Gilos juda ham shirin va foydali meva ekanligi hech kimga sir emas. Ko‘pincha uni yangi uzib olingani iste’mol qilinadi, chunki undan pishirib tayyorlangan murabbo va boshqa ko‘rinishlardagi pishiriqlarda gilos o‘zining mazasi va foydali xususiyatlarini yo‘qotadi.
Gilos murabbosining shirinligi olcha murabbosidan qolishmasa ham, uy bekalari gilosdan kamdan-kam holda murabbo tayyorlashadi.
Foydali xossalaridan tashqari gilosda bitta katta kamchilik bor
— gilosni haddan tashqari ko‘p iste’mol qilingach, organizmda ortiqcha suyuqlik hazm bo‘lmay to‘xtab qolishi mumkin, natijada ertasiga ertalab inson o‘z tanasida shish paydo bo‘lganini kuzatishi mumkin.
Gilosning xuddi ana shu “kamchiligi” sababidan homilador ayollarni gilosni ko‘p miqdorda iste’mol qilishdan qaytarishadi.
Inson sog‘lig‘i uchun uchun gilosning asosiy foydalari:
1. Gilos qabziyat muammosini hal qiladi.
Chunki bu meva iste’mol qilingach, tanada ichaklar faoliyatini tezlashtirib yurgizadi va oqibatda modda almashinuvi me’yorda bo‘lishi ta’minlanadi.
Shifokorlar pishiqchilik mavsumida meva va sabzavotlarni me’yorida to‘yib iste’mol qilishni tavsiya etishadi, bundan gilos istisno etilmaydi, chunki uning tarkibida juda ko‘p miqdorda organizmni turli infeksiyalardan himoya qiluvchi va yangi immun hujayralari o‘sib chiqishiga sabab bo‘luvchi vitaminlar mavjud.
3. KUNIGA 2-3 MAHAL BIR QISMDAN GILOS ISTЕ’MOL QILISH INSON QON TARKIBIDA XOLЕSTЕRIN MIQDORINI SЕZILARLI KAMAYTIRADI, shuningdek, xolesterin tugunchalari paydo bo‘lishining oldini oladi.
Pishiqchilikda gilosni muntazam istemol qilib yurish arteriya bosimini bir me’yorda bo‘lib turishiga yordam beradi.
Jaloliddin Nuriddinov tayyorladi
25 may 2017 yil
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
1. Ali ibn Hasan ibn Abu Iso Hiloliy (yoshlari imom Muslimdan katta)
2. Muhammad ibn Abdulvahhob Farro (shayxlaridan). Ammo Farrodan «Sahih»larida hadis rivoyat qilmaganlar.
3. Husayn ibn Muhammad Qabboniy
4. Abu Bakr Muhammad ibn Nazr ibn Salama Jorudiy
5. Ali ibn Husayn ibn Junayd Roziy
6. Solih ibn Muhammad Jazara
7. Abu Iso Termiziy («Jome’i Termiziy»da)
8. Ahmad ibn Muborak Mustamliy
9. Qozi Abdulloh ibn Yahyo Saraxsiy
10. Abu Sa’id Hotim ibn Ahmad ibn Mahmud Kindiy Buxoriy
11. Ibrohim ibn Is'hoq Sayrafiy
12. Saboqdosh do‘stlari Ibrohim ibn Abu Tolib
13. Ibrohim ibn Muhammad ibn Hamza
14. Faqih Ibrohim ibn Muhammad ibn Sufyon («Sahihi Muslim»ning roviylaridan)
15. Abu Amr Ahmad ibn Nasr Xaffof
16. Zakariyo ibn Dovud Xaffof
17. Abdulloh ibn Ahmad ibn Abdusalom Xaffof
18. Hofiz Abu Ali Abdulloh ibn Mahammad ibn Ali Balxiy
19. Abdurrahmon ibn Abu Hotim
20. Ali ibn Ismoil Saffor
21. Abu Homid Ahmad ibn Hamdun A’mashiy
22. Abu Homid Ahmad ibn Muhammad ibn Sharqiy
23. Abu Homid Ahmad ibn Ali ibn Hasnavayh Muqriy (zaif roviylardan)
24. Hofiz Ahmad ibn Salama
25. Sa’id ibn Amr Barza’iy
26. Abu Muhammad Abdulloh ibn Muhammad ibn Sharqiy
27. Fazl ibn Muhammad Balxiy
28. Abu Bakr ibn Xuzayma
29. Abul Abbos Sarroj
30. Muhammad ibn Abd ibn Humayd
31. Muhammad ibn Maxlad Attor
32. Makkiy ibn Abdon
33. Yahyo ibn Muhammad ibn So’id
34. Hofiz Abu Avona
35. Hofiz Nasr ibn Ahmad ibn Nasr.
Abu Amr Mustamliy aytganlar: «Bizga Is'hoq Kavsaj 251 yilda hadis yozdirdilar. Muslim tanlab yozardilar, men esa aytganlarini yozardim va davom etaverishlarini so‘rardim. Shunda Is'hoq Kavsaj Muslimga: «Siz musulmonlar orasida ekansiz, yaxshilik doim biz bilan birga», – dedilar».
Termiziy «Jome’»larida imom Muslimdan bittagina hadis rivoyat qilganlar («Ramazon boshlanishini bilish uchun sha’bonda oyni kuzatinglar»).[1]
Abul Qosim ibn Asokirga Abu Nasr Yunortiy shunday deganlar: «Menga Solih ibn Abu Solih daraxt po‘stlog‘iga yozilgan bir varaqni berdilar. Unda imom Muslim dastxatlari bilan Valid ibn Muslimdan eshitib yozib olgan hadislar bitilgan ekan».
Bu sanadi uzilgan, ishonchiz ma’lumot.
Ahmad ibn Salama aytganlar: «Abu Zur’a va Abu Hotimning sahih hadislarni bilishda imom Muslimni zamonalarining shayxlaridan ustun qo‘yishlarini ko‘rdim. Husayn ibn Mansurdan eshitishimcha, u kishi Is'hoq ibn Rohavayhning imom Muslim to‘g‘rilarida gapira turib, forscha bir so‘z aytganlarini eshitganlar. Uning ma’nosi – shu qadar ulug‘ inson bo‘lar ekan-da?!».
Ahmad ibn Salama aytganlar: «Muslim bir ilm majlisiga taklif etildilar. Unda bu kishi bilmaydigan bir hadis zikr qilindi. Uylariga borib, chiroqni yoqdilar-da, oila ahliga: «Huzurimga hech kim kirmasin», – dedilar. Bir payt: «Bizga bir savat xurmo hadya qilindi», – deyishdi. «Olib kiringlar», – dedilar. Xurmoni kiritishdi. Tong otguncha undan bitta-bittadan olib, o‘sha hadisni qidirishga tushdilar. Xurmo ham tugadi, hadis ham topildi».
Bu voqeani Abu Abdulloh Hokim ham rivoyat qilib: «Ishonchli do‘stlarimizdan birining aytishicha, o‘shandan keyin imom Muslim vafot etibdilar», – deganlar.
«Mashhur daholar siyrati» kitobidan
[1] 687-hadis.