Bugungi kun davr talabi barcha sohalar kabi diniy soha vakillari oldiga ham bir qator muhim vazifa va talablarni qo‘ymoqda. Ana shunday yangilanish va islohotlarning ba’zilari Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom instituti (TII)da amalga oshirilayotganiga guvoh bo‘lishingiz mumkin;
Maxsus sirtqi bo‘lim;
Maxsus sirtqi bo‘lim bu yil ya’ni 2017-2018 o‘quv yilidan ilk bor o‘z faoliyatini boshlaydi. Bundan asosiy maqsad Respublikamizda faoliyat olib borayotgan ilmiy-tadqiqot markazlari, masjid va ziyoratgohlarning o‘rta maxsus bilimga ega bo‘lgan imom-xatib, imom noibi, ziyoratgoh mas’uli kabi mutaxassislarini oliy ma’lumotli kadrlar bilan ta’minlashdan iborat. Maxsus sirtqi bo‘limda o‘qish muddati 3 yildan iborat bo‘lib, unga hujjat topshirmoqchi bo‘lganlar o‘rta maxsusta’lim muassasasini tugatgan, O‘zbekiston musulmon idorasi (O‘MI) tizimida ma’lum muddat davomida faoliyat olib borayotgan bo‘lishi talab etiladi. Maxsus sirtqi bo‘lim talabalari uchun har tomonlama qulay shart-sharoitlar yaratib beriladi. Ularga TIIning yuqori malakali, uzoq yillik tajribaga ega bo‘lgan professor-o‘qituvchilari dars berishlari ko‘zda tutilmoqda. Talabalar institut maxsus fan va o‘quv auditoriyalaridan, axborot resurs markazidagi darsliklar, manba va adabiyotlardan, kompyuter xonalaridan foydalanishlari mumkin. Ular o‘quv mashg‘ulotlari paytida bepul tushlik bilan ta’minlanadilar. Qisqa qilib aytganda kunduzgi bo‘lim talabalariga qanday imtiyoz va shart-sharoitlar yaratilgan bo‘lsa, maxsus sirtqi bo‘lim talabalari ham ulardan bemalol foydalanishlari mumkin bo‘ladi. Maxsus sirtqi bo‘limni tugatgan talabalarga diniy oliy ma’lumot darajasidagi TII diplomi beriladi.
Qayta tayyorlash kurslari;
O‘zbekiston musulmonlari idorasi tizimida imom-xatib, pedagog-o‘qituvchi vazifalarida faoliyat olib borayotgan o‘rta maxsus diniy ma’lumot bilan birgalikda oliy dunyoviy ma’lumotga ega o‘qituvchilar soni ko‘pchilikni tashkil etadi. Ushbu mutaxassislar to‘liq oliy diniy ma’lumotga ega bo‘lishlari uchun Toshkent islom institutida diniy mutaxassislikka yo‘naltirilgan 6 oylik qayta tayyorlash kurslari tashkil etilishi ham rejalashtirilgan.
Doktorantura;
Zamon talablari va xorijiy tajribalardan kelib chiqqan holda, O‘MI diniy ta’lim tizimini to‘liq shakllantirish, ta’limning uzviyligini ta’minlash maqsadida Respublikamizda birinchi marotaba TII da oliy diniy o‘quv yurtidan keyingi ta’lim – islom fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini berishni nazarda tutuvchi tayanch doktorantura hamda islom fanlari bo‘yicha fan doktori (Doctor of Science) ilmiy darajasini berishni nazarda tutuvchi doktorantura tizimi tashkil etilmoqda.
Bu orqali Respublikamizdagi diniy ta’lim muassasalari pedagog xodimlarining ilmiy salohiyatini yanada oshirish hamda Islom sivilizatsiya markazi va bir qator ilmiy markazlar - Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi, Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi, Hadis markazi va Respublikamiz viloyat markazlarida tashkil etilayotgan ilmiy markazlarni malakali ilmiy xodimlar va fan doktorlari bilan ta’minlash imkoni yaratiladi.
