Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Iyul, 2025   |   28 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:32
Quyosh
05:10
Peshin
12:35
Asr
17:37
Shom
19:53
Xufton
21:23
Bismillah
23 Iyul, 2025, 28 Muharram, 1447

Oyatal Kursiy

22.07.2016   31726   14 min.
Oyatal Kursiy

Baqara surasining 255-oyati hisoblangan “Oyatal Kursiy”ni barcha o‘rinlarda ko‘proq o‘qib yurish va har kecha yotog‘iga yotgan vaqtda uni o‘qish mustahabdir. 

Bu borada Ali roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan quyidagi hadislarni rivoyat qilganlar: “Oylarning sayyidi Muharram, kunlarning sayyidi Juma, so‘zlarning sayyidi Qur’on, Qur’onning sayyidi esa oyatul kursiydir. Oyatul kursiyda ellikta kalima bo‘lib, har bir kalimada ellikta baraka bordir”. (Daylamiy “Musnadul Firdavs”da rivoyat qilgan.) 

            Ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Alloh taolo Baqara surasidagi Alloh – Undan o‘zga iloh yo‘q. U Hayy va Qayyumdir...” oyatidan ulug‘roq osmonni ham, yerni ham, jannatni ham, do‘zaxni ham yaratmagan”. (Abu Ubayd va Hokim rivoyati.) 

Sufyon ibn Uyayna aytadi: “Chunki Oyatal Kursiy Allohning kalomidir, Allohning kalomi esa maxluq emasdir. Va Allohning kalomi osmon va yerdan iborat Allohning maxluqotlaridan ulug‘dir”. (Imom Termiziy “Qur’on fazilatlari”da zikr qilgan.) 

Ubay ibn Ka’bdan rivoyat qilinadi: “Muhammadning nafsi qo‘lida bo‘lgan Zotga qasamki, albatta, bu oyatning – “Oyatal Kursiyning” tili va ikkita labi bor, Arshning poyida Alloh taoloni ulug‘laydi”. (Imom Muslim va Abu Dovud rivoyati.) 

Abdurohman ibn Avf[1] uyiga kirsa, uyining to‘rtta burchagida Oyatal Kursiyni o‘qir edi. Buning ma’nosi – go‘yoki Oyatal Kursiy u kishining to‘rtala tomonidan qo‘riqchi bo‘lib, uyining burchaklarida turib, undan shaytonlarni haydashini xohlardi. Ibn Abbos roziyallohu anhu: “Qur’ondagi eng ulug‘ oyat Oyatal Kursiydir”, deganlar. Bazi ulamolar: “Chunki Oyatal Kursiyda Allohning ismi zamir va zohir ism ko‘rinishida o‘n sakkiz marta zikr qilingan”, deganlar.

 

Jaloliddin Hamroqulov 

"Novza" jome’ masjidi imom-xatibi 

Toshkent islom instituti kafedra mudiri

Qur'oni karim
Boshqa maqolalar

Yarimta olma haqqi

21.07.2025   3340   2 min.
Yarimta olma haqqi

Sobit ibn Ibrohim tahorat ola turib ariqda oqib kelayotgan bir olmaga ko‘zi tushadi va olmani olib yeydi. Olmaning yarmini yeb bo‘lganida, uning haqqi haqida o‘ylab qoladi. Shu xayolda Sobit ibn Ibrohim ariq chetidan yurib olma oqib chiqqan bog‘ga kiradi va bog‘ egasiga:

– Yeb qo‘ygan yarimta olmam uchun haqqingizni halol eting. Qolgan yarmi mana, oling, – deydi.

– Mayli, haqqimni halol etaman, faqat bir shartim bor, – deydi bog‘ egasi yigitning halol, taqvoli ekanini anglab.

– Shartingizni ayting, – deydi Sobit ibn Ibrohim.

Shunda bog‘ egasi:

– Bir qizim bor, uni nikohingga olasan. Lekin rozi bo‘lishingdan avval uning holatidan seni ogoh etishim lozim. Qizimning ko‘zi ojiz, hech narsani ko‘rmaydi, soqov – gapirmaydi va yana qulog‘i eshitmaydi – kar, qimirlamaydi – shol, – deydi.

Bog‘ egasining gaplarini eshitgan Sobit ibn Ibrohim lol bo‘lib qoladi. Yeb qo‘ygan yarimta olmaning haqqidan qo‘rqib, qizga uylanishga rozi bo‘ladi va:

– Mayli, taklifingizni qabul qildim, zora shu bilan Allohning roziligiga erishsam, – deydi.

Ota qiziga oq fotiha beradi. To‘y-tomoshalar o‘tgach, Sobit ibn Ibrohim salom berganicha qizning yoniga kiradi. Qiz salomga alik qaytargancha qo‘li ko‘ksida qulluq qiladi.

Yigit bo‘layotgan ishlardan hayratlanadi: Bu juda g‘alati-ku, soqov emas ekan-da, salomimga javob berdi. Tik turibdi, demak shol ham emas. Qo‘li ko‘ksida, bundan chiqdi ko‘zlari ham ko‘radi”.

Yigit shoshgancha tashqariga chiqadi va qizning otasiga: “Bu menga va’da qilingan qiz emas-ku, ko‘r, soqov, kar va shol deganingizning boisi ne?!” – deydi.

“Nega endi?” – izoh beradi qizning otasi: “Bu o‘sha qiz. Ko‘zi ojiz deganim – uning ko‘zlari Alloh harom qilgan narsaga boqmagan, qulog‘ining karligi – Alloh harom qilgan narsalarga quloq tutmagan, soqovligi ham rost, chunki tili Allohning zikrigagina aylangan, sholligi – yomon ishga yurmagan”.

Sobit ibn Ibrohim birovning haqqidan qo‘rqqanligi evaziga oliy mukofotga erishadi. Vaqt o‘tishi bilan uning ayoli yer yuzini ilm va fiqhga to‘ldirajak bir zotga, buyuk Imom Abu Hanifaga homilador bo‘ladi.