Nusayba (roziyallohu anho) ertangi kunini o‘ylab, o‘zida yo‘q xursand va shirin xayollar og‘ushida o‘tirar edi. Ertaga Yasribning ko‘zga ko‘ringan yigitlaridan biri Zayd ibn Osim bilan nikoh to‘ylari bo‘ladi.

Er-xotin baxtiyor kun kechirardilar. Bu orada Abdulloh va Habib ismli ikki o‘g‘il ko‘rishdi. Nusayba (roziyallohu anho) farzandlarini juda sevar, ularni ko‘z qorachig‘idek avaylab-asrar edi.

Er-xotin cheksiz quvonch bilan bir-birini tabriklab iymon keltirdilar. Kelgusi haj mavsumida yasriblik musulmonlar karvoni bilan Makkaga borib, Payg‘ambar (sollallohu alayhi va sallam)ga bay’at etishga qaror qildilar.

Mus’ab ham bir guruh yasriblik musulmonlarga bosh bo‘lib, Makkaga kirib keldi. Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam) ning huzuri saodatlariga kirib, salom berdi va xushxabar bilan kelganini aytdi. Yasrib xalqining Islom da’vatini ochiq yuz bilan qabul qilib, bay’at etish uchun kelganlarini eshitgan Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam) ning muborak yuzlarida tabassum ko‘rindi. Yasriblik musulmonlar bilan bo‘ladigan uchrashuv joyi va paytini tayin qildilar.

Makka shahri uzra sukunat hukmron. Biroq ana shu osudalik ichida ko‘zlari uyqusiz, ko‘ngillari buyuk bir muloqotning sog‘inchi bilan yonayotgan insonlar ham bor. Bu insonlar yasriblik musulmonlar edi. Ular tun qo‘ynida Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam)ni kutyaptilar. Aqaba tuprog‘ining har bir zarrasi bu kecha insoniyat tarixida eng ulug‘ kelishuv va buyuk vafodorlikning shohidi bo‘ladi.

Kechaning teng yarmida Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam) amakilari Abbos bilan birgalikda Aqabaga keldilar. Yasribliklar Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam)ga bay’at etib, moddiy va bashariy barcha imkoniyatlarini sarf etib, Islom dini va Payg‘ambarini mudofa etishga so‘z berdilar. Nusayba va eri Zayd ham bay’at etganlar orasida edi.

Hamma qatori er-xotin ham Yasribga qaytdi. Biroq bu safar ularning qalblari quvvat va jasorat, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam) ning qalblaridan ko‘chib o‘tgan kuchli iymon bilan to‘la edi. Islom nuri Nusaybaning butun ruhini, vujudini qamrab oldi.

Nusayba (roziyallohu anho) Uhud jangida hamshiralik vazifasini zimmasiga olgan edi. Jangchilarga yordam berar, yaradorlarning jarohatini bog‘lardi. Ammo musulmonlar ichida paydo bo‘lgan parokandalikni ko‘rgach, qo‘lidagi meshni tashlab, qilichga yopishdi va jang qila boshladi.

Payg‘ambarmiz (sollallohu alayhi vasallam)ni qo‘riqlab turgan halqa tobora torayib borardi. Nusayba eri G‘oziyya va o‘g‘li Abdulloh bilan birgalikda Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam)ni mardonavor himoya qilib turardilar. Keyinchalik Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) Nusayba (roziyallohu anho) ning bu qahramonligi haqida shunday degan edilar: “Qachon o‘ngimga yoki so‘limga qarasam, meni himoya etish uchun jang qilayotgan Nusaybani ko‘rardim”.

Ha, Nusayba (roziyallohu anho) ning ko‘rsatgan qahramonligi har qanday er yigitning qo‘lidan kelmasdi! U suvsaganlarga suv tutar, yaralanganlarning jarohatini bog‘lar, mardonavor jang qilardi. Bu iymonli ayolning buyuk jasoratiga loyiq mukofotni faqat Janobi Alloh ehson ato eta oladi!

Bu jangda Nusayba (roziyallohu anho) turli joylaridan o‘n uchta jarohat olgan edi. Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) Abdullohga: “Onangning oldiga bor va yarasini bog‘la! — dedilar.

So‘ng: “Ey Nusayba oilasi! Alloh sizni muborak qilsin. Sening onangning maqomi falon-falon kishilarning maqomidan ustunroqdir. Alloh bugun oilangizni panohida saqlasin!”  dedilar.

Nusayba (roziyallohu anho) o‘zi va oilasi haqqiga Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) dan duo so‘radi. “Yo Rasulalloh! Jannatda siz bilan birga bo‘lishimiz uchun Allohga duo eting”.

Rasuli akram (sollallohu alayhi vasallam): “Allohim! Jannatda ularni menga do‘st qil!”  deya duo qildilar.

Shundan so‘ng Nusayba (roziyallohu anho): “Ortiq dunyoda har qanday alam cheksam ham ahamiyati yo‘q”, deb hayqirdi va yanada kuchli azmu iroda bilan mujodalani davom ettirdi.

Nusayba (roziyallohu anho) o‘g‘illari Abdulloh va Habibni ko‘ngillarida Alloh yo‘lidagi fidokorlik sevgasi bilan o‘stirdi. Islom bayrog‘ining yuksalishida ixlos va sadoqat bilan xizmat qilishga o‘rgatdi.

Rasuli akram (sollallohu alayhi va sallam) ning vafotlaridan so‘ng, Nusayba (roziyallohu anho) qolgan umrini Payg‘ambarimizni sog‘inib, jannatda u zot bilan uchrashadigan kunni kutib o‘tkazdi. Hayotining oxirida iymoni bergan buyuk huzur ichida ruhini ulug‘ Rabbiga taslim etdi.

Alloh taolo undan rozi bo‘lsin va uni ham rozi qilsin

Manbalar asosida

Toshkent Islom Instituti 4-kurs talabasi

Tojiddinov Abdussomad Abdulbosit o‘g‘li tayyorladi