Qorilar musobaqasi:
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev joriy yil 1 sentyabr kuni Hazrati Imom majmuasidagi tashrifi chog‘larida Qur’on musobaqalarini o‘tkazish haqida o‘zlarining taklif va tavsiyalarini bergan edilar. Darhaqiqat, hozirda Qur’onni to‘liq yod olishni o‘rgatadigan ta’lim dargohi Toshkent islom institutining “Tahfizul Qur’on” kafedrasi Respublikamizda yagona bo‘lib turibdi. Shunday bo‘lsada, qorilarimiz jahon miqyosida o‘tkazilayotgan musobaqalarda oliy o‘rin sohiblari bo‘lmasalarda, Yurtimiz sharafini munosib himoya qilib kelmoqdalar. Allomalar yurti, buxoriylar, termiziylar yurtidan kelgan qorilar sifatida Eron Islom Respublikasi, Iordaniya Hoshimiylar qirolligi, Saudiya Arabistoni, Indoneziya, Kuvayt va Rossiya Federatsiyasi kabi mamlakatlarda islom instituti va o‘rta maxsus bilim yurti talabalari shu kunga qadar ishtirok etib kelishayotgan edi. Xudo xohlasa, Islom sivilizatsiya markazi tashkil etilishi bilan jahon miqyosidagi qorilar musobaqasi allomalar yurtida ham tashkil etiladi. O‘shanda murattab va mujavvid qorilarimiz ajdodlariga munosib voris sifatida yurtimiz dovrug‘ini jahonga yoyishadi, Qur’on tilovati taralayotgan Yurtda Yaratganning barakotlari yog‘iladi, inshaalloh. Bundan tashqari Islom sivilizatsiya markazidagi konferensiyalar zalida ilmiy-amaliy, diniy-marifiy yo‘nalishdagi xalqaro konferensiyalar o‘tkaziladi.
Onlayn darslar;
O‘zbekiston musulmonlari idorasi rahbariyati ko‘rsatmasi va bevosita rahnamoligida “muslim uz.” portalida diniy-ma’rifiy onlayn darslar tashkil etilganligi “jaholatga qarshi ma’rifat” g‘oyasining yana bir ko‘rinishi bo‘ldi. Tafsir, aqida, hadis, fiqh, islom tarixi va arab tili fanlaridan yurtimizning ko‘zga ko‘ringan olimlari va TII o‘qituvchilari dinimiz asoslarini xalqimizga xolisona yetkazib berishda o‘z bilim va salohiyatlarini ayamayaptilar. Bu esa xalqimizni dinu diyonatni to‘g‘ri anglaydigan, yot g‘oyalarga aldanib qolmaydigan, ilm-ma’rifatli shaxslar bo‘lib tarbiyalanishlariga xizmat qiladi.
Yaratilgan shart-sharoitlar;
Yaratganga cheksiz shukronalar, sababchi insonlarga minnaddorlik bildirishga arzigulik xushxabarlardan yana biri TII va o‘rta maxsus islom bilim yurtlariga berilgan kvotalar soni oshirib berilganidir. Mir Araab oliy madrasasining 2017-2018 o‘quv yilida ish boshlagani quvonchimizga quvonch qo‘shadi. Bu ham kelajakda oliy va o‘rta ma’lumotga ega diniy mutaxassislar yetarli darajada bo‘lishiga olib keladi.
Shuningdek, Toshkent islom instituti hamda o‘rta islom ta’lim muassasalari o‘quv reja va fan dasturlari yanada takomillashtirildi. Unga ko‘ra mutaxassislik fanlarining soatlari ko‘paytirildi. Bu esa diniy xodimning o‘z mutaxassisligi bo‘yicha ko‘proq va chuqur ilmga ega bo‘lgan yetuk kadr bo‘lib yetishishiga olib keladi.
TIIning axborot resurs markazida (ARM) bugungi kunda 20 mingdan oshiq diniy, ilmiy, badiiy kitob va darsliklar, 1000 dan ortiq elektron shakldagi adabiyotlar va 200 dan ortiq toshbosma va qo‘lyozma manba va adabiyot mavjud. Bundan tashqari ARMda 800 dan oshiq institut bitiruvchilari tomonidan yozilgan bitiruv malakaviy ishlari saqlanadi. ARM doimiy ravishda professor-o‘qituvchilar va talabalar xizmatida.
TIIda 2017-2018 o‘quv yili uchun o‘quv auditoriyalar soni yetarli darajada ko‘paytirildi, auditoriyalarda dars o‘tish uchun barcha qulaylik va shart-sharoitlar yaratilgan .
Bitiruvchilarni ish bilan ta’minlanganlik darajasi;
Toshkent islom instituti bitiruvchilarini ish bilan ta’minlash borasida O‘MIning Kadrlar bo‘limi bilan doimiy hamkorlik olib borilmoqda. Hamkorlik doirasida institut bitiruvchilari O‘MI va uning joylaridagi vakilliklari, O‘MI tasarrufidagi masjid va ta’lim muassasalarida o‘z faoliyatlarini olib bormoqdalar. Shuningdek, institut bitiruvchi talabalari magistratura va ikkinchi mutaxassislik yo‘nalishlarida ham tahsil olayotganlari bor.
Bugungi kunda barcha TII ni bitirgan mutaxassislar to‘liq ish bilan ta’minlangan.
Yaratgandan umid qilgan so‘raymizki, Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom instituti ustoz va talabalari yaratilgan bu imkoniyatlardan unumli foydalanishadi, ilm va tajribalarini kishilar diyonati, Vatan ravnaqi, Yurt obodligi, xalq farovonligi uchun sarflaydilar va kelajakda ajdodlariga munosib vorislar bo‘lib yetishadilar.
TII o‘quv va ilmiy ishlar
bo‘yicha prorektori
Ibodulla Ahrorov