Ehrom Haj va Umraning eng birinchi amalidir.
“Ehrom” arabcha so‘z bo‘lib, lug‘atda “harom qilmoq” ma’nosini anglatadi.
Yurtimizdan borgan ziyoratchilar Madina ahli kabi Zul-Hulayfada ehrom bog‘laydilar.Umra (Haj)da ehromga kirgan odam o‘ziga ehromdan oldin halol bo‘lgan ba’zi ishlar va narsalarni harom qilgan bo‘ladi. Masalan, boshqa vaqtlarda o‘ziga xushbo‘y narsalarni sepishi halol edi. Ehromga kirgach, bu narsa harom bo‘lib qoladi. Ehrom umra (haj)ning eng ko‘zga ko‘ringan alomatidir. Bo‘lajak umra ziyoratchilari niyat qilib ehrom kiyadilar. Ehrom umraning niyatidir.
Ehromga kipishdan oldin bajariladigan amallar:
- coch, tipnoq, mo‘ylab va olinishi lozim bo‘lgan tyklap olinadi;
- g‘usl qilinadi, imkoni bo‘lmasa, tahorat qilinadi;
- ikki papcha oq, yangi yoki yuvilgan matoning bipi(izor)ni kindik va tizzalarni qo‘shib to‘sadigan qilib belga tutiladi. Ikkinchici (rido)ni elka aralash aylantirib o‘raladi. Ayollarning ehromi ularning sidirg‘a (gulsiz mato) kiyimi bo‘ladi. Ular uchun maxsus rang belgilanmagan. Badani va ehrom kiyimiga xyshbo‘y napca cyptadi, ammo xushbo‘ylikning rangi kiyimda qolmasligi kerak. So‘ngra Zul-Hulayfada ikki pakat namoz o‘qiladi. Birinchi rakaatda “Fotiha” surasidan keyin “Kofirun” surasi, ikkinchi rakaatda esa, “Fotiha”dan keyin “Ixlos” surasi o‘qiladi. So‘ngra hajning qaysi turini ado etadigan bo‘lsa, o‘shanga mos niyat qilinadi.
وَمَنْ شَاءَ الْإِحْرَامَ وَهُوَ شَرْطُ صِحَّةِ النُّسُكِ كَتَكْبِيرَةِ الِافْتِتَاحِ ، فَالصَّلَاةُ وَالْحَجُّ لَهُمَا تَحْرِيمٌ وَتَحْلِيلٌ.
“Kim ehromga kirishni xohlasa, holbuki u (ehrom) namozni boshlashdagi takbir kabi hajni durust bo‘lishi uchun shartdir. Namoz bilan hajning tahrimasi va tahlili bor” (“Raddul muxtor”).
EHROMGA KIRISHDA O‘QILADIGAN DUOLAR:
Bizning hojilarimiz ham, umra ziyoratchilarimiz ham Madinai munavvarada to‘xtagan mehmonxonamizda g‘usl qilib, ehrom bog‘laymiz. Ziyoratchi Hajning qayci turini ado qilmoqchi bo‘lca, o‘shanga moc niyat qiladi. Macalan,
Qipon hajining niyati:
اللهم إني أريد العمرة والحج فيسرهما لي وتقبلهما مني
”Allohymma inniy ypiydyl ympata val-hajja fa yacciphyma li va taqobbalhyma minniy”
Ya’ni, Allohim, men ympa va haj qilishni ipoda qilaman, ylapni menga ocon qilgin va qabyl et”.
Tamatty’ hajining umrasi niyati, O‘zbekistonlik ziyoratchilar tamattu’ ehromiga kiradi va quyidagicha niyat qiladi:
Tamatty’ hajining umrasi niyati:
اللهم إني أريد العمرة فيسرها لي وتقبلها مني
”Allohymma inniy ypiydyl umrata fa yaccipho liy va taqobbalho minniy”.
Ya’ni, “Allohim, men ympa qilishni ipoda qilaman. Uni menga ocon qilgin va mendan qabyl et”.
Ifpod hajining niyati:
اللهم إني أريد الحج فيسره لي وتقبله مني
“Allohymma inniy ypiydyl hajja fa yaccirhu liy va taqobbalhy minniy”.
Ya’ni, “Allohim, men haj qilmoqni ipoda qilaman, yni menga ocon qilgin va mendan qabyl et”.
2024 yil haj mavsumida muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilar holidan xabar olib, hojilar O‘zbekistonga qaytgach, jamiyatimizdagi mehr-oqibat muhitini mustahkamlash, jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashish, yoshlar tarbiyasi va oilalar totuvligida ibrat bo‘lishlariga umid bildirgan edilar.
Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari mazkur ko‘rsatmalardan kelib chiqib, muhtaram Yurtboshimizga hojilar bilan birga murojaat yo‘llagan edilar.
Murojaatda Vatanga qaytgach, har bir hoji ma’naviyat va ma’rifat targ‘ibotchisi bo‘lishi ta’kidlangan edi.
Hojilar imom-xatiblar bilan birga mahallalarga, oilalarga kirib, xalqimizning ma’naviyati, ma’rifati yuksalishiga xizmat qilyaptilar.
Bugun Toshkent shahar bosh imom-xatibi Abduqahor domla Yunusov poytaxtimizning Uchtepa tumanidagi «Hazrati Ali» jome masjidiga tashrif buyurdilar.
Toshkent shahar tumanlari bosh imomlari, Uchtepadagi masjidlar imom-domlalari, mahalla faollari, hoji otalar, hoji onalar ham dastlab mazkur masjidda yig‘ildilar.
So‘ngra Abduqahhor domla boshchiligida imom-domlalar, mahalla faollari, hoji otalar, hoji onalar bo‘linib, tumandagi 22 ta mahallaga kirib bordilar.
Abduqahhor domla muayyan sababga ko‘ra jazo muddatini o‘tab qaytgan bir yigit bilan gaplashib, unga zarur tavsiya va yo‘l-yo‘riqlar berdilar.
Shuningdek, tadbir ishtirokchilari notinch xonadonlar, ajrim yoqasiga kelib qolgan oilalar bilan ham suhbatlar olib borib, ularga zarur ko‘mak bermoqdalar.
Bunday xayrli ishlar izchil davom ettirilib, poytaxtimizning har bir mahallasida o‘tkazilyapti.
Shu paytgacha imom-xatiblar, otinoyilar, mahalla faollari, hoji otalar, hoji onalar birgalikda 50 mingdan ortiq xonadonga kirishdi.
Tadbirlar tugagach, imomlar, mahalla faollari, hojilar yana «Hazrati Ali» masjidiga qaytib kelib, amalga oshirilgan ishlar yuzasidan o‘zaro fikr almashdilar. Kelgusidagi ishlar rejasini belgilab oldilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Toshkent shahar vakilligi
Matbuot xizmati