Sayt test holatida ishlamoqda!
21 Iyul, 2025   |   26 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:30
Quyosh
05:08
Peshin
12:34
Asr
17:38
Shom
19:55
Xufton
21:25
Bismillah
21 Iyul, 2025, 26 Muharram, 1447
Maqolalar

Qizlaringizni o‘qiting, ularga ko‘makchi bo‘ling!

05.09.2024   3224   4 min.
Qizlaringizni o‘qiting, ularga ko‘makchi bo‘ling!

Mamlakatimiz mustaqilligining o‘ttiz uch yilligiga bag‘ishlangan tantanali marosimda baralla yangragan bu purma’no da’vat qalbimiz qo‘ridan, ongu shuuriimizdan mustahkam o‘rin oldi.

Milliy istiqlol har bir xalqning naqadar bebaho ne’mati ekanini anglash, uning tarixiy ahamiyatini chuqur his qilish uchun olim yo faylasuf bo‘lish shart emas, nazarimda.

Qutlug‘ kunda, shonli sanada O‘zbekiston mustaqilligi uchun kurashgan vatanparvar bobolar xotirasini yodga olishimiz, o‘z xalqini taraqqiyot sari boshlagan jadidlar, ozodlik yo‘lida jon fido etgan ajdodlarimiz sizu bizga oltin meros qilib qoldirgan quyma fikrlarni eslashimiz tabiiy, albatta.

Eng ulug‘, eng aziz ayyomimizdagi nutqida Prezident Shavkat Mirziyoyev ham aynan ulardan iqtibos keltirib, barcha ota-onalarga murojaat qilgani yuragimizning tub-tubigacha yetib bordi: “O‘g‘il bolani o‘qitsak, bir kishi savodli bo‘ladi. Qiz bolani o‘qitsak, butun oila, butun jamiyat bilimli bo‘ladi!

Darhaqiqat, bugun jamiyatda mavjud muammolarning yechimi, kattayu kichik tomonidan tez-tez o‘rtaga qo‘yiladigan savollarning javobi sifatli ta’limga borib taqalayotgani hech kimga sir emas. Taraqqiyot eshiklariga osilgan har qanday qulfni ochadigan kalitlar ham aynan ta’lim va tarbiyadir.

Sezib turganingizdek, bugun qisqagina tarzda bo‘lsa ham et bilan tirnoq – ta’lim-tarbiya uyg‘unligining dolzarb ahamiyati xususida so‘z yuritmoqchimiz. Boshqacha aytganda, ta’lim ona tilini o‘rganishdan boshlansa, tarbiya ma’naviyat chashmasidan tom ma’noda oziqlangandagina to‘laqonli shakllanadi.

Prezidentimiz alohida ta’kidlaganlaridek, maktablarimizda avvalo ona tili va adabiyotni chuqur o‘rgatishga alohida e’tibor qaratilayotgani ham shu fikrning tasdig‘idir.

“Mustaqillikni mustahkamlashda ma’naviy mustaqillik ham g‘oyat muhim o‘rin tutadi. Uningsiz istiqlolning barqarorligini ta’minlashning imkoni yo‘q. Nima uchun shunday? Chunki, biror xalqni yo‘q qilish uchun yadroviy qurollardan, qudratli armiya bosqinidan ham kuchliroq omil bor. Bu o‘sha xalqning xalqligini yo‘q qilishdir. Bunga qanday erishiladi? Albatta, uning o‘zligini, madaniyatini, tarixini, bir so‘z bilan aytganda, ma’naviyatini barbod qilish bilan erishiladi”.

Ushbu fikrlarni men yaqinda O‘zAda e’lon qilingan, Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi ilmiy xodimi Anvar Boboyev qalamiga mansub maqoladan oldim. Zero, muallif milliy mustaqillik va milliy tilni muhofaza qilish, ma’naviyat va ma’rifatning hayotdagi o‘rni, madaniyatlar to‘qnashuvi, qadriyatlarning g‘arazli talqini xususida jo‘yali, eng muhimi, ta’sirchan fikrlarni ilgari surgan.

“Do‘st achitib gapiradi” deganlaridek, takror va takror aytishdan tolmaslik kerak: istiqlolning uzviy bo‘g‘imlaridan yana biri ma’naviy mustaqillikdir. Ma’naviy mustaqillikka esa ma’rifat, ezgulik, tinchlikparvarlik, bag‘rikenglik kabi qadriyatlar orqali erishiladi. Bayram bahona mavjud muammolar va ularni bartaraf etishga qaratilgan chora-tadbirlarning bir qismiga to‘xtalishdan ko‘zlangan maqsad ham shu fikrni izhor etishdan iborat edi, deya muxtasar xulosa qiladi.

