Alloh taolo aytadi: «Ey iymon keltirganlar! Qachon juma kuni namozga nido qilinsa, Allohning zikriga shoshilinglar va savdoni tark qilinglar. Agar bilsangiz, ana shundoq qilmog‘ingiz siz uchun yaxshidir», (Juma surasi, 9-oyat).
Ushbu oyati karima juma namozining farzligini bayon qiluvchi oyatdir. Bunga Islom ummatidan hech kim xilof qilmaydi.
Abu Xurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Quyosh chiqqan kunnning eng yaxshisi juma kunidir, chunki u kunda Odam alayhissalom yaratilgan, u kunda jannatga kiritilgan va u kunda jannatdan chiqarilgan va qiyomat ham juma kuni bo‘ladi”, dedilar.
Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi va sallamdan bunday rivoyat qiladilar: “Agar kimki juma kuni g‘usl qilib, juma namoziga borsa, o‘sha g‘usl badanini poklaganidek juma namozi gunohlarini yuvadi va har bir qadamiga Alloh taolo yigirma yillik ibodat savobini, juma namozini o‘qib bo‘lgach, ikki yuz ellik toat-ibodatning savobini u bandaning nomai amoliga yozadi”.
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Alloh taolo farishtalarga juma kuni yerga tushishni amr etadi. Har birining qo‘lida oltin qalam va nuqradan qo‘g‘oz bo‘lib, yer yuzida masjidlar oldiga borib turishadi. Farishtalar juma kuni masjid eshigidan kirib kelganlarning ismini yozib oladilar. “Iloho, sening farmoninga binoan juma masjidiga kirganlarning ismini yozib keldik”, deydilar. Shunda Alloh taolo: “Ular qanchalik gunohkor bo‘lishmasin, hamma gunohlarini mag‘firat etdim”, deydi.
Said ibn Musayyab aytadilar: “Juma namoziga borishim menga nafl hajni qilishdan sevimliroqdir”.
Ka’bul Axbor: “Bir qadah olov ichmog‘im men uchun bir qadah aroq ichmog‘imdan yaxshiroq. Bir qadah aroq ichmog‘im namozi jumaga bormay qolishimdan yaxshiroq. Namozi jumaga bormay qolishim odamlarning saflari ustidan xatlab o‘tishimdan yaxshiroq”, deb aytganlar.
Xalqaro aloqalar bo‘limi xodimi
Abdulloh PARPIYEV
tayyorladi
Avvalambor, biz bu mavzuda gap boshlar ekanmiz, Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” mavzusidagi ma’ruzasida aytgan: “Mamlakatimizda yoshlarning ma’naviy qiyofasini mustaqillik mafkurasi, uning insoniy tamoyillari asosida shakllantirishga bosh vazifa sifatida qaralayotgani bejiz emas. Yoshlar jamiyatda sodir bo‘ladigan har qanday voqeliklarga o‘zgacha, ruhiy his kechinmalar doirasida munosabat bildiradilar. Qiyinchiliklar vujudga kelganda esa ehtiroslarga beriladilar. Shuning uchun bizning oldimizda turgan muhim masala — yoshlarni to‘g‘ri yo‘lga boshlashdir” - deya ta’kidlagan ushbu nutqlariga e’tiborimizni qaratishimiz o‘rinlidir.
Demak, mafkuraviy tahdid tushunchasi nimaligi haqida bir mulohaza: mafkuraviy tahdid - ijtimoiy-siyosiy harakat, oqim yoki siyosiy kuch o‘z manfaatini ifodalovchi mafkurasini qo‘rqituv, zo‘rlik yo‘li bilan boshqalarga singdirishdir. Mafkuraviy tahdid jamiyat, davlat yoki xalq taqdiriga xavf soluvchi, oqibati fojeali oqibatlarga olib kelishi mumkin bo‘lgan xatar hisoblanadi. Ha, bu kabi tahdidlarning ayrim ko‘rinishlari bugun mintaqamizdagi tinchlik va barqarorlik uchun katta xavf xatar sifatida namoyon bo‘lib turibdi.
Mafkuraviy tahdid o‘z mohiyatidan kelib chiqib, eng avvalo, inson ongiga, tafakkuri va xulq-atvoriga xavf-xatar solmoqda. Inson ongi va qalbini vayronkor va buzg‘unchi g‘oyalar bilan izdan chiqarishga harakat qilish mafkuraviy tahdidning eng asosiy belgilaridan hisoblanadi. Mafkuraviy tahdidning o‘ta xavfli jihati shundan iboratki, u, birinchi navbatda, jamiyatning ma’naviy sohasini barbod etishga yo‘naltirilgan bo‘ladi. Chunki, aynan ma’naviy soha har qanday jamiyatning mavjudligini, uning yashovchanligini ta’minlaydigan asosiy o‘zagi hisoblanadi. Bugun mafkuraviy tahdidlarning turli xil usul va vositalari ishlab chiqilmoqda. Jumladan: ommaviy axborot vositalaridagi turli xildagi milliy mintalitetimizga to‘g‘ri kelmaydigan kino va multfilimlar, ko‘rsatuv va kliplar qo‘yish bilan xalqimizning ongini sekin astalik bilan buzishga qaratilgan harakatlar shular jumlasidandir.
Bugungi kunda bizlar mafkuraviy tahdidlarga qarshi kurashishligimizda nimalarga alohida e’tibor qaratishligimiz kerak:
Shu va shunga o‘xshagan bir qancha usullar bilan ma’naviy-ma’rifiy ishlarni keng qamrovli, izchil tartibda olib borishimiz lozim. Bu kabi ma’naviyat va ma’rifat ishlarini hayotga tatbiq etish jarayonida nafaqat ta’lim-tarbiya soha vakillari, balki, barcha boshqaruv tizimida o‘tirgan mutasaddilar ham masalaga nihoyatda yuksak mas’uliyat bilan yondashishlari lozim.
Ha, men yuqorida tarbiya qismiga aloxila to‘xtalib o‘tdim. Chunki biz kelajak avlodlarimizni bugun go‘zal tarbiya bilan tarbiyalay olsak, ertangi kunimizdan xavotir olmasak ham bo‘ladi. Agarda loqayd, poraxo‘r, ertasi bilan qiziqmaydigan, faqatgina buguni bilan yashaydigan, mustaqil fikri bo‘lmagan, o‘zgalar nima desa, ularning fikriga ko‘ra ish qilib ketaveradigan manqurt kimsalar ko‘paysa, ertamizni o‘zgalar qo‘liga berib qo‘yamiz. Biz bunga butkul qarshimiz, aslo bunga rozi bo‘lolmaymiz. Shuning uchun ham biz barchamiz bu yo‘lda birlashishimiz kerak bo‘ladi.
Rahmonqul Aliqulov,
Mir Arab oliy madrasasi o‘qituvchisi