Kuni kecha Toshkent viloyat hokimligi tashabbusi bilan “Umra-2018” mavsumi ziyoratchilari hamda ilgari turli diniy oqimlar ta’siriga tushib qolgani sababli ozodlikdan mahrum etilgan va to‘g‘ri yo‘lni anglab yetgani e’tiboridan avf qarori asosida ozodlikka chiqarilgan fuqarolarimiz uchun yurtimizning eng tabarruk va tarixiy maskanlariga boy bo‘lgan Samarqand viloyatiga ikki kunlik ziyorat tashkil etildi.
Ular birinchi kunlarini “Imom Buxoriy” yodgorlik majmuasida muhaddislar sultoni bo‘lgan Imom Buxoriy rahimahullohning marqadini ziyorat qilish bilan boshladi. O‘z navbatida ushbu maskanda amalga oshirilgan qurilish, obodonlashtirish va ko‘kalamzorlashtirish ishlari bilan tanishdilar.
Bugun erta tongdan birinchi Prezidentimizning maqbarasini ziyorat aylab, u kishining haqlariga xayrli duolar qildilar. Shundan so‘ng Registon maydonidagi qadimiy madrasalar tomon yo‘l olishdi. Ular bugun “Go‘ri Amir” va boshqa qadamjolarni tomosha qilib, safarini Samarqandning yuragi bo‘lgan Mirzo Ulug‘bek rasadxonasi va muzeyida yakunlaydilar.
Ziyoratchilar uchun barcha qulayliklarga ega bo‘lgan mehmonxona, ziyorat ishlariga oid mutaxassis xodimlar, yumshoq o‘rinli avtobuslar hamda YOPX xodimlari biriktirilgan.
Ziyoratga mas’ul bo‘lgan I.Dostonovdan ziyorat yuqori kayfiyatda o‘tgani, ziyoratchilarning kayfiyati a’lo darajadaligi, xususan, tashkil etilgan ushbu safar umra ziyorati oldida turgan fuqarolarimiz uchun benazir sovg‘a bo‘lgani, avf qarori asosida ozodlikka chiqarilgan fuqarolarimiz esa yurtimizda amalga oshirilgan bunday ezgu ishlardan mamnun ekani haqida ma’lumot oldik.
Savol: Chatgpt (sun’iy intellekt) orqali diniy savollarimizga javob olsak bo‘ladimi, shu javoblarga amal qilsak bo‘ladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Yo‘q, bu joiz emas. To‘g‘ri, Chatgpt platformasi ayrim sohalarda insonlarga foyda bermoqda. Ammo diniy savollarga to‘g‘ri javob berishga ojizlik qiladi. Chunki u ham inson omili tomonidan ishlab chiqilgan bir mahsulot. Qolaversa, ba’zan savollarga taxminiy javoblar, hatto bu masala falon kitobda bor deb, arabiy iboralar ham berishi mumkin. Lekin u keltirgan iboralar na u aytgan kitobda va na boshqa fiqhiy manbalarda uchramaydi. Shu bois shar’iy masalalarga ahli ilm, mutaxassislarga murojaat qilish orqali yechim topish darkor. Alloh taolo oyati karimada bunday marhamat qilgan:
فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
“Agar bilmaydigan bo‘lsangiz, zikr ahlidan so‘rangiz!” (Anbiyo surasi, 7-oyat).
Musulmon odam biror narsani bilmay qolsa, uni biladigan kishidan, o‘sha sohaning «zikr ahli»dan o‘rganishi lozim bo‘ladi. Shunday ekan, e’tiqod va dinu-diyonatga tegishli narsalarni ham shu sohaning bilimdonlaridan so‘rash talab etiladi. Buyuk tobeiy Ibn Sirin rahimahulloh bunday deganlar:
إن هذا العلم دين فانظروا عمن تأخذون دينكم. رواه مسلم
“Albatta, bu ilm dindir. Bas, diningizni kimdan olayotganingizga qaranglar” (Imom Muslim rivoyati).
Mazkur iboraning sharhida Mulla Ali Qori rahimahulloh bunday deganlar:
“Bu ilm” so‘zidan murod Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ummatga olib kelgan Qur’oni karim va hadisi sharifdan iborat bo‘lgan ta’limotdir. Uni ishonchli va adolatli zotlardan olmoqdamisiz yoki yo‘q, shunga nazar solinglar, ya’ni qayerdan, kimdan ilm olayotgangizni aniq bilinglar”. (“Mirqotul mafotih” kitobi). Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.