Ayniqsa, maqolada o‘tgan asrning o‘rtalarida faoliyat ko‘rsatgan dunyoga mashhur diplomat va razvedkachi Allen Dallesning o‘zga mamlakat aholisini xufiya tarzda ma’nan-axloqan buzishga qaratilgan fikrlari bilan tanishgan kishining eti jimirlab, yanada hushyor tortadi. Afsuski, shunga o‘xshash “g‘oyalar”dan bugungi kunda ham turli buzg‘unchi kuchlar foydalanishdan to‘xtagani yo‘q.

Modomiki, davlatimiz rahbari mustaqillik bayrami tantanalarida yana bir bor barchamizning e’tiborimizni ayni shu masalaga qaratgani diqqatga sazovor: “Bugungi nihoyatda murakkab va tahlikali davr oldimizga yangi-yangi sinov va muammolarni ko‘ndalang qilib qo‘ymoqda. Lekin... tinchlikni saqlash faqat harbiylarimizning ishi bo‘lib qolmasligi kerak. Bu barchamizning, har bir O‘zbekiston fuqarosining muqaddas burchi bo‘lishi shart. Yurtning kuchi – birlikda, qadri esa tinchlikdadir”!

Kuni kecha istiqlolning 33 yilligini ko‘tarinki ruhda o‘tkazgan xalqimiz yana 25 kundan keyin ta’lim sohasida fidoyilik ko‘rsatayotgan mehribon muallim va murabbiylarimizning kasb bayramini, 46 kundan so‘ng O‘zbek tili bayramini nishonlash tadorigini boshladi. Bu esa biz yuqorida tilga olgan ma’naviy mustaqillikning bir ustuni maktabu o‘qituvchilar timsolida sifatli ta’lim, ikkinchi ustuni madaniyatu ma’rifat timsolida milliy til muhofazasi ekanini yana va yana yodimizga soladi.

Gavharxon MUQADDASOVA,

Soliq qo‘mitasi raisi maslahatchisi.

O‘zA

MAQOLA
Boshqa maqolalar

Namozdan keyingi zikrlar qanday aytiladi?

16.07.2025   4892   2 min.
Namozdan keyingi zikrlar qanday aytiladi?

Savol: Namozdan keyin imom «Oyatal kursiy»ni boshidan o‘qiganda jamoat qolganini ichida davom ettiradimi yoki boshidan boshlaydimi? Zikrlarni aytishdachi?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Namozdan keyin oyatal kursiy va tasbehlarni aytish mustahab amal sanalib, ularni imom ham, jamoat ham o‘qishlari mandub, ya’ni go‘zal va savobli ish hisoblanadi. Shuning uchun imom boshlab berganidan keyin jamoatdagilar ham oyatal kursiyni boshidan o‘qiydilar.

Shuningdek, tasbehlarni 33 tadan aytadilar. Imom ularni ovoz chiqarib boshlab berishining sababi jamoatga aytiladigan zikrni eslatish uchundir.

Payg‘ambarimiz alayhissalom farz namozlardan keyin «Oyatal kursiy»ni o‘qishning fazilati haqida bunday deydilar: “Kim har bir farz namozidan keyin Oyatal kursiyni o‘qisa, keyingi namozgacha Alloh taoloning zimmasida bo‘ladi” (Imom Tabaroniy rivoyatlari).

Boshqa bir hadisi sharifda bunday deyiladi:

“Kim har bir farz namozning ortidan Oyatal kursiyni o‘qisa, uni jannatga kirishdan faqatgina o‘lim to‘sib turadi” (Imom Nasoiy rivoyati).

Namozdan keyin tasbehlarni aytish borasida Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: Kim har namozdan keyin o‘ttiz uch marta Allohga tasbeh aytsa, o‘ttiz uch marta Allohga hamd aytsa, o‘ttiz uch marta Allohu akbar, desa hammasi to‘qson to‘qqiz bo‘ladi. Yuzinchisida Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu lahul mulku va lahul hamdu va huva ala kulli shayin qodiyrni aytsa, uning gunohlari dengiz ko‘piklaricha bo‘lsa ham mag‘firat qilinadi”, deyilgan (Imom Muslim rivoyati).

Shunga ko‘ra imom domla Subhanalloh, Alhamdulillah, Allohu akbar deyishi o‘zi uchun hisobga o‘tadi. Jamoatdagi namozxonlar 33 tadan o‘zlari aytishlari kerak bo‘ladi. Vallohu a’lam.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.