Sayt test holatida ishlamoqda!
30 Dekabr, 2024   |   30 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:49
Peshin
12:31
Asr
15:22
Shom
17:06
Xufton
18:26
Bismillah
30 Dekabr, 2024, 30 Jumadul soni, 1446

Sha’bon oyi haqidagi hadislar

28.04.2017   14094   12 min.
Sha’bon oyi haqidagi hadislar

Oisha onamiz dedilar:

 «Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning boshqa oylarda sha’bon oyidagi kabi ko‘p ro‘za tutganlarini ko‘rmadim». 

*   *   *

Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytdilar:

«Alloh taolo sha’bonning o‘n beshinchi kechasi dunyo osmoniga (O‘zining sha’niga muvofiq) tushadi va Allohga shirk keltirgan va qalbida gina, kudurat bor kishidan boshqa barchani mag‘firat qiladi».

*   *   *

  «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«(Ey Oisha,) bu kecha qanday kecha ekanini bilasizmi?» dedilar. Men:

«Alloh va Uning Rasuli biluvchiroq», dedim.

«Bu sha’bonning o‘n beshinchi kechasidir. Alloh azza va jalla bu kecha O‘zining bandalariga rahmat nazari bilan qaraydi va mag‘firat so‘rovchilarni mag‘firat qiladi, rahm so‘rovchilarga rahm qiladi, dillarida musulmonlarga nisbatan gina, adovat saqlovchi kishilarni qanday bo‘lsa, shunday holatda qo‘yib qo‘yadi», dedilar.

*   *   *

 Abu Muso Ash’ariy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytdilar:

«Alloh taolo sha’bonning o‘n beshinchi kechasida rahmat nazari bilan qarab, shirk keltiruvchi va qalbida birorta musulmonga nisbatan gina-adovat saqlovchi kishilardan boshqa barcha maxluqlarini mag‘firat qiladi».

*   *   *

 Abdulloh ibn Amr roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bonning o‘n beshinchi kechasi Alloh taolo bandalariga rahmat nazari bilan qaraydi. Ikkita shaxsdan boshqa barchani mag‘firat qiladi: biri ginachi, boshqasi nohaq odam o‘ldiruvchi», dedilar».

*   *   *

 Usmon ibn Abul Oss roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytdilar:

«Qachon sha’bonning o‘n beshinchi kechasi bo‘lsa, bas, (Alloh taolo tarafidan) bir nido qiluvchi nido qiladi: «Birorta mag‘firat so‘rovchi bormi, Men uni mag‘firat qilaman! Biror narsa so‘rovchi bormi, Men unga beraman», deydi. Shu vaqtda kim (qalbidan) so‘rasa, unga (o‘zining sha’niga muvofiq) beriladi. Zinokor hotin va mushrikdan boshqa. (Bular o‘zlarining yomon amallari sababidan Alloh taoloning ne’matidan mahrum bo‘lgandirlar)».

*   *   *

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar:

«Jabroil alayhissalom mening oldimga kelib, aytdilar:

«Bu sha’bonning o‘n beshinchi kechasidir. Alloh taolo bu kechada ko‘p odamlarni do‘zaxdan ozod qiladi. Ularning adadi Kalb qabilasi qo‘ylarining junlaridan ham ziyoda bo‘ladi. Faqat bu kechada Alloh taologa shirk keltirgan, ginachi va qarindoshlik aloqalarini uzuvchi, izorini (manmanlik bilan) to‘pig‘idan pastga tushirib yuruvchi, ota-onasiga oq bo‘luvchi va xamr ichuvchi kishilarga rahmat nazari bilan qaramaydi».

*   *   *

Abu Dardo roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Kim savob umidida qoim turib ibodat qilsa, bas, uning qalbi (qiyomat kuni sababidan) odamlarning qalbi o‘lgan paytda uning qalbi o‘lmaydi».

*   *   *

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«Bu kechada (ya’ni sha’bonning o‘n beshinchi kechasida) nimalar bo‘lishini bilasizmi?» dedilar. Oisha roziyallohu anho:

«Ey Allohning Rasuli, bu kechada nimalar bo‘ladi?» dedilar.

U zot:

«U kechada Odam bolalarining bu yilda tug‘iladiganlari va bu yilda vafot etadiganlari yoziladi va u kechada ularning ammallari ko‘tarilib, rizqlari nozil bo‘ladi», dedilar».

