Sayt test holatida ishlamoqda!
25 Dekabr, 2024   |   24 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:47
Peshin
12:28
Asr
15:18
Shom
17:02
Xufton
18:22
Bismillah
25 Dekabr, 2024, 24 Jumadul soni, 1446

Sha’bon oyi haqidagi hadislar

28.04.2017   14029   12 min.
Sha’bon oyi haqidagi hadislar

Oisha onamiz dedilar:

 «Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning boshqa oylarda sha’bon oyidagi kabi ko‘p ro‘za tutganlarini ko‘rmadim». 

*   *   *

Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytdilar:

«Alloh taolo sha’bonning o‘n beshinchi kechasi dunyo osmoniga (O‘zining sha’niga muvofiq) tushadi va Allohga shirk keltirgan va qalbida gina, kudurat bor kishidan boshqa barchani mag‘firat qiladi».

*   *   *

  «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«(Ey Oisha,) bu kecha qanday kecha ekanini bilasizmi?» dedilar. Men:

«Alloh va Uning Rasuli biluvchiroq», dedim.

«Bu sha’bonning o‘n beshinchi kechasidir. Alloh azza va jalla bu kecha O‘zining bandalariga rahmat nazari bilan qaraydi va mag‘firat so‘rovchilarni mag‘firat qiladi, rahm so‘rovchilarga rahm qiladi, dillarida musulmonlarga nisbatan gina, adovat saqlovchi kishilarni qanday bo‘lsa, shunday holatda qo‘yib qo‘yadi», dedilar.

*   *   *

 Abu Muso Ash’ariy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytdilar:

«Alloh taolo sha’bonning o‘n beshinchi kechasida rahmat nazari bilan qarab, shirk keltiruvchi va qalbida birorta musulmonga nisbatan gina-adovat saqlovchi kishilardan boshqa barcha maxluqlarini mag‘firat qiladi».

*   *   *

 Abdulloh ibn Amr roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bonning o‘n beshinchi kechasi Alloh taolo bandalariga rahmat nazari bilan qaraydi. Ikkita shaxsdan boshqa barchani mag‘firat qiladi: biri ginachi, boshqasi nohaq odam o‘ldiruvchi», dedilar».

*   *   *

 Usmon ibn Abul Oss roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytdilar:

«Qachon sha’bonning o‘n beshinchi kechasi bo‘lsa, bas, (Alloh taolo tarafidan) bir nido qiluvchi nido qiladi: «Birorta mag‘firat so‘rovchi bormi, Men uni mag‘firat qilaman! Biror narsa so‘rovchi bormi, Men unga beraman», deydi. Shu vaqtda kim (qalbidan) so‘rasa, unga (o‘zining sha’niga muvofiq) beriladi. Zinokor hotin va mushrikdan boshqa. (Bular o‘zlarining yomon amallari sababidan Alloh taoloning ne’matidan mahrum bo‘lgandirlar)».

*   *   *

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar:

«Jabroil alayhissalom mening oldimga kelib, aytdilar:

«Bu sha’bonning o‘n beshinchi kechasidir. Alloh taolo bu kechada ko‘p odamlarni do‘zaxdan ozod qiladi. Ularning adadi Kalb qabilasi qo‘ylarining junlaridan ham ziyoda bo‘ladi. Faqat bu kechada Alloh taologa shirk keltirgan, ginachi va qarindoshlik aloqalarini uzuvchi, izorini (manmanlik bilan) to‘pig‘idan pastga tushirib yuruvchi, ota-onasiga oq bo‘luvchi va xamr ichuvchi kishilarga rahmat nazari bilan qaramaydi».

*   *   *

Abu Dardo roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Kim savob umidida qoim turib ibodat qilsa, bas, uning qalbi (qiyomat kuni sababidan) odamlarning qalbi o‘lgan paytda uning qalbi o‘lmaydi».

*   *   *

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«Bu kechada (ya’ni sha’bonning o‘n beshinchi kechasida) nimalar bo‘lishini bilasizmi?» dedilar. Oisha roziyallohu anho:

«Ey Allohning Rasuli, bu kechada nimalar bo‘ladi?» dedilar.

