Kalomulloh takrorlari haqida so‘z yuritilayotganiga guvoh bo‘lmoqdamiz.

Bu xayrli tadbirdan bahra olib qolay degan ixlosmandlarning sanog‘i yo‘q. Kimdir masjidda erta tongdan xizmatda, kimdir atrofni supur-sidiri bilan band,  yana kimdir “menga qanday yumush bor?” deya himmat kamarini beliga bog‘lab turibdi. Turli tashkilotlar xodimlari ham qo‘llarini ko‘ksiga qo‘yib xizmatga shay turishibdi.

Hosili kalom, hamma savob umidida, ana shu fayzli kunlardan nasiba olib qolish niyatida yugurib-yelmoqda. Chunki bugunga qadar bu kabi ulug‘ ish bo‘lmagan. Musobaqani yoritishga kelgan ommaviy axborot vositalari xodimlari ham odatdagidek, bir-ikkita tasvir olib, jonsaraklik bilan ikkinchi kosmik tezlikda jo‘nab ketmayapti, balki musobaqa oxirigacha qatnashib, duolarga biz ham qo‘shilib qolaylik, deb jarayonni jonli uzatib berishga harakat  qilmoqda.

Taassufki, shunday ulug‘ yangilik, oddiy odamlarning quvonchu shodliklari, chin yurakdan aytilgan dil so‘zlari negadir markaziy nashrlarimizda yoritilmayapti?

Davlatimiz rahbari “Oddiy odamlar bugungi kunda bo‘layotgan o‘zgarishlarni sezishi kerak”, deb bot-bot takrorlayotgan, Qur’on musobaqasini o‘tkazish haqida tashabbus ko‘rsatib: “Qur’onni eshitish, eshita olish yuksak ma’naviyat, ma’rifat. Qur’on hech qachon yomonlikka da’vat qilmaydi. Agar, Qur’oni karimni eshita olsak, eshittira olsak, bu muvaffaqqiyat bo‘ladi. Elimizga nur keladi”, deb turgan bo‘lsa-da, respublikamizda yetakchi sanalgan nashrlar butun mamlakat bo‘ylab, har kuni har hududda katta bayram tusida o‘tayotgan Qur’on musobaqasi haqida lom-mim demayotgani ajablanarli. Musobaqalar bir oydan beri davom etayotgan bo‘lsa-da, bu haqda birorta xabar uzatmagan nashrlar ham bor.

Haqiqatning yuzi yorug‘

Qur’on musobaqasining shukuhi qay darajada ekanini odamlarning havo sovuq bo‘lishiga qaramay, to‘p-to‘p bo‘lib kelganlari, chillaning sovug‘i avjiga chiqqan kunlarida ham tashqarida o‘tirib musobaqani kuzatgan yurtdoshlarimiz yuz-ko‘zidan yaqqol ko‘rish mumkin. Ana shunday kunlardan mamnun bo‘lgan hamyurtlarimiz ko‘zlarida yosh bilan qo‘llarini duoga ko‘tarib, yaratgan Parvardigorga hamdu sanolar aytmoqda. Bu ishga tashabbuskor bo‘lgan davlatimiz rahbari haqqiga duolar qilmoqda.

 

 

Prezidentning Davlat maslahatchisi, senator, Yoshlar ittifoqi raisi Qahramon Quronboyev Qur’on musobaqasini o‘tkazishdan eng asosiy maqsad yoshlarning Islom diniga bo‘lgan e’tiborini yanada oshirish, ularning imon-e’tiqodini yanada ziyoda qilish ekanini aytdi. Musobaqaning respublika bosqichini eng yuqori darajada tashkil etamiz, deb alohida ta’kidladi.

Namangan, Sirdaryo, Qashqadaryo, viloyatlarida shaxsan viloyat hokimi, Jizzax, Andijon, Xorazmda esa viloyat hokimi o‘rinbosarlari, Surxondaryo, Samarqand viloyatlari va Chirchiq shahrida hokimiyatning mas’ul xodimlari musobaqa qatnashuvchilarini tabriklab ularga muvaffaqiyatlar tiladi. Bu e’tibor ushbu rahbarlarning o‘z aholisi ma’naviyatiga befarq emasligini ko‘rsatadi. Ayniqsa, Navoiy shahar hokimi Umarbek Xalilovning “Allohning kalomini yod olgan kishi hech qachon kam bo‘lmaydi”, Namangan viloyati hokimi Xayrullo Bozorovning “Islom diniga berilgan erkinlikni Qur’on musobaqasi dunyoga yana bir karra isbotladi” degan so‘zlari bilan boshlangan chiqishlari barchani quvontirdi.