*   *   *

Usmon ibn Muhammad ibn Mug‘iyra ibn al-Axnas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bondan keyingi sha’bongacha ajallar (umrlar) belgilanadi. Bir kishi uylanib, farzand ko‘radi. Vaholanki, uning ismi vafot etganlar safiga kiritib qo‘yilgan bo‘ladi», dedilar».

*   *   *

Roshid ibn Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida Alloh taolo o‘lim farishtasiga o‘sha yilda qabz qilishni iroda qilgan har bir jonni qabz qilishni vahiy qiladi», dedilar».

*   *   *

Abu Bakr roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida Alloh taolo dunyo osmoniga tushib, mushrik va xusumatchidan tashqari barchani mag‘firat qiladi», dedilar».

*   *   *

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Bir kecha men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni yo‘qotib qo‘yib, (tashqariga) chiqdim. Qarasam, u zot Baqi’ qabristonida ekanlar. U zot:

«Alloh va Uning Rasuli senga adolatsizlik qiladi deb qo‘rqdingmi?» dedilar. Men:

«Ayollaringizdan birortasining oldiga keldingizmikan, deb o‘ylabman», dedim. U zot:

«Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida Alloh taboraka va taolo dunyo osmoniga tushib, Kalb qabilasining qo‘ylarining junlaridan ham ko‘proq kishilarni mag‘firat qiladi», dedilar».

*   *   *

Abu Muso al-Ash’ariy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Alloh taolo Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida rahmat bilan nazar qilib, mushrik yoki xusumatchidan boshqa maxluqotlarining barchasini mag‘firat qiladi», dedilar».

*   *   *

Mu’oz roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«Alloh azza va jalla Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida maxluqotlariga (rahmat nazari bilan) qaraydi va jamiki maxluqotlarini mag‘firat qiladi. Faqat mushrik va xusumatchi bundan mustasnodir», dedilar».

*   *   *

Abu Sa’laba al-Xushaniy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida Alloh taolo maxluqotlariga rahmat nazari bilan qaraydi. Mo‘minlarni mag‘firat qilib, kofirlarga muhlat beradi va gina ahlini o‘z ginalaridan voz kechmagunlaricha tark qiladi», dedilar».

*   *   *

Abdulloh ibn Amr roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Alloh azza va jalla Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida maxluqotlariga qarab, bandalarini mag‘firat qiladi. Faqat ikki (toifa) kishilar bundan mustasnodirlar. (Ular) xusumatchi va (nohaq) odam o‘ldiruvchi», dedilar».

*   *   *

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida Alloh taolo bandalarini mag‘firat qiladi. Faqat mushrik yoki xusumatchi bundan mustasnodir», dedilar».

*   *   *

 Avf roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bon oyining o‘n beshinchi kechasi Alloh taolo O‘z maxluqotlariga rahmat nazari bilan qarab, mushrik va qalbida ginasi bor kishidan boshqalarning barchasini mag‘firat qiladi»

*   *   *

Kasir ibn Murra al-Hazramiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bon oyining o‘n beshinchi kechasi Alloh azza va jalla yer ahlini mag‘firat qiladi. Mushrik va xusumatchi bundan mustasnodir», dedilar».

*   *   *

 Usmon ibn Abul Os roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bon oyining o‘n beshinchi kechasi (Alloh taolo tomonidan bir) nido qiluvchi: «Mag‘firat so‘rovchi bormi, uni mag‘firat qilsam! So‘rovchi bormi, unga bersam!» deb nido qiladi. Farji bilan zino qiluvchi ayol yoki mushrikdan tashqari kim nimani so‘rasa, (so‘ragan narsasi) unga beriladi», dedilar».

*   *   *

 Oisha roziyallohu anho dedilar:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimga kirib, kiyimlarini yechdilar, ko‘p o‘tmay, kiyimlarini qaytadan kiydilar. Rashkim tutdi va u zot kundoshlarimning birortasinikiga ketib qoldilarmikan, degan xayolga bordim. (Hujramdan) chiqib, u zotning orqasidan ergashdim. U zotni Baqi’ul g‘orqoda topdim. U zot mo‘minu mo‘mina va shahidlar haqqiga mag‘firat so‘rayotgan edilar. Dilimda: «Ota-onam sizga fido bo‘lsin! Siz Robbingizning ishi bilan ekansiz-u, men esa dunyo ishi bilan ovora ekanman», dedim. Ortimga qaytib, xansiragan holatda hujramga kirdim. Rasululloh orqamdan yetib kelib:

«Bu nima nafas olish, ey Oisha!» dedilar. Men:

«Ota-onam sizga fido bo‘lsin, huzurimga kirib, kiyimingizni yechdingiz, ko‘p o‘tmay kiyimingizni qaytadan kiydingiz. Shunda qattiq rashkim keldi. Kundoshlarimning birortasinikiga ketdingizmikan, degan xayolga bordim. Nihoyat sizning Baqi’ qabristonida nima qilayotganingizni ko‘rdim», dedim. U zot:

«Ey Oisha! Alloh va Uning Rasuli senga adolatsizlik qilishidan qo‘rqdingmi? Aslida Jabroil alayhissalom kelib: «Bu kecha sha’bonning o‘n beshinchisi. Bu kecha Alloh taolo Kalb qabilasi qo‘ylarining junlari adadicha kishilarni do‘zaxdan ozod qiladi. Lekin bu kecha Alloh taolo mushrik, qalbida ginasi bor, qarindosh-urug‘ rishtalarini uzuvchi, pochasini oshig‘idan tushirib yuruvchi, ota-onasiga oq bo‘lgan, aroq ichishni odat qilgan kishilarga rahmat nazari bilan qaramaydi, – dedilar. So‘ng kiyimlarini yechib: – Ey Oisha! Bu kechani bedor o‘tkazishga menga izn berasizmi?» dedilar. Men:

«Mayli, ota-onam sizga fido bo‘lsin», dedim.

U zot o‘rinlaridan turdilar va uzoq sajda qildilar. Hatto men u zotning ruhlari qabz qilindimikan, deb o‘yladim. Ushlab ko‘rish uchun o‘rnimdan turdim va qo‘limni oyoqlarining ostiga qo‘ydim. U zot qimirlagan edilar, xursand bo‘lib ketdim. Men u zotning sajdada «A’uzu bi afvika min i’qobik va a’uzu birizoka min saxotik va a’uzu bika minka jalla vajhuka la uhsiy sanaan alayka anta kamaa asnayta alaa nafsika», deyayotganlarini eshitdim. Tong otgach, ularni u zotga zikr qilgan edim:

«Ey Oisha! Ularni o‘rganib oldingizmi?» dedilar. Men:

«Ha», dedim. U zot:

«Ularni yodlab oling va (o‘zgalarga) o‘rgating. Chunki Jabroil alayhissalom ularni menga o‘rgatib, sajdada takror-takror o‘qishimga amr qildilar», dedilar».

Duoning tarjimasi: «Sening afving yordami ila iqobingdan panoh so‘rayman. Sening roziliging yordami ila g‘azabingdan panoh so‘rayman. Sening yordaming ila Sendan panoh so‘rayman. Vajhing ulug‘ bo‘ldi. Senga sanoni hisoblamayman. Sen O‘zingga O‘zing sano aytganing kabisan».

*   *   *

A’lo ibn Horis roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Oisha roziyallohu anho dedilar:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam tunda turib, namoz o‘qidilar va sajdani uzun qildilar. Hatto qabz qilindilar, deb gumon qildim. O‘shani ko‘riboq, boshmaldoqlarini qimirlatgan edim, qimirladi. So‘ng ortga qaytdim. Sajdadan boshlarini ko‘tarib, namozdan forig‘ bo‘ldilar-da:

«Ey Oisha – yoki ey Humayro, – Nabiy senga adolatsizlik qildi, deb o‘yladingmi?» dedilar.

«Allohga qasamki, yo‘q, ey Allohning Rasuli. Lekin sajdangiz cho‘zilib ketganidan qabz qilindingizmi deb o‘yladim», dedim.

«Bugun qaysi kechaligini bilasanmi?» dedilar.

«Alloh va Uning Rasuli bilguvchi», dedim.

«Bu sha’bonning o‘n beshinchi kechasi. Alloh taolo sha’bonning o‘n beshinchi kechasida bandalariga qaraydi va istig‘for aytuvchilarni mag‘firat qilib, rahm so‘rovchilarga rahm qiladi. Xusumatchi ahlni o‘z hollaricha qoldiradi», dedilar».

*   *   *

Ali roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Qachon Sha’bonning o‘n beshinchi kechasi bo‘lsa, uning kechasini bedor o‘tkazinglar, kunduzining ro‘zasini tutinglar. Chunki o‘shanda Alloh quyosh botish paytida dunyo osmoniga tushadi va to tong otgunicha:

«Qani, istig‘for aytuvchi bormi, uni mag‘firat qilaman. Qani, rizq so‘rovchi bormi, unga rizq beraman. Qani, baloga uchragan bormi, unga ofiyat beraman. Qani falon, falon» (deydi)» dedilar».