U zot:

«U kechada Odam bolalarining bu yilda tug‘iladiganlari va bu yilda vafot etadiganlari yoziladi va u kechada ularning ammallari ko‘tarilib, rizqlari nozil bo‘ladi», dedilar».

*   *   *

Usmon ibn Muhammad ibn Mug‘iyra ibn al-Axnas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bondan keyingi sha’bongacha ajallar (umrlar) belgilanadi. Bir kishi uylanib, farzand ko‘radi. Vaholanki, uning ismi vafot etganlar safiga kiritib qo‘yilgan bo‘ladi», dedilar».

*   *   *

Roshid ibn Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida Alloh taolo o‘lim farishtasiga o‘sha yilda qabz qilishni iroda qilgan har bir jonni qabz qilishni vahiy qiladi», dedilar».

*   *   *

Abu Bakr roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida Alloh taolo dunyo osmoniga tushib, mushrik va xusumatchidan tashqari barchani mag‘firat qiladi», dedilar».

*   *   *

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Bir kecha men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni yo‘qotib qo‘yib, (tashqariga) chiqdim. Qarasam, u zot Baqi’ qabristonida ekanlar. U zot:

«Alloh va Uning Rasuli senga adolatsizlik qiladi deb qo‘rqdingmi?» dedilar. Men:

«Ayollaringizdan birortasining oldiga keldingizmikan, deb o‘ylabman», dedim. U zot:

«Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida Alloh taboraka va taolo dunyo osmoniga tushib, Kalb qabilasining qo‘ylarining junlaridan ham ko‘proq kishilarni mag‘firat qiladi», dedilar».

*   *   *

Abu Muso al-Ash’ariy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Alloh taolo Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida rahmat bilan nazar qilib, mushrik yoki xusumatchidan boshqa maxluqotlarining barchasini mag‘firat qiladi», dedilar».

*   *   *

Mu’oz roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«Alloh azza va jalla Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida maxluqotlariga (rahmat nazari bilan) qaraydi va jamiki maxluqotlarini mag‘firat qiladi. Faqat mushrik va xusumatchi bundan mustasnodir», dedilar».

*   *   *

Abu Sa’laba al-Xushaniy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida Alloh taolo maxluqotlariga rahmat nazari bilan qaraydi. Mo‘minlarni mag‘firat qilib, kofirlarga muhlat beradi va gina ahlini o‘z ginalaridan voz kechmagunlaricha tark qiladi», dedilar».

*   *   *

Abdulloh ibn Amr roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Alloh azza va jalla Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida maxluqotlariga qarab, bandalarini mag‘firat qiladi. Faqat ikki (toifa) kishilar bundan mustasnodirlar. (Ular) xusumatchi va (nohaq) odam o‘ldiruvchi», dedilar».

*   *   *

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bonning o‘n beshinchi kechasida Alloh taolo bandalarini mag‘firat qiladi. Faqat mushrik yoki xusumatchi bundan mustasnodir», dedilar».

*   *   *

 Avf roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bon oyining o‘n beshinchi kechasi Alloh taolo O‘z maxluqotlariga rahmat nazari bilan qarab, mushrik va qalbida ginasi bor kishidan boshqalarning barchasini mag‘firat qiladi»

*   *   *

Kasir ibn Murra al-Hazramiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bon oyining o‘n beshinchi kechasi Alloh azza va jalla yer ahlini mag‘firat qiladi. Mushrik va xusumatchi bundan mustasnodir», dedilar».

*   *   *

 Usmon ibn Abul Os roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«Sha’bon oyining o‘n beshinchi kechasi (Alloh taolo tomonidan bir) nido qiluvchi: «Mag‘firat so‘rovchi bormi, uni mag‘firat qilsam! So‘rovchi bormi, unga bersam!» deb nido qiladi. Farji bilan zino qiluvchi ayol yoki mushrikdan tashqari kim nimani so‘rasa, (so‘ragan narsasi) unga beriladi», dedilar».

