Qur’on – shifo: ham ma’naviy, ham moddiy illatlarga davodir.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Fotiha (surasi) har qanday dardga shifodir”, deganlar (Dorimiy rivoyat qilgan. Hadis sanadi sahih). Payg‘ambarimiz alayhissalom: “Eng yaxshi davo Qur’ondir”, deb marhamat qilganlar (Ibn Moja va Abu Nuaym rivoyati).
Abdulloh ibn Jobirdan rivoyat qilinishicha, “Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam unga:
– Qur’ondagi eng yaxshi sura qaysiligini aytaymi?” – dedilar. Shunda u:
– Ha, ey Rasululloh, ayting!” – dedi.
Habibimiz:
– Fotiha surasi. Unda har qanday dardning davosi bor”, dedilar. (Ahmad “Musnad”da, Bayhaqiy “Shuabul imon”da jayyid sanad bilan rivoyat qilgan).
Hadisi sharifda shunday deyilgan: “Allohning Kitobida ko‘z tegishiga qarshi 8 ta oyat bor: Fotiha surasi (7 oyat) va Oyatul kursiy” (Suyutiy naql qilgan. Rivoyat sanadi zaif). Talha ibn Musarrifdan rivoyat qilinadi: “Aytilishicha, bemorning oldida Qur’on o‘qilsa, o‘zini yengil his qilarkan. Men Xaysamaning yoniga bordim. Uning tobi yo‘q edi. “Bugun ancha yaxshisan!” deb ko‘nglini ko‘tardim. Shunda u: “Ha, bugun o‘zimizni yaxshi his qilyapman. Oldimda Qur’on o‘qilgan edi”, deb aytdi” (Bayhaqiy “Shuabul imon”da rivoyat qilgan. Suyutiy bu rivoyatni tafsirda keltirgan).
Olimlar aytishicha, Qur’on eshitish salbiy his-tuyg‘ulardan (stresslardan) xalos etadi, asabiy taranglikka barham beradi, saraton kabi surunkali kasalliklardan himoyalanish, ularga qarshi kurashishda yordam beradi, uyqusizlik, parishonxontirlik, behuda g‘azablanishga shifo bo‘ladi. Xotira sustligidan shikoyat qiladiganlarga ko‘proq Qur’on o‘qish yoki eshitish tavsiya etiladi.. Tilovatning ovozli to‘lqini asab tizimiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Qur’on eshitish bilan yurak kasalliklarini ham davolash mumkin.
Qur’on bilan davolanishda mustahkam e’tiqod va ixlosning o‘rni juda katta. Shu bilan birga, kasallikni tibbiy muolajalar bilan ham davolanadi
Alloh taolo aytadi: “Biz mo‘minlar uchun shifo va rahmat bo‘lgan Qur’on oyatlarini nozil qilamiz. (Lekin bu oyatlar) zolim-kofir kimsalarga faqat ziyonni ziyoda qiladi” (Al-Isro, 82).
Ya’ni, Biz sizga Qur’onni nozil qilamiz. U jaholat va zalolatga davodir. Qur’on mo‘minlar qalbidagi ma’naviy illatlar, nifoq, shikr va haqdan toyilish kabilarni bartaraf qiladi. U mo‘minlar uchun rahmatdir. Ammo Allohga kufr keltirish bilan nafslariga zulm qilganlar Qur’on eshitganlari zahoti imondan yiroqlashadilar va bu narsa ularga ziyon keltiradi, xolos.
Boshqa oyatda Alloh taolo shunday degan: “(Ushbu Qur’on) imon keltirgan zotlar uchun hidoyat va shifodir”, deb ayting (Fussilat, 44).
Ushbu oyatda Qur’on mo‘minlar uchun hidoyat manbai, shifo xazinasi ekani aytilmoqda. Mo‘min bandalar Qur’on bilan to‘g‘ri yo‘lni, ezgulik, yaxshilikka olib boruvchi yo‘lni taniydilar, Qur’on bilan halolni haromdan, oqni qoradan ajrata biladilar. Qur’on, shuningdek, mo‘minlarning qalbi va tanasidagi dardlarga shifodir.
Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qiladi: “Sizlar o‘zingizga ikki shifo – Qur’on va asalni lozim tutinglar!” (Bayhaqiy va Hokim rivoyati. Hadis lafzi Hokimga tegishli va u: “Bu sanad ikki shayx shartiga ko‘ra sahih, ammo uni ikkisi ham rivoyat qilmagan”, degan).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bizlarni asal va Qur’on bilan davolanishga buyurganlar. Bu ikkisi qanday kasalliklarga davo ekani quyidagi rivoyatda aytiladi.
Abul Ahvas Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qiladi: “Qur’onda ikki shifo bor: Qur’on va asal. Qur’on qalbdagi kasalliklarga shifo, asal esa tanamiz dardiga shifodir” (Bayhaqiy “As-sunanul kubro”da rivoyat qilgan. Rivoyat sanadi sahih).
