“Rasululloh bizga o‘rnak”
Yurtimizning masjid va madrasalarida muborak mavlidi sharif oyi munosabati bilan Payg‘ambarimiz Muhammad mustafo sollallohu alayhi vasallam hayotini o‘rganish bo‘yicha fayzli tadbirlar tashkil qilinmoqda. Jumladan, Imom Faxriddin ar-Roziy o‘rta maxsus islom bilim yurtida ham har yilgi an’anaga binoan kuni kecha “Rasululloh bizga o‘rnak” shiori ostida mavlid tadbiri hamda siyrat musobaqasi tashkil qilindi.
Tadbir O‘zbekiston musulmonlari idorasi Xorazm viloyat vakilligi, bilim yurti rahbariyati hamda Toshkent islom instituti amaliyotchi talabalari bilan hamkorlikda tashkil qilinib, unda bilim yurti mudarris va talabalari bilan birgalikda, talabalarning ota-onalari, mehmonlar ishtirok etishdi.
Tadbir an’anaga muvofiq Qur’oni karim tilovati bilan boshlandi. So‘ngra O‘MI Xorazm viloyat vakili X.Abdullayev kirish so‘zi bilan tadbirni ochib berdi. Payg‘ambarimiz alayhissalom hayotlarining har bir nuqtasi biz musulmonlar uchun ibrat bo‘lmog‘i lozim, u zotning har bir sunnatlariga amal qilish bilan biz o‘z muhabbatimizni izhor qilishimiz mumkinligi haqida gapirib, bugungi tadbirning ahamiyatini tushuntirib o‘tdi.
Shundan so‘ng 2-3-4-kurs talabalari orasida 5 ta yo‘nalishda:
- Payg‘ambar alayhissalom hayoti bo‘yicha 10tadan tezkor savol;
- Nubuvvat tarixidagi voqealar tafsiloti bo‘yicha 3 tadan savol;
- Payg‘ambarimiz alayhissalomga bag‘ishlab salavot va nashidalar aytish;
- Payg‘ambarimiz alayhissalom siyratlari bo‘yicha buklet yoki plakat tayyorlash;
- Payg‘ambarimiz alayhissalom sahobalarining ismlarini sanash shartlari bo‘yicha musobaqa tashkil qilindi.
Tadbir davomida joriy oyda bilim yurti talabalari o‘rtasida “Rasululloh bizga o‘rnak” mavzusidagi insholar tanlovining ham g‘oliblari e’lon qilinib, musobaqa va tanlov g‘oliblari O‘MI Xorazm viloyat vakilligi hamda bilim yurti homiylari ko‘magida munosib taqdirlandi.
Tadbir so‘nggida Imom Barzanjiy rahmatullohi alayhning “Mavlidi sharif” asari o‘qilib, xatmi Qur’on qilindi.
Tadbir yakunida bayram dasturxoni yozilib, mudarris va talabalarga osh qilib berildi.
Imom Faxriddin ar-Roziy O‘MIBYU mudir muovini O.Adilov
Feyk xabar tarqatish yolg‘onga sheriklikdir
Bugungi kunda axborot tarqatish imkoniyati har bir insonda mavjud. Birgina so‘z, aloqa qurilmalaridagi birgina harakat butun jamiyatda shov-shuv, vahima keltirib chiqarishi mumkin. Anglamay yoki o‘yinqaroqlik bilan yoki maqsadli yolg‘on axborot tarqatish hollari ko‘p kuzatilmoqda. Xususan, din va e’tiqod kabi nozik masalalarda tarqatilayotgan feyk xabarlar nafaqat shaxsiy xatolik, balki jamiyatga salbiy ta’sir o‘tkazuvchi umumiy mas’uliyat hamdir.
Yolg‘on gapirish og‘ir gunohlardan sanaladi. Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam dedilar: “Rostgo‘ylikni mahkam tutinglar. Zero, rostgo‘ylik ezgulikka yo‘llaydi, ezgulik esa jannatga boshlaydi. Kishi rost gapirish va rostgo‘ylikka intilishda davom etaveradi, natijada Alloh huzurida rostgo‘y deb yoziladi. Yolg‘onchilikdan saqlaninglar. Zero, yolg‘onchilik gunohkorlikka, fojirlik esa do‘zaxga boshlaydi. Banda yolg‘on gapirish va yolg‘onchilikka intilishda davom etaveradi, nihoyat Alloh huzurida yolg‘onchi deb yozilad”, dedilar. (Imom Buxoriy, Muslim, Termiziy rivoyati).
Shunday ekan, haqiqatga to‘g‘ri kelmaydigan axborotni tarqatish qat’iy man qilingan.
Feyk xabar tarqatishning ko‘plab salbiy oqibatlari bor:
- Jamiyatda fitna keltirib chiqaradi – noto‘g‘ri ma’lumot odamlar o‘rtasida ishonchsizlik, gumon va bo‘linishlarga sabab bo‘ladi;
- Dinning mavqeyini tushiradi – to‘g‘ri tushunchalarni buzib ko‘rsatadi, e’tiqod qiluvchilarni adashtiradi;
- Rasmiy diniy muassasalarga nisbatan ig‘vo va ishonchsizlikni keltirib chiqaradi – feyk xabarlar ba’zan taniqli rasmiy diniy mas’ullar nomidan soxta fatvo va bayonotlar sifatida tarqatiladi;
- Jinoyatga olib boradi – ba’zi hollarda feyk xabarlar odamlarni tajovuzkor harakatlarga undaydi.
Qur’oni karimning Hujurot surasi 6-oyatda shunday marhamat qilinadi:
“Ey iymon keltirganlar! Agar fosiq xabar keltirsa, aniqlab ko‘ringlar, bilmay bir qavmga musibat yetkazib qo‘yib, qilganingizga nadomat chekuvchi bo‘lmanglar”.
Feyk, yolg‘on xabarlardan ehtiyot bo‘lish kerakligini Qur’oni karim ta’kidlamoqda. Demak, har qanday xabarni tekshirish va ehtiyot bilan yondoshish kerak.
Rost xabarni qanday ajratish mumkin:
- Rasmiy axborot manbalariga tayanish;
- Sarlavhasi emas, mazmuniga e’tibor berish;
- Tarqatayotgan shaxs yoki sahtfalarni tekshirib ko‘rish;
- Mutaxassislarga murojaat qilish.
Har bir xabar – tarqatuvchi uchun ham, undan foydalanuvchi uchun ham mas’uliyat. Aloqa vositalari va ijtimoy tarmoqlarga joylayotgan post bilan yo to‘g‘rilikni targ‘ib qilish, yoki odamlarni chalg‘itish mumkin.
Shunday ekan, feyk axborot tarqatish og‘ir ma’naviy jinoyatdir. Har bir musulmon bunday xatarli holatdan o‘zini va boshqalarni saqlashi lozim.
Xorazm viloyati Shayx Qosim bobo
jome masjidi imom-xatibi Shermuhammad Boltayev