*   *   *

 Oisha roziyallohu anho dedilar:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimga kirib, kiyimlarini yechdilar, ko‘p o‘tmay, kiyimlarini qaytadan kiydilar. Rashkim tutdi va u zot kundoshlarimning birortasinikiga ketib qoldilarmikan, degan xayolga bordim. (Hujramdan) chiqib, u zotning orqasidan ergashdim. U zotni Baqi’ul g‘orqoda topdim. U zot mo‘minu mo‘mina va shahidlar haqqiga mag‘firat so‘rayotgan edilar. Dilimda: «Ota-onam sizga fido bo‘lsin! Siz Robbingizning ishi bilan ekansiz-u, men esa dunyo ishi bilan ovora ekanman», dedim. Ortimga qaytib, xansiragan holatda hujramga kirdim. Rasululloh orqamdan yetib kelib:

«Bu nima nafas olish, ey Oisha!» dedilar. Men:

«Ota-onam sizga fido bo‘lsin, huzurimga kirib, kiyimingizni yechdingiz, ko‘p o‘tmay kiyimingizni qaytadan kiydingiz. Shunda qattiq rashkim keldi. Kundoshlarimning birortasinikiga ketdingizmikan, degan xayolga bordim. Nihoyat sizning Baqi’ qabristonida nima qilayotganingizni ko‘rdim», dedim. U zot:

«Ey Oisha! Alloh va Uning Rasuli senga adolatsizlik qilishidan qo‘rqdingmi? Aslida Jabroil alayhissalom kelib: «Bu kecha sha’bonning o‘n beshinchisi. Bu kecha Alloh taolo Kalb qabilasi qo‘ylarining junlari adadicha kishilarni do‘zaxdan ozod qiladi. Lekin bu kecha Alloh taolo mushrik, qalbida ginasi bor, qarindosh-urug‘ rishtalarini uzuvchi, pochasini oshig‘idan tushirib yuruvchi, ota-onasiga oq bo‘lgan, aroq ichishni odat qilgan kishilarga rahmat nazari bilan qaramaydi, – dedilar. So‘ng kiyimlarini yechib: – Ey Oisha! Bu kechani bedor o‘tkazishga menga izn berasizmi?» dedilar. Men:

«Mayli, ota-onam sizga fido bo‘lsin», dedim.

U zot o‘rinlaridan turdilar va uzoq sajda qildilar. Hatto men u zotning ruhlari qabz qilindimikan, deb o‘yladim. Ushlab ko‘rish uchun o‘rnimdan turdim va qo‘limni oyoqlarining ostiga qo‘ydim. U zot qimirlagan edilar, xursand bo‘lib ketdim. Men u zotning sajdada «A’uzu bi afvika min i’qobik va a’uzu birizoka min saxotik va a’uzu bika minka jalla vajhuka la uhsiy sanaan alayka anta kamaa asnayta alaa nafsika», deyayotganlarini eshitdim. Tong otgach, ularni u zotga zikr qilgan edim:

«Ey Oisha! Ularni o‘rganib oldingizmi?» dedilar. Men:

«Ha», dedim. U zot:

«Ularni yodlab oling va (o‘zgalarga) o‘rgating. Chunki Jabroil alayhissalom ularni menga o‘rgatib, sajdada takror-takror o‘qishimga amr qildilar», dedilar».

Duoning tarjimasi: «Sening afving yordami ila iqobingdan panoh so‘rayman. Sening roziliging yordami ila g‘azabingdan panoh so‘rayman. Sening yordaming ila Sendan panoh so‘rayman. Vajhing ulug‘ bo‘ldi. Senga sanoni hisoblamayman. Sen O‘zingga O‘zing sano aytganing kabisan».

*   *   *

A’lo ibn Horis roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Oisha roziyallohu anho dedilar:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam tunda turib, namoz o‘qidilar va sajdani uzun qildilar. Hatto qabz qilindilar, deb gumon qildim. O‘shani ko‘riboq, boshmaldoqlarini qimirlatgan edim, qimirladi. So‘ng ortga qaytdim. Sajdadan boshlarini ko‘tarib, namozdan forig‘ bo‘ldilar-da:

«Ey Oisha – yoki ey Humayro, – Nabiy senga adolatsizlik qildi, deb o‘yladingmi?» dedilar.