 

Hadisi sharif
Boshqa maqolalar

Reklamalarni tomosha qilish va ularning ta’siri

26.12.2024   1791   6 min.
Reklamalarni tomosha qilish va ularning ta’siri

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Uch toifadan bo‘lishga intiling
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Qiyomat kuni jahannamni ko‘rmaydigan, Alloh taolo jahannam azobidan qutqaradigan ko‘zlar haqida shunday deganlar: «Uch toifa inson borki, ularning ko‘zi jahannamni ko‘rmaydi: Alloh yo‘lida soqchilik qilgan ko‘z; Allohdan qo‘rqib yosh to‘kkan ko‘z; Alloh harom qilgan narsalardan tiyilgan ko‘z».

 

Reklamalarni tomosha qilish va ularning ta’siri

Bir qiz aytadi:

«Bir kuni ovqatlanib o‘tirsak, televizorda «Do‘mboq jo‘ja» degan taomning reklamasi bo‘lib qoldi. Hozirgina onam bergan ovqatni yemay, xarxasha qilayotgan kichkintoy ukam reklamani ko‘rib, «Oyi, qornim ochdi...» deb qoldi. Ana shunda reklamalar bizni qanchalar o‘yinchoq qilib, o‘ziga tobe qilib olayotganini tushunib qoldim. Ovqat yegisi kelmayotgan bola birgina reklamani ko‘rib, bir zumda qovurilgan jo‘ja yeyman deb janjal qila boshladi-ya! Bu kabi reklamalarning salbiy ta’sirlaridan biri – insonni o‘z hayotidan nolib, undan norozi bo‘lib yashaydigan qilib qo‘yar ekan. Natijada inson qanoatning halovatini yo‘qotib, Alloh bergan ne’matlarni ko‘ra olmaydigan bo‘lib qolar ekan».


Endi shu savolga javob bering:

«Siz ham reklamaning his-tuyg‘ularingizga, o‘y-xayollaringizga, xotirjamligingizga, butun hayotingizga qanday ta’sir qilishini sezganmisiz?»


Qizlarning reklama borasidagi tajribalari

Juda ko‘p qizlardan «Reklama bo‘yicha biror tajribangiz bormi?» deb so‘rab, ajoyib javoblar eshitganmiz. Keling, ulardan ba’zilarini o‘qib ko‘ring.

Bir qiz aytadi: «Qizlarga xos narsalarning reklamasi meni jinni qilishiga sal qoldi. Oldiniga kiyim-kechak (ayniqsa ichki kiyim), keyin sochni, terini parvarishlaydigan vositalar, so‘ngra parfyumeriya mahsulotlari, atir-upalar... Ming afsuslar bo‘lsinki, men shunday reklamalarning asirasiga aylanib qolibman. O‘smirlik paytimda yana ham chiroyli bo‘lish uchun reklamani bitta ham qoldirmay ko‘rardim. Ko‘rganimga, eshitganimga ishonaverardim. Kim nima tavsiya qilsa, o‘shani sotib olib, sinab ko‘rardim. Lekin natija qanday bo‘lsa ham, hech biridan ko‘nglim to‘lmas edi, shuning uchun reklama qilingan boshqa narsalarni sotib olib, sinab ko‘rishga harakat qilardim. Shunday qilib, yillar davomida undan bunga sakrab yuraverdim. Maqsadim – reklamadagidek chiroyli bo‘lish, go‘zal qizga aylanish edi. Yillar davomida tanani yoshartiruvchi, sochni baquvvat, jozibali qiluvchi, yuzni oqartirib, terimni tekis, mayin qiluvchi kremlarni sinab ko‘raverib, o‘zimni o‘zim tajriba quyonchasi qilib qo‘yibman. Lekin afsuski, reklamada ko‘rsatilgan qizlardek go‘zallikka erisha olmadim.

Bir kuni ertalab uyg‘onib, oynaga qaradim-da, o‘zimga o‘zim «Qachondir men ham chiroyli bo‘larmikinman?» deb savol berdim. So‘ng «Hech qachon…» deb, yig‘lab yubordim. Shu kundan boshlab chiroyli, betakror bo‘lishdan umidimni uzdim. Tushkunlikka, umidsizlikka tushib qolgan bo‘lsam ham, go‘zallikka bu kabi narsalar bilan erishib bo‘lmasligini tushunib yetdim. Shundagina o‘sha reklamalarni ko‘rmaslikka qaror qildim, hatto oynaga ham qaramay qo‘ydim.

