1-FATVO
Boyligi shariat belgilab qo‘ygan ma’lum miqdorga, ya’ni nisobga yetgan musulmon kishi hijriy-qamariy bir yil o‘tishi bilan asliy hojatlaridan ortiqcha boyligining qirqdan bir qismini, ya’ni 2,5 foizini shar’an belgilangan joylarga berishi farzi ayndir. Nisob 85 gr oltin qiymatiga barobar mablag‘dir. Zakotni uzrsiz kechiktirib berish gunoh sanaladi. Zakotni ajratayotgan yoki berayotgan paytda niyat qilish shart. Demak, shu ajratgan yoki berayotgan narsam sadaqa yoki ehson emas, zakotdir, deb niyat qilinadi. Ammo yilning oxiriga kelib, shu bir yil mobaynida bergan sadaqalarimni zakot deb niyat qildim, desa, bu niyati o‘tmaydi. Butun boyligini sadaqa qilib yuborsa, niyat shart emas. Zakotga ham o‘taveradi.
«Olamgiriya», «Muxtasar».
2-FATVO
Faqir kishiga bergan qarzidan kechib yuborsa, o‘sha qarzda turgan boyligidan beradigan zakotidan qutuladi. Agar bir qismidan kechsa, o‘sha qismidan beradigan zakoti soqit bo‘ladi. Boy kishidagi qarzini unga hadya qilib yuborsa, uning zakoti soqit bo‘lmaydi.
«Olamgiriya», «Tabyin».
3-FATVO
Boy kishi faqir huzuriga borib falon odamga bergan qarzimni o‘zingga olgin, deb zakotni niyat qilsa, joizdir.
«Olamgiriya», «al-Bahrur-roiq».
4-FATVO
Miskinga pul berib, tilida hiba (hadya) yoki qarz deb aytib, dilida zakot deb niyat qilsa, zakotga o‘tadi.
«Olamgiriya», «al-Bahrur-roiq», «Qunya».
Misrlik yozuvchi Anis Mansurning ota-ona haqida yozgan eng go‘zal so‘zlari:
"Ota-onang seni tashlab ketganlaridan so‘ng afsuslanasan. Chunki sen ularga biror yordam yoki biror narsa taklif qilganingda, ular "hojati yo‘q", "kerak emas qo‘yaver" deyishardi, sen esa ularga ishonarding, vijdoningni tinchlantirar eding – haqiqatan otamga kerak emas, onam hech narsa istamayapti, deb o‘ylarding.
Otalaringiz va onalaringiz "hech narsa kerak emas" deganlarida ularga ishonmang. Ular buni sizni o‘ylab, sizni holatingizni inobatga olib yoki sizdan hijolat bo‘lib aytishadi... Siz ulardan so‘ramasdan, ularga takalluflik qilmasdan, ulardan ruxsat olmasdan bering, hadya qiling.
Ko‘pchilik odamlar aldangani kabi siz ham otangizning qariligiga aldanmang. Onangizning yoshi ulug‘ligi, ojizligi yoki soddaligi sizni aldab qo‘ymasin. Chunki ularning har birining ichida erkalatishga va e’tiborga muhtoj bo‘lgan bir bola yashaydi".
Homidjon domla ISHMATBЕKOV