Internet saytlarida musobaqa keng yoritilmoqda. Mamlakatimizning 12 ta hududida o‘tkazilgan tuman-shahar saralash bosqichlari saytlarda jonli efirda yoritilmoqda. Bu borada Diniy idoraning muslim.uz sayti juda faol harakat qilayotir. Onlayn videolar bir oy davomida bir million marta ko‘rilib, musobaqa materiallari har haftada qariyb bir milliondan ortiq qamrovga erishdi.

Ushbu ma’lumotlarga diniy idoraning hududiy vakilliklarining rasmiy saytlari va xususiy saytlar e’lon qilgan materiallarni qo‘shsak, bu sonlar bir necha millionlarni tashkil etadi. Shundan kelib chiqib aytganda, Qur’on musobaqasini xalqimiz behad intiqlik bilan qarshi oldi.

Shu o‘rinda kun.uz, daryo.uz, azon.uz, islom.uz, muslimat.uz, xabar.uz, asr.uz darakchi.uz, sof.uz, podrobno.uz, uz24.uz, telegraf.uz va xorijdagi interfaks.ru, islam-today.ru, sputniknews-uz.com, regnum.ru, rusisworld.com kabi axborot saytlari musobaqani yoritishda yetakchilik qilayotganlarini alohida qayd etish lozim.

Respublikamizning aksar viloyatlaridagi yirik peshlavhalarda Qur’on musobaqasining e’lonlari berilgani xalqimizning kayfiyatini yanada ko‘tardi.

O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasining qator telekanallarida, jumladan, “Madaniyat va ma'rifat”, “Yoshlar”, “Uzbekiston-24” kanallarida Qur’on musobaqasining muntazam efirga uzatilayotgani, informatsion ko‘rsatuvlarda musobaqaning davom etayotgani haqida lavhalar berib borilayotgani barchamizni quvontirmoqda.

Yurtdoshlarimizning taklif va istaklari inobatga olinib, 12 fevraldan boshlab Qur’on musobaqasi uchun “Madaniyat va ma'rifat” telekanali dasturidan maxsus vaqt ajratildi. Endi musobaqa haqida lavhalar har kuni muayyan bir vaqtda oynaijahonda uzatilmoqda.

O‘tgan hafta davlatimiz rahbari Toshkent shahridagi bunyodkorlik ishlari bilan tanishish jarayonida Chilonzor tumanidagi yangi barpo etilayotgan masjidga Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf nomini berishni taklif etdiki, bu xalqimizning yurtboshimizga bo‘lgan muhabbatini yanada ziyoda qildi. Prezidentimiz xayrli ish boshlanishi oldidan, Shayx hazratlarining shaxsiyati haqida iliq so‘zlarni aytib, Qur’oni karimga bo‘lgan samimiy munosabatini yana bir karra: “Qur’onni o‘qigan odam, uni ilmiy bilgan odam hech qachon kam bo‘lmaydi”, deb ifodaladi.

Bu – ayni haqiqat, donishmandning so‘zidir. Darhaqiqat, Allohning kalomini tilovat qilish bo‘yicha musobaqa o‘tkazish g‘oyasi, Uning ilmlarini o‘rganish bo‘yicha markazlaru maktablar, oliy o‘quv yurtlari, akademiyalar tashkil etish uyg‘oq qalblarga yanada ilhom bag‘ishlab, g‘aflatdagi qalblarni esa uyg‘otib yubordi. Bu o‘quv markazlari xalqimizning asl milliyligiga qaytishiga o‘zining ulkan hissasini qo‘shadi, inshoalloh.

Ortda qolmaylik, eskicha ehtiyotkorlikdan voz kechaylik

Xalqimizning asr osha to‘planib kelgan orzulari ro‘yobga chiqib, jonajon yurtimizda ko‘z ko‘rib, quloq eshitmagan islohotlar bo‘layotir. Har kuni bir yangilik, bir xushxabar eshitmoqdamiz. Odamlar ma’naviyatida ham tubdan o‘zgarishlar bo‘layotgani, dinu diyonatni o‘rganishga, kitob mutolaa qilishga hamda ilm olishga bo‘lgan ishtiyoq ortayotganini kuzatish mumkin.