Bu haqda boshqa rivoyatlar ham kelgan. Xaysama va Asvad Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qiladi: “Sizlar o‘zingizga ikki shifo – Qur’on va asalni lozim tutinglar!” (Hokim va Ibn Abu Shayba rivoyati).
Abul Ahvas Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat qiladi: “Qur’on va asal ikkisi shifodir” (Tabaroniy “Kabiyr”da rivoyat qilgan).
Demak, Qur’on ma’naviy kasalliklarga, qalbdagi illatlarga, asal esa tanadagi dardlarga malham bo‘ladi.
Abdulmalik ibn Umayr rivoyat qiladi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Fotiha (surasi) har bir dardga shifodir”, deganlar” (Dorimiy rivoyati. Hadis sanadi sahih).
Fotiha surasi, avvalo ma’naviy kasalliklarga, e’tiqoddagi toyilish va zalolatga shifo, qalb illatlariga davodir. Qolaversa, u tanadagi kasalliklarni ham davolovchidir.
Vosila ibn Asqo’dan rivoyat qilinishicha, bir kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzuriga tomoq og‘rig‘idan shikoyat qilib kelganida, u zot: “Sen Qur’on o‘qishing kerak”, deganlar. (Bayhaqiy “Shuabul-iymon”da rivoyat qilgan).
Aniqlanishicha, Qur’on harflarini (ayniqsa hoyi hutiy va aynni) talaffuz qilish tomoqdagi kasalliklarni bartaraf etar ekan. Shu sabab bo‘lsa kerak, Nabiy sollallohu alayhi vasallam huzurlariga tomoq og‘rig‘idan shikoyat qilib kelgan kishini Qur’on o‘qishga buyurganlar.
Abu Said roziyallohu anhu rivoyat qiladi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam sahobalaridan bir nechtasi safarga chiqdi va arablar turarjoyidan birida qo‘nib topib, ulardan mehmon qilishlarini so‘rashdi. Ammo (qabiladagilar) bundan bosh tortishdi. Shu orada o‘sha qabila boshlig‘ini (chayon) chaqib oldi. Ular qo‘llaridan kelgan barcha choralarni ishga solsalar-da, biron naf chiqmadi.
Shunda ulardan biri: “Anavi guruh oldiga boringlar. Shoyad ularda naf beradigan biron narsa bo‘lsa!” dedi. Bas, ular sahobalar oldiga borishdi va: “Ey sizlar, qabila boshlig‘imizni (chayon) chaqib oldi. Harchand urinsak ham, biron natija chiqmadi. Sizlardan birortangiz bunga davo topa olasizmi?” dedi. Sahobalardan birlari: “Ha, Allohga qasamki, men dam solaman. Lekin, Allohga qasamki, biz sizdan mehmon qilishingizni so‘raganimizda, bosh tortdinglar. Endi biron mukofot tayin qilmaguningizcha hargiz dam solmayman!” dedi. Bas, ular bir to‘da qo‘ylar evaziga kelishib olishdi. Haligi kishi “alhamdu lillaahi robbil-’alamiyn”ni o‘qib, unga puflab (dam sola) boshladi. Bemor kishi hech narsa bo‘lmagandek sog‘ayib qoldi. Shundan so‘ng (qabila boshlig‘i): “Kelishgan ahdingizni bajaringlar!” dedi.
Sahobalardan biri: “Taqsimlanglar!” dedi. Dam solgan kishi bo‘lsa: “Shoshmanglar! Avval Nabiy sollallohu alayhi vasallam oldilariga borib, bu narsani u zotga aytaylik va nimaga buyurishlarini kutaylik”, dedi. Ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlariga yetib kelib, bo‘lgan voqeani aytishganida, u zot (dam solgan kishiga qarab): “U (Fotiha) dam solish (surasi) ekanini qayerdan bilding?” deb so‘radilar va keyin: “To‘g‘ri qilibsizlar. (Qo‘ylarni) taqsimlanglar va undan menga ham ulush ajratinglar”, deb kulib qo‘ydilar” (Buxoriy, Muslim, Sunan sohiblari, Ahmad, Ibn Hibbon, Bayhaqiy va Doraqutniy rivoyati).
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam taxminan o‘ttiz kishini safarga yuborgan edilar. Ular kechasi bir qavm manziliga tushdilar. Aksiga olib, qabiladagilar ularni mehmon qilgilari kelmadi.