«Allohga qasamki, yo‘q, ey Allohning Rasuli. Lekin sajdangiz cho‘zilib ketganidan qabz qilindingizmi deb o‘yladim», dedim.

«Bugun qaysi kechaligini bilasanmi?» dedilar.

«Alloh va Uning Rasuli bilguvchi», dedim.

«Bu sha’bonning o‘n beshinchi kechasi. Alloh taolo sha’bonning o‘n beshinchi kechasida bandalariga qaraydi va istig‘for aytuvchilarni mag‘firat qilib, rahm so‘rovchilarga rahm qiladi. Xusumatchi ahlni o‘z hollaricha qoldiradi», dedilar».

*   *   *

Ali roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Qachon Sha’bonning o‘n beshinchi kechasi bo‘lsa, uning kechasini bedor o‘tkazinglar, kunduzining ro‘zasini tutinglar. Chunki o‘shanda Alloh quyosh botish paytida dunyo osmoniga tushadi va to tong otgunicha:

«Qani, istig‘for aytuvchi bormi, uni mag‘firat qilaman. Qani, rizq so‘rovchi bormi, unga rizq beraman. Qani, baloga uchragan bormi, unga ofiyat beraman. Qani falon, falon» (deydi)» dedilar».

 

Hadisi sharif
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Imomga yetisha olmasam nima qilaman?

24.12.2024   1421   2 min.
Imomga yetisha olmasam nima qilaman?

Cavol: Men jamoat namoziga borishni endi boshladim. Men namozni sekin o‘qiyman. Gap shundaki, ko‘pincha men salavotni o‘qiyotganimda imom ikki tarafga salom berayotgan bo‘ladi. Shu holada men salavotni tugatib, keyin duo o‘qib so‘ng salom berishim kerakmi yoki imom bilan barobar salom berishim kerakmi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz bu holatda imom bilan birgalikda salom berasiz. Zero, salavot o‘qish sunnat, imomga ergashish esa vojib amal sanaladi. Vojib amal sunnat amaldan yuqori bo‘lgani sababli siz vojib bo‘lgan amalni bajarasiz. Agar tashahhud (“At-tahiyyot...”) duosini o‘qiyotganingizda imom salom berib qolsa, siz tashahhud duosini tugatib, keyin salom berasiz. Chunki tashahhud duosini o‘qish vojib amal hisoblanadi. 

Bu haqda fiqhiy kitoblarimizda bunday deyiladi: “Imomga iqtido qilgan kishi salavotni o‘qiyotgan vaqtida imom salom bersa, u ham imomga ergashib salom beradi. Chunki namozning oxirida salavot aytish sunnatdir” (“Fiqhul ibodat” kitobi).

Alloma ibn Obidin rahimahulloh bunday deydilar: “Farz va vojib amallarda kechiktirmasdan imomga ergashish vojib sanaladi. Ammo imomga ergashish bilan boshqa vojib amal teng kelib qolsa, “imomga ergashish kerak” deb vojibni tark qilmaydi, balki avval vojibni bajarib, keyin imomga ergashadi. Masalan, imomga iqtido qilgan kishi tashahhudni tugatishdan avval imom uchinchi rakatga tursa, iqtido qilgan kishi avval tashahhudni tugatib, keyin o‘rnidan turib, imomga ergashadi (Chunki ikkisi ham vojib bo‘lib, birini bajaraman deb boshqasini tark qilmaydi).

Agar imomga ergashish bilan sunnat amal teng kelib qolsa, yuqoridagidek qilmaydi. Masalan, (sajda yoki rukuda) imomga iqtido qilgan kishi tasbihni uch marta aytishidan avval imom boshini ko‘tarsa – fuqaholarimiz eng to‘g‘risi deya aytgan gapga ko‘ra - imomga ergashadi. Chunki sunnatni tark qilish vojibni kechiktirishdan ko‘ra ustundir” (“Raddul muhtor” kitobi).

Xulosa qilib aytganda, siz salavot yoki undan keyinggi duolarni o‘qiyotgan paytingizda imom salom berib yuborsa, siz imomga ergashib, salom berasiz. Bu o‘rinda salavot yoki duolarni oxiriga yetkazmaysiz. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi

Maqolalar