Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Mart, 2025   |   13 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:20
Quyosh
06:38
Peshin
12:37
Asr
16:41
Shom
18:30
Xufton
19:43
Bismillah
13 Mart, 2025, 13 Ramazon, 1446

Sirot ko‘prigi haqida

8.02.2017   17651   2 min.
Sirot ko‘prigi haqida

Oysha onamiz roziyallohu anho Payg‘ambar alayhissalomdan, “Bu Yer boshqa Yerga va osmonlar (o‘zga osmonlarga) almashtiriladigan hamda (barcha odamlar) yolg‘iz va g‘olib Allohga ro‘baro‘ bo‘ladigan Kunda (qiyomatda intiqom oluvchi)dir” (Ibrohim, 48), oyatining nozil bo‘lishi haqida so‘rab, “O‘shanda biz qayerda bo‘lamiz, ey, Allohning Rasuli?”, dedilar. Shunda Payg‘ambar (s.a.v):“Sirotda bo‘lamiz. Sirotdan o‘tish vaqti uchta joydan boshqa joy bo‘lmaydi. Ular: jahannam, jannat va sirotdir”, dedilar.

Payg‘ambar (s.a.v) bunday marhamat qiladilar:“Sirotdan birinchi bo‘lib o‘tadigan men va mening ummatim bo‘ladi. Sirotdan o‘tadigan birinchi ummat, Muhammadning ummatidir”.

Jahannam ustiga osiladigan ko‘prik nomi “Sirot” deb nomlanadi. Uning kengligi butun jahannam kengligi bilan teng bo‘ladi. Undan o‘tgan va oxiriga yetgan kishi, oldida jannat eshigini va Payg‘ambar alayhissalomni: “Ey, robbim, bu Sening jannating”- deb, jannat ahlini kutib olayotganlarini ko‘radi.

Sirot ko‘prigining sifatlari:

  1. Qildan ham ingichka
  2. Qilichdan ham o‘tkir
  3. Qop-qorong‘i zulmat, tagida esa zulmatdan ham qora jahannam bor.
  4. Kishi Sirot ko‘prigidan barcha gunohlarini yelkasiga ko‘targan holda o‘tadi. Agar gunohlari ko‘p bo‘lsa, juda sekin, gunohlari yengil bo‘lsa, Allohning inoyati bilan chaqmoq kabi juda tez o‘tadi.
  5. Uning ustida qarmoq va ilmoqlar bor. Tagida esa qadamni jarohatlaydigan, yaralaydigan o‘tkir tikonlar bor.
  6. U yerdan o‘tayotganda, Sirot ko‘prigidan toyib, jahannam qa’riga yiqilayotgan bandalarning qattiq baqiriqlari eshitiladi.

Payg‘ambar alayhissalomning ummatlari sirot ko‘prigiga ilk qadamini qo‘yishi bilan Payg‘ambar (s.a.v) sirot ko‘prigining oxirida, jannat eshigi oldida turib, “Yo Rab, O‘zing madad ber”, “Yo Rab, O‘zing madad ber” deb, ummatlari haqiga duo qilib turadilar.

Banda sirot ko‘prigidan yurib borar ekan, o‘z oldidagi odamlardan yiqilib, jahannamga qulayotgan yoki najot topayotganlarini ham ko‘rib turadi. Biroq o‘sha paytda banda shunday bir holatda bo‘ladiki, u hech kimga parvo qilmaydi. Ehtimol, o‘shanda u o‘z ota-onasi va yaqinlarini ham ko‘rar, lekin, ularga ham e’tibor bermaydi. U lahzada hamma faqat o‘zini o‘ylaydi...

Alloh barchamizga Sirot ko‘prigidan eson-omon o‘tib olib, jannatda O‘zini jamolini ko‘rishni, Payg‘ambar alayhissalom bilan uchrashishni nasib etsin.

Muhammad-Akmalxon SHOKIROV,

Xalqaro aloqalar bo‘limi mudiri

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Rasululloh ﷺ qanday qiroat qilardilar?

12.03.2025   2569   3 min.
Rasululloh ﷺ qanday qiroat qilardilar?

Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qiroat qilganlarida oyatlarni ajratib-ajratib o‘qirdilar” (Imom Abu Dovud, Imom Ahmad rivoyati).

Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: Nabiy sollallohu alayhi vasallam qiroatalarini oyat-oyat qilib ajratardilar: «Alhamdu lillahi Robbil-’alamin» deb, so‘ng vaqf qilardilar, «Arrohmanir-Rohiym» deb, so‘ng vaqf qilardilar» (Imom Termiziy, Imom Hokim rivoyati).

Ya’lo ibn Mamlakdan rivoyat qilinadi: «U Ummu Salama roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning namozlari haqida so‘radi. Shunda u kishi: «Sizlar qayoqdayu, u zotning namozlari qayoqda?! U zot namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganchalk uxlar, so‘ng uxlaganlaricha namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganlaricha uxlar edilar. To tongacha shunday bo‘lar edi», dedi-da, u zotning qiroatlarini maqtay ketdi. U zotning qiroatlarini maqtay turib: «Harfma-harf, aniq-aniq o‘qirdilar», dedi» Abu Dovud, Termiziy va Ahmad ibn Hanbal rivoyat qilgan.

Qatodadan rivoyat qilinadi: «Anasdan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari qanday edi?» deb so‘raldi. Shunda u: «Cho‘ziq edi», dedi-da, keyin «Bismillahir-Rohmanir-Rohiym»ni «Bismillah»ni cho‘zib, «Ar-Rohman»ni cho‘zib, «Ar-Rohiym»ni cho‘zib o‘qib berdi». Ya’ni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam mad – cho‘ziq unli bor o‘rinlarda madni aniq cho‘zib o‘qir edilar (Imom Buxoriy rivoyati).

Abdulloh ibn Abu Qaysdan rivoyat qilinadi: «Men Oisha roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari haqida: «U zot qiroatni ichlarida qilarmidilar yoki jahriy (oshkora) qilarmidilar?» deb so‘radim. U: «Har qaysisini ham qilardilar. U zot (qiroatni) gohida ichlarida, gohida oshkora qilardilar», dedi» (Muttafaqun alayh).

Ummu Honiydan rivoyat qilinadi: «Men tunda yopig‘im ustida turib olib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Ka’ba oldidagi qiroatlarini eshitar edim» (Nasoiy va Ibn Moja rivoyat qilgan).

Jubayr ibn Mut’im roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamnig shom namozida Tur surasini o‘qiyotganlarini eshitdim. «Yoki ular, hech narsadan hech narsa yo‘q, o‘zlari yaralganlarmi?! Yoki ular yaratuvchilarmi?» oyatiga kelganda qalbim uchib ketay dedi» (Imom Buxoriy rivoyati).

Baro ibn Ozib roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning xuftonda «Vattiyni vaz-zaytun»ni o‘qiyotganlarini eshitdim. Biror kishidan u zotning ovozlaridan ko‘ra chiroyli ovoz eshitmaganman» Muttafaqun alayh.

Abdulloh ibn Mug‘affaldan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning tuyalarida Qur’on o‘qib ketayotganlarini ko‘rdim. Fath surasini mayin qilib o‘qib ketayotgan ekanlar. Ohang qilib o‘qib ketayotgandilar» (Imom Buxoriy rivoyati).

Avs ibn Huzayfa roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Bir kecha Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimizga kech qolib chiqdilar. Biz: «Yo Allohning Rasuli, kech qolib ketdingizmi?» dedik. Shunda u zot: «Qur’ondan hizbim[1] qolib ketgan edi, o‘shani tugatmasdan chiqishni istamadim», dedilar. Keyin biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning as'hoblaridan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Qur’onni qanday hizbga ajratar edilar?» deb so‘radik. Ular: «Uchta, beshta, yettita, to‘qqizta, o‘n bitta, o‘n uchta (sura) va «Mufassal» hizbi», deyishdi» (Tabaroniy va Tahoviy rivoyati).

Davron NURMUHAMMAD


[1] Hizb – bo‘lak degani bo‘lib, Qur’ondan har kun uchun vazifa sifatida ajratib olingan bo‘lakka nisbatan ishlatilgan. Mufassal – Qur’onning Hujurot surasidan boshlab oxirigacha bo‘lgan qismi.