Oradan bir necha oy o‘tdi: qizlarga xos reklamalarni ko‘rmadim, oynaga ham qaramay qo‘ydim. Bir kuni bir dugonam «Yuzing rosa tiniqlashib, chiroyli bo‘lib ketibdi-ya. Qanaqa krem ishlatyapsan?» deb so‘rab qoldi.

Men bo‘lsa jahl bilan «Meni masxara qilyapsanmi?» dedim.

«Voy o‘lay, nega masxara qilaman?! Rostdan aytyapman, sen rosa chiroyli bo‘lib ketibsan! Oynaga qaragin dedi u.

Bir necha oydan beri birinchi marta oynaga qaradim. Dugonam to‘g‘ri aytgan ekan, yuzim tiniqlashib, chiroyli bo‘lib qolibdi.

Dugonam: «To‘g‘ri aytibmanmi? Endi menga qanaqa krem surtganingni ayt dedi.

Men shunday dedim: «Bir necha oydan beri umuman hech qanaqangi kosmetikaning reklamasini ko‘rmayapman. Kremlarni ham, boshqa narsalarni ham, hammasini yig‘ishtirdim. Umuman, chiroyli bo‘lishdan umidimni uzib, oynaga ham qaramay qo‘ydim. Hozir esa shunday xulosaga keldim: reklama ko‘rishni to‘xtatganimda beri xotirjam bo‘lib, yuzimdan nur yog‘ila boshlabdi. Demak, haqiqiy go‘zallikni reklamadan qidirmaslik kerak ekan!».

 

Yana bir qiz aytadi:

«Reklama desa, mazam qochadi, chunki shuni deb boshimga juda yomon kunlar tushgan. Bu narsa o‘n uch yoshimdan boshlab bugungi kungacha davom etyapti. Hammasi yuzga surtiladigan krem bilan tish pastasining reklamasidan boshlangan. Reklamadagi qizlarning hammasi yuzi oppoq qizlar edi, bitta ham bug‘doy ranglisi yo‘q. Shuning uchun yuzimga qarab, o‘zimni o‘zim yomon ko‘rib ketganman. Bir necha oy oynaga qaramadim. Har safar reklamani, ularda rol o‘ynagan qizlarni ko‘rganimda o‘zimni battar yomon ko‘rib ketardim. Bir kuni aynan menga kerak bo‘lgan, yuzni oqartiradigan kremni reklama qilib qolishdi. Ertasi kuniyoq o‘sha kremni sotib olib, yuzimga surdim. Har kuni o‘n martalab oynaga qarab, yuzimga tikilaman. Har soatda oynaga qarayverib, charchab ham ketdim. Kremim tugashi bilan yangisini olardim. Bir necha oydan keyin dahshatli fojia yuz berdi. Kremni haddan tashqari ko‘p ishlatib yuborganimdan, yuzimning terisi qorayib, toshmalar toshib ketdi. Teri shifokoriga borsam, «Yuzingni nima qilding? Terisi butunlay zaharlanib ketibdi-ku! Ishqilib, saraton orttirib olmagan bo‘lsang bo‘ldi», deb rosa urishdi.

Uning so‘zlari har qancha achchiq bo‘lsa ham, meni g‘aflat uyqusidan uyg‘otdi. Qilgan axmoqligim uchun rosa yig‘ladim. Men aqlimni axlat qutisi qilib olgan ekanman, reklamachilar esa unga xohlagan narsasini tashlab yuravergan ekan. Aqlimni reklamaga sotibman, lekin evaziga hech narsaga ega bo‘lmabman. Faqatgina pulimni, tinchimni va sog‘lom terimni yo‘qotganim qolibdi. Uzoq muolajalardan keyin yuzim biroz o‘ziga keldi. Lekin reklama va’da qilganidek, yuzim oqarmadi. Qanchalik aldanganimni tushunishim uchun uch yil kerak bo‘ldi. Shu uch yilda o‘qishni ham tashlab qo‘ydim, hayotdan rozilik degan narsani unutdim. Bir necha bor o‘z jonimga qasd qilishni ham o‘yladim, lekin Alloh saqladi».

Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh,
Abdulhamid Umaraliyev 
tarjimasi.