Sayt test holatida ishlamoqda!
11 Yanvar, 2025   |   11 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:48
Peshin
12:36
Asr
15:33
Shom
17:17
Xufton
18:36
Bismillah
11 Yanvar, 2025, 11 Rajab, 1446

Hayit mehr-oqibat ayyomi

23.06.2017   98988   2 min.
Hayit  mehr-oqibat  ayyomi

Ulug‘ oy  -  Ramazon oyining   oxirgi kunlarida  turibmiz. Bu oyning fayzli, futuhli kunlari va tunlaridan unumli foydalanishimiz lozim. 

Ba’zi ayollarimiz ramazon ro‘zasini  tutsa-da, oxirgi o‘n kunlikda beparvo bo‘lishadi. Chunki ular hayit ayyomiga tayyorgarlikni boshlab yuborishadi. Kimdir hayitga yangi kiyim olish, kimdir shirinliklar pishirish tashvishida  ulug‘ kunlarni   besamar o‘tkazib yuboradi. Qiz uzatilgan, kelin tushgan xonadonlarda  hayitga alohida taraddud  ko‘riladi.  Ayniqsa, qiz uzatgan  onalar    qizining   kelin bo‘lib tushgan xonadoniga  qutilar va tog‘oralarda  pishiriqlar,  sarxil mevalar, shirinliklar yuborib dasturxon to‘kin  bo‘lishiga harakat qilishadi. Kelinlar  hayit kunlari qaynona, qaynegachi-qaynisingillarini  xursand qilish,   mehmonlarni ko‘nglini  olish, ularni    kelinsalom bilan   kutib olish tashvishida bo‘lishadi. Bularning  barchasi albatta kelinlikning ziynati,   milliy urf-odatlarimiz sirasiga kiradi. Lekin har  narsada  ham me’yor bor.  Hayit   riyokorlik, isrofgarchilikda  kimo‘zarchilik bayrami emas,  balki  saxovat, yaxshilik,  mehr-oqibat ayyomidir.

Hadisi shariflarda   isrofgarchilikdan qaytarilib, tejamkorlikka targ‘ib va tashviq etiladi:“Allohning noz-ne’matlaridan hohlagancha yeb-ichinglar, xayr-ehson qilinglar, kiyinib yasaninglar, lekin isrofgarchilik va manmanlikka yo‘l qo‘ymangizlar!” (Imom Ahmad, Nasaiy, Ibn Mojja rivoyatlari).

 O‘zbekiston musulmonlari idorasining “To‘y, marosim va ma’rakalarni me’yorida o‘tkazish haqida fatvo”sida,   yangi kelin tushgan xonadonda bo‘ladigan hayit marosimlarini ixcham tarzda, faqat qarindoshlar bilan bir kungina o‘tkazish haqida ta’kidlab o‘tilgan.

Opa-singillarimiz   Ramazon oyining so‘nggi kunlarida   isrofgarchilikka ruju qo‘yish  o‘rniga,  ixlos ila Qur’on tilovati,  ibodat,   istig‘for, yaxshilik, xayr-saxovat qilib   o‘tkazishsa ikki dunyo saodatiga erishishadi. Zero,  Alloh taolo Qur’oni karimning Niso surasi 114-oyatida shunday marhamat qiladi: “Ularning ko‘pgina shivir-shivirlarida - sadaqa berishga yoki ezgulikka buyurishga yohud odamlar  o‘rtasini isloh qilishga buyurmagan bo‘lsa – yaxshilik yo‘qdir.  Kimda-kim Alloh rizosi uchun shuni qilsa, unga ulkan mukofot berajakmiz”.

M.Abdullayeva,

O‘MI mutaxassisi

 

Ramazon
Boshqa maqolalar

Farzand tarbiyasiga oid 6 oyat

9.01.2025   4756   2 min.
Farzand tarbiyasiga oid 6 oyat

Luqmoni Hakim o‘z o‘g‘illariga qilgan nasihatlari Qur’oni karimda keltiriladi.


Nasihatning eng birinchisi – shikrdan qaytarish.

“Ey, o‘g‘ilcham! Allohga shirk keltirmagin! Chunki shirk ulkan zulmdir” (Luqmon surasi, 13-oyat).

Shirk eng og‘ir zulm, eng qabih jaholat va eng katta gunoh sanaladi.


Nasihatning ikkinchisi – ota-onaning haqqini ado etish.

“Agar ular (ya’ni ota-onang) seni o‘zing bilmagan narsalarni Menga sherik qilishga zo‘rlasalar, u holda ularga itoat etma! Ularga (garchi kofir bo‘lsalarda) dunyoda yaxshi muomalada bo‘lgin” (Luqmon surasi, 15-oyat).

Ota-ona hatto mushrik bo‘lsalar-da, ularga qo‘pol munosabatda bo‘lmaslik talab etiladi.


Nasihatning uchinchisi – Alloh oshkor maxfiy har bir narsa bilib turuvchi Zot.

“Ey, o‘g‘ilcham! Shubha yo‘qki, agar xantal (o‘simligining) urug‘idek (yaxshi yoki yomon amal qilinadigan) bo‘lsa, bas, u (amal) biror xarsang tosh ichida yo osmonlarda yoki yer ostida bo‘lsa, o‘shani ham Alloh keltirur. Zero, Alloh lutfli va ogoh zotdir” (Luqmon surasi, 16-oyat).


Nasihatning to‘rtinchisi – namoz, amri ma’ruf, nahyi munkar va sabr.

“Ey, o‘g‘ilcham! Namozni barkamol ado et, yaxshilikka buyur va yomonlikdan qaytar hamda o‘zingga yetgan (balolar)ga sabr qil!...” (Luqmon surasi, 17-oyat).


Nasihatning beshinchisi – ochiq yuzli, shirin so‘zli, tavoze’li bo‘lish, kibrlanmaslik.

“Odamlarga (kibrlanib) yuzingni burishtirmagin va yerda kerilib yurmagin! Chunki Alloh barcha kibrli, maqtanchoq kimsalarni suymas” (Luqmon surasi, 18-oyat).


Nasihatning oltinchisi – baqir-chaqir qilmaslik.

(Yurganingda) o‘rtahol yurgin va ovozingni past qilgin! Chunki ovozlarning eng yoqimsizi eshaklar ovozidir(Luqmon surasi, 19-oyat).

 

Davron NURMUHAMMAD