Qur’on musobaqasini butun diyorimiz bo‘ylab xalqimiz bayram qilmoqda, qariyb hamma OAV yoritmoqda. Biroq “Xalq so‘zi”, “O‘zbekiston ovozi”, “Narodnoye slovo”, “Pravda Vostoka” va O‘zbekiston axborot agentligi kabi respublikamizdagi eng yetakchi, xalqning quvonchu tashvishlari bilan yashaydigan nashrlar yoritmayotgani hammani ajablantirdi. Diyorimiz buyuk olimu ulamolar zamini ekanini butun dunyoga ko‘rsatish fursati paydo bo‘lgan vaqtda, mutasaddi vazirliklar, xorijdagi elchixonalarimiz saytlari sukut saqlab turibdi. Bu unchalik ijobiy hodisa emas. Ayrim viloyat rahbarlari nega ana shunday katta shodiyona tadbirlarga e’tiborsiz qaramoqda yoki buning bir siri bormi?..

Mamlakatimiz rahbari Qur’on musobaqasini keng jamoatchilikka ko‘rsatishni talab qilib turgan bir pallada voqealar rivojidan chetda turish, aqalli bitta ham material e’lon qilmaslikning zamirida bizga qorong‘u bo‘lgan nimalar bor? Aslida bu kabi ommaviy tadbirlarni hamma tashkilotlar o‘z nashrlarida, veb-saytlarida yoritib borsalar yaxshi emasmi. Zotan, Prezidentimiz ham aynan shuni talab qilmayaptimi!

Yetakchi nashrlarimiz yurtimizning qaysi bir kunjagida bir arzimagan voqea sodir bo‘lsa, o‘shani yoritmayaptimi? O‘sha kichkinagina hodisani ko‘rgan ko‘zlari butun dunyoga dovruq solayotgan Qur’on musobaqasini ko‘rmayotganini nima deb tushunish mumkin?

 

 

Islom dinida xayrli ishlarda sadoqat bilan xizmat qiladigan insonlar doim ulug‘lanadi. Qur’oni karimda Alloh taolo: “Ayting: «Ishlangiz! Albatta, Alloh, Rasuli va mo‘minlar ishlaringizni ko‘rajaklar. Shuningdek, albatta, g‘oyib va oshkora (ishlar)ni biluvchi (zot) huzuriga qaytarilursiz. Bas, (o‘shanda) sizlarga qilgan ishlaringiz xabarini berur” (Tavba, 105), deb ta’kidlagan.

Hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Albatta, Alloh taolo sizlardan biringiz amal qilib, o‘sha amalini mohirlik bilan bajarganingizni yaxshi ko‘radi” (“Jome as-sag‘ir”), deb marhamat qilganlar.

Demak, har birimiz bu foniy dunyoda ma’lum yumushlarga vazifador ekanimizni, Yaratgan Parvardigorimiz uni biz uchun tayin qilgani, bu ham bir imtihon ekanini anglab yetmog‘imiz darkor. Qur’on musobaqasining eng ajoyib tuman-shahar bosqichi yakunlanmoqda, keyin viloyat bosqichi boshlanadi, so‘ng respublika bosqichi bo‘lib o‘tadi. Biz bu xayrli ishda imkoniyati bor barcha yurtdoshlarimizni ixlos bilan ishtirok etishini so‘rab qolamiz. Maqsadimiz – bunday ulug‘ ishlarning fayzu barakotidan, savoblaridan barchamiz bahramand bo‘laylik. 

 

 

O‘MI Matbuot xizmati

 

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

O‘tgan solihlar tafakkur qilganda

09.07.2025   2395   4 min.
O‘tgan solihlar tafakkur qilganda

Bu mavzuda salaflarimizdan kelgan bir qancha ta’sirli rivoyatlar bor. Quyida ularning ayrimlarini keltiraman:

1. Shaqiq Balxiy rahimahulloh aytadi:
"Men xushu’ni Isroil ibn Yunusdan o‘rgandim. Biz uning atrofida edik, u o‘ng tomonida kim bor, chap tomonida kim borligini bilmasdi — oxirat haqida tafakkur qilardi".