Shu orada qabila boshlig‘ini chayon chaqib oldi. Shunda qabiladagi ba’zi kishilar sahobalarda chayon chaqishiga shifo bo‘ladigan narsa borligini bilib qolishdi va ular oldiga vakillarini yuborishdi. Qabiladagilar kelib o‘z maqsadlarini aytishgach, sahobalardan biri turib: “Ha, menda bunga davo bo‘ladigan narsa bor. Men dam solaman”, dedi. Ular o‘ttizta qo‘y evaziga bitim tuzishdi. Bas, u uch (yoki yetti) marta Fotiha surasini o‘qib, dam soldi. Shunda chayon zaxridan behush yotgan qabila boshlig‘i hech narsa ko‘rmagandek o‘rnidan turib ketdi. Ular vazifani a’lo darajada bajarib, qo‘ylarni qo‘lga kiritishdi va sut bilan siylanishdi. Keyin sahobalarda undan ulush olish umidi paydo bo‘ldi.
Ammo dam solgan kishi hali taqsimlashga erta ekani, avval Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan buning, ya’ni dam solish evaziga mukofot olish hukmini bilish kerakligini aytdi. Ular Madinaga kelib, bo‘lib o‘tgan ishni Nabiy sollallohu alayhi vasallamga zikr qilishganda, u zot dam solgan sahobiyga qarab: “Fotiha surasi bilan dam solishni qayerdan bilasan?” deb so‘radilar. U: “Qalbimga ilhom qilindi”, deb javob berdi. Shundan so‘ng Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ular tutgan yo‘l to‘g‘riligi, Fotiha surasi bilan dam solish va buning evaziga haq olish joizligini aytdilar.
Davron NURMUHAMMAD
tayyorladi
O‘MI Matbuot xizmati
1. Diniy ibodatlarni bajarish
1.1. Namozlarni o‘z vaqtida o‘qish. Ibodatlar ichida eng afzali – vaqtida o‘qilgan farz namozi sanaladi.
1.2. Ro‘za tutish. Qazo va nafl ro‘zalarni tutish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qish kunidagi ro‘za qiyinchiliksiz topiladigan g‘animat (o‘lja)dir”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
1.3. Qur’on o‘qish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ummatimning eng afzal ibodati Qur’onga qarab tilovat qilishdir”, deganlar. Qur’onni yoddan o‘qishdan ko‘ra, unga qarab o‘qish afzaldir. Chunki Qur’onga qarash ham ibodatdir.
1.4. Tahajjud namozlarini o‘qish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Farz namozdan keyingi eng afzal namoz tungi namozdir”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).
1.5. Duo va zikrni ko‘paytirish. “...Allohni ko‘p zikr qiling. Shoyadki, zafar topsangiz” (Juma surasi, 10-oyat).
2. Oilaga yaxshilik qilish
2.1. Ota-onaga yaxshilik qilish. O‘z vaqtida o‘qilgan farz namozdan keyin eng afzal amal bu – ota-ona xizmatida bo‘lish sanaladi. Zero, “Robbingiz, Uning O‘zigagina ibodat qilishingizni hamda ota-onaga yaxshilik qilishni amr etdi” (Isro surasi, 23‑oyat).
2.2. Farzand va ahli ayolga xursandchilik ulashish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlarning yaxshilaringiz o‘z ahliga yaxshi muomala qilganingizdir. Men o‘z ahliga yaxshi muomala qiluvchirog‘ingizman”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
3. Ilm olish, kitob o‘qish
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ilm talab qilish har bir musulmon zimmasiga farzdir”, deganlar.
4. Tafakkurga vaqt ajratish
Hasan rahmatullohi alayh aytadilar: “Bir soat tafakkur qilish bir kechani bedor o‘tkazishdan yaxshidir”.
5. Muhtojlarga yordam berish
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim bir mo‘minning bitta dunyoviy tashvishini aritsa, Alloh taolo uning Qiyomat kunidagi tashvishlaridan birini aritadi. Kim qiynalgan kishiga yengillik keltirsa, Alloh taolo unga dunyoyu Oxiratda yengillik beradi” (Imom Muslim rivoyati).
6. Silai rahm qilish
Dam olish kunlari qavm-qarindoshlar holidan hech bo‘lmasa telefon orqali bo‘lsada xabar olish uchun qulay fursat. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kimni rizqi keng, umri uzoq bo‘lish xursand etsa, silai rahm qilsin (qarindoshlik rishtalarini mustahkamlasin)” (Imom Buxoriy, imom Termiziy rivoyati).
7. Sport bilan shug‘ullanish
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kuchli mo‘min Alloh huzurida kuchsiz mo‘mindan yaxshiroq va mahbubroqdir”, deganlar.
8. Do‘st va yaqinlar holidan xabar olish
Hazrat Ali roziyallohu anhu aytadilar: Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni: “Qaysiki musulmon boshqa bir musulmonni ertalab ziyorat qilsa, to kech kirgunicha unga yetmish ming farishta salavot aytadi. Agar kech kirganida ziyorat qilsa, to tong otgunicha yetmish ming farishta unga salavot aytadi. Unga jannatda bir bog‘ bo‘ladi”, deb aytganlarini eshitdim (Imom Termiziy rivoyati).
Dam olish kunlaringiz xayrli va barakali o‘tsin!
Davron NURMUHAMMAD