Minoga kelgach tosh otish boshlanadi. Hayitning 1 – kuni yetti dona tosh otiladi. Toshni Muzdalifadan yo xohlagan boshqa joydan terib olsa bo‘ladi. Tosh hajmi no‘xatdek bo‘ladi. Tosh oldin otilgan bo‘lmasligi kerak. Tosh otish Ibrohim (a.s) dan qolgan bo‘lib, u zot o‘g‘lini qurbonlikka so‘yishga olib ketayotganlarida shayton ig‘vo qilmoqchi bo‘lganda, Ibrohim a.s. uni tosh otib quvgan.
Hayitning 1 – kuni Jamratul aqobada tosh otiladi. U jamratul kubro, jamratul uxro deb ham ataladi. Tosh aqobadan besh gaz uzoqlikdan turib, barmoqlarning uchi bilan otiladi. Har bir tosh “Allohu akbar” deb otiladi. Tosh agar maxsus joyga tushmasa, qayta otish vojib bo‘ladi. Birinchi toshni otgan zahoti “talbiya”ni to‘xtatadi. Tosh otish vaqti subhi sodiqdan, keyingi kunning subhigachadir. Tosh otgan zahoti u yerdan ketish kerak bo‘ladi. Keyingi kun subhigacha otilmasa, jonliq so‘yish vojib bo‘ladi. Kechasi otish makruh. Ammo ayollar, qarilar, kasallar kechasi otgani afzal. Tosh otayotgan joy 2 qavatli bo‘lib, qaysidan otsa ham bo‘laveradi.
Uzrli kishilarni toshini boshqa otsa ham bo‘ladi, faqat avval o‘zinikini otishi shart. Tosh otilgach, ifrod hajni niyat qilgan kishi soch oldiradi. Lekin u agar qurbonlik qilmoqchi bo‘lsa, avval qurbonlik qilib keyin sochini oldiradi. Qiron, Tamattu’dagilar shunday qilishi shart. Endi ehromda man qilingan ishlarning ayollardan boshqasi halol bo‘ladi.
1. Allohdan shayton yomonligidan panoh so‘rash.
Sulaymon ibn Surad roziyallohu anhu aytadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga o‘tirgan edim, ikki kishi so‘kisha ketdi. Ulardan birining yuzi qizarib, bo‘ynidagi ko‘k tomirlari bo‘rtib chiqdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Men bir kalimani bilaman, agar o‘shani aytsa, undan bu holat ketadi. Agar u “A’uzu billahi minash shaytonir rojiym” desa, undan mana bu holat ketadi”, dedilar» (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
2. Ushbu duoni o‘qish.
Oisha roziyallohu anho onamizdan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurimga kirdilar. Jahlim chiqib turgan edi. “Ey Uvaysh (Oisha ismining qisqartmasi)
“Allohummag‘firliy zanbiy va azhib g‘oyza qalbiy va ajirniy minash shaytoni”
“Allohim, gunohlarimni kechirib, qalbim g‘azabini ketkaz va shaytondan saqlagin” deb ayt” dedilar» (Imom Ibn Sunniy rivoyati).
3. Tahorat olish.
Atiyya ibn Urva Sa’diy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Albatta g‘azab shaytondandir. Shayton o‘tdan xalq qilingan. Ut esa suv bilan o‘chiriladi. Agar sizlardan biringiz g‘azablansa, tahorat qilsin”, dedilar (Imom Abu Dovud rivoyati).
Davron NURMUHAMMAD