2. Yusuf ibn Asbat rahimahulloh aytadi:
"Sufyon ibn Uyayna rahimahulloh menga xufton namozidan so‘ng: "Tahorat idishini (obdasta) bergin", dedi. Unga berdim. U o‘ng qo‘li bilan olib, chap qo‘lini o‘ng qo‘lining ustiga qo‘ydi va tafakkurga cho‘mdi. Men uxlab qoldim, so‘ng saharda turdim — qarasam, idish hali ham qo‘lida. "Tong otdi", dedim. U esa bunday dedi: "Sen idishni bergan paytingdan buyon shu holda oxirat haqida tafakkur qildim".

3. Abdulloh ibn Muborak rahimahullohdan rivoyat:
U Suhayl ibn Adiyni sukunatda, tafakkurda ko‘rib:
"Qaysi nuqtaga yetding?" deb so‘radi.
U: "Sirot ko‘prigidaman", deb javob berdi.

4. Muhammad ibn Vase’ rahimahullohdan rivoyat:
Basralik bir kishi Abu Zarr vafotidan keyin uning xotini Ummu Zarrga borib, uning ibodatini so‘radi. U bunday dedi: "Abu Zarr kun bo‘yi uyning bir chetida  tafakkur qilib o‘tirardi".

5. Ummu Dardo (Abu Dardoning xotini) aytadi:
"Abu Dardo roziyallohu anhuning eng afzal ibodati — tafakkur va ibrat olish edi".

6. Sirriy Saqatiy rahimahulloh aytadi:
"Har kuni burnimga qarayman — yuzim qorayganmi, deb. Tanish joyda o‘lishni yoqtirmayman — yer meni qabul qilmay qo‘ysa, sharmanda bo‘lishdan qo‘rqaman".

7. Abu Shurayh rahimahulloh haqida:
Bir kuni u yurib ketayotgan edi, to‘xtab, ko‘ylagini boshiga tashlab, yig‘lashga tushdi.
Uni ko‘rib: "Nima uchun yig‘layapsan?" deb so‘rashdi.
U bunday javob berdi: "O‘tgan umrimni, kam amalimni, yaqinlashgan ajalimni tafakkur qildim".

8. Umar ibn Xattob roziyallohu anhu bir kuni yig‘ladi. Sababini so‘rashdi. U bunday dedi: "Dunyo va uning shahvatlari haqida o‘yladim. Ular tugamay turib, achchiq alam bilan almashadi. Agar buning o‘zida ibrat bo‘lmasa ham, aqlli kishi uchun unda pand nasihat bor. Endi o‘z holingizga qarang, ahli oilangiz, yaxshi ko‘rgan kishilaringiz bilan bugun jam bo‘lib turibsiz, ertagachi? Ertaga esa, albatta ulardan ajralish bor".

9. Dovud Toiy rahimahullohning holati:
U to‘lin oy kechasi uyning tomiga chiqdi. Osmonga qarab Osmon va yerning yaratilishi haqida tafakkurga cho‘mdi va yig‘lay boshladi. Shunchalik qattiq ta’sirlandiki, tomdan qo‘shnisining hovlisiga yiqilib tushganini sezmay qoldi. Qo‘shni uni o‘g‘ri deb o‘ylab, qilichiga yopishdi. Ammo kelib qarasa — Dovud ekan. "Qanday qilib tomdan tushib ketding?" - deb so‘radi. Dovud: "Qanday yiqilganimni sezganim yo‘q", deb javob berdi.

10. Sufyon Savriy rahimahulloh haqida:
U do‘stlari bilan o‘tirgan edi, chiroq o‘chib qoldi. Hamma yoqni zulmat qopladi. Keyin chiroqni yoqishdi. Qarasalar, Sufyonning ko‘zlaridan oqayotgan yoshi yuzi yuvyapti. Undan: "Senga nima bo‘ldi, nega yig‘layapsan?" deb so‘rashdi.
U: "Shu onda qabr zulmatini esladim…", deb javob berdi.

Xulosa:
Salafi solihlar har bir holatda tafakkur qilganlar — taom yeganda, yurganda, yotganda, hatto suv idishini ushlab turgan paytda ham oxiratni eslab yig‘lardilar. Ular uchun tafakkur — ibodatning qalbi edi.


Homidjon qori ISHMATBЕKOV