Shayx Muhammad Said Ramazon Butiy rahimahulloh “Hazihi mushkilaatuhum” kitobida yozadi: “Daraxtlar har yili qurib, bahor kelganida jonlanib qaytadan o‘sadi. Bu hodisaga hayrat bilan qaramaymiz, aksincha, tabiiy hodisa deb qaraymiz. Chunki bu narsa hayotimizda doim takrorlanib, uni yoshligimizdan ko‘rib kelganimiz. Lekin o‘simlik yerni yorib chiqqani singari bir necha yil oldin o‘lgan odam qabridan tirilib chiqib, shoshilib uyiga ketdi, desa uni yolg‘on deymiz va inkor qilamiz. Chunki u biz duch kelmaydigan hodisa hamda o‘zimiz tuzgan hayot qoidalariga to‘g‘ri kelmaydi.

Lekin Alloh bu holatni borliq nizomi va odatiy ish qilishni xohlasa, u ham bizga oddiy bo‘lib qoladi. Na hayratlanasiz, na inkor qilasiz. Endi ilmiy institutlar shuni o‘rganib tahlil qila boshlaydi. Shu asosda yangi nizom va qoidalar ishlab chiqishadi.

Demak, mumkin va amri mahol voqealar o‘rtasidagi farq insonlarning o‘y-xayollaridan kelib chiqqan. Aqliy qaror yoki hukmdan kelib chiqmagan”.

Oybek HOSHIMOV,
Hadis ilmi maktabi katta o‘qituvchisi.