Ayni paytda Saudiya Arabistonidagi futbol o‘yinlarida hakamlik qilayotgan angliyalik Mark Klattenburg azonni eshitgan zahoti ibodat uchun o‘yinni to‘xtatdi va mahalliy futbol ishqibozlarining qo‘llab-quvvatloviga sazovor bo‘ldi.
Qirol kubogi uchun o‘tkazilayotgan "Al-Feyx" va "Al-Fotih" jamoalari o‘rtasidagi uchrashuv paytida yaqin oradagi masjidlardan azon ovozi eshitilib qoladi. Bu paytda o‘yinning qo‘shimcha daqiqalari o‘tib borayotgan edi.
Angliyalik hakam hushtak chalib o‘yinni to‘xtatdi va saudiyaliklar uning bu qarorini gulduros qarsaklar bilan olqishlashdi.
"Al Feyx" yakunda 118-daqiqada urilgan gol evaziga 2:1 hisobi bilan g‘alaba qozonib, chorak finalga chiqdi.
42 yashar Mark Klattenburg avvallari Yevro-2016 va Chempionlar ligasi-2015/16 finallarida hakamlik qilgan. Angliya Premer ligasida 2004 yildan to o‘tgan yilning fevral oyiga qadar hakamlik qilib kelgan. O‘tgan yilning oxiridan boshlab Saudiya Arabistoni hakamlar qo‘mitasini boshqarib kelmoqda. Daily Mail nashri ma’lumotiga ko‘ra, u bu yerda yiliga 1 mln. Yevro ishlab topadi. Xuddi shunday miqdordagi maoshni unga Xitoydan ham taklif qilishgan edi, ammo u Saudiya Arabistonini ma’qul ko‘rdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Dinimiz inson hayotining barcha jabhalarida muvozanatni ta’minlab, yuksak madaniyat va ezgu qadriyatlar asosida yashashni ustuvor vazifa sifatida targ‘ib qiladi. To‘y va boshqa marosimlar ham shunday me’yorlar doirasida bo‘lishi lozim. Ayniqsa, hozirgi kunda ortiqcha dabdababozlik va isrofgarchilik keng tarqalganligi sababli, insonlarning burch va axloqiy talablariga zid holatlar ko‘payayotgani kuzatilmoqda.
Islom dinida to‘y ma’naviy va ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lgan birlashtiruvchi tadbir sanaladi. Undagi eng asosiy maqsad ayol va erkakni nikoh orqali oila qurishi va jamoat oldida bu rishtaning tasdiqlanishidir. Shunday ekan, to‘y ziyofatlari ortiqcha xarajatlar va dabdababozlikka aylanib ketsa, asosiy maqsaddan chetlanish vujudga keladi.
Isrof va dabdababozlik nafaqat moliyaviy zarar keltiradi, balki diniy-axloqiy nuqtayi nazardan ham qoralanadi. Qur’oni Karimda bu haqda shunday deyilgan:
“U zot isrof qiluvchilarni sevmas” (A’rof, 31).
To‘ylarda ixchamlik va oddiylikni saqlash, isrofga yo‘l qo‘ymaslik kerak. Ortiqcha isrof va dabdababozlikning zararlari quyidagilar:
Yaqin qarindoshlar, do‘stu qadrdonlar va qo‘shnilarni taklif qilish, kamtarona dasturxon tuzatish, bir necha turli taomlarni o‘rniga oddiy taomlarni tayyorlash, qo‘sha-qo‘sha mashinalar va qator-qator san’atkorlarsiz marosimlarni o‘tkazish, to‘yxona, uylarni ortiqcha bezamaslik, sarpo qilishda keraksiz va qimmat buyumlardan voz kechish, to‘y uchun sarf-xarajatlarni oldindan rejalashtirish, boshqa xarajatlarga yo‘l qo‘ymaslik, dinimiz ko‘rsatmalariga amal qilish to‘ylarda dabdaba va isrofni oldini oladi.
Isrof va dabdababozlikdan chetlashish, oddiylik va ixchamlikka e’tibor berish har bir musulmonning burchi va mas’uliyatidir. To‘y hamjihatlik va oila qurish uchun muhim marosim ekanligini e’tiborga olsak, uning mazmunini yo‘qotib, ortiqcha sarf-xarajatlarga aylantirishdan saqlanish lozim.
To‘ylarni ixcham qilishga harakat qilsak, nafaqat o‘zimiz, balki jamiyatimiz ham barqaror va isloh bo‘ladi.
Shermuhammad Boltayev,
Xorazm viloyati Shayx Qosim bobo jome
masjidi imom-xatibi