Bismillahir Rohmanir Rohiym
Jamoat bo‘lib duo qilish haqida Habib ibn Maslama al-Fehriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Bir qavm jamlansa, ba’zisi duo qilsa va qolganlari “Omiyn”, desa, albatta Alloh ularni ijobat qiladi”, dedilar (Imom Hokim, Imom Tabaroniy rivoyati).
“Kashful qino’” kitobida quyidagilar aytilgan: “Imom Bomdod va Asrdan keyin o‘sha paytda farishtalar hozir bo‘lishi e’tiboridan duo qiladi. Qavm “Omiyn”, deb turadi. Shunda ijobatga yaqin bo‘ladi. Shuningdek, mazkur ikkisidan boshqa namozlarda ham duo qiladi. Chunki farz namozidan keyingi payt duo qabul bo‘ladigan vaqtlardandir”.
Shuningdek, namozdan keyin Qur’on tilovat qilish ham savobli amallardan sanaladi. Qur’on o‘quvchiga ulkan savoblar, buyuk fazllar xabarini berganidek, uni tinglovchiga ham ana shunday go‘zal ajr hamda ulug‘ mukofotlar bordir.
Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Allohning kitobidan bir oyat tinglagan kishiga ziyoda yaxshiliklar yoziladi, Allohning kitobidan bir oyat tilovat qilgan kishiga Qiyomat kunida nur bo‘ladi”.
Imom Lays ibn Sa’d aytadilar: “Hech kim Qur’on tinglovchidan ko‘ra tezroq rahmatga erishmaydi. Chunki Alloh taolo: “Qur’on tilovat qilinganda, uni tinglang va jim turinglar, shoyad, rahmatga erishsangiz” deb marhamat qilgan”.
Hanafiy ulamolarimiz kishining Qur’on tinglashi o‘zi qiroat qilishidan afzaldir, deyishadi. Chunki tinglovchi Qur’on tinglashi bilan farzni ado qiladi. Qur’on qiroati esa, farz emas.
Hanafiy olimi Abu Su’ud rahmatullohi alayh: “Qur’on tinglash qiroat qilishdan savobliroqdir, chunki tinglash farz, qiroat farz emas”, deganlar.
“Sunnatga muvofiq namoz o‘qing” kitobidan olindi.
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Imom Molik Sa’id ibn Musayyibdan rivoyat qiladi:
«Bir musulmon va bir yahudiy xusumatlashib, Umar roziyallohu anhuning huzuriga kelishdi. Yahudiy haq bo‘lib chiqdi. Umar uning foydasiga hukm chiqardi. Shunda yahudiy unga:
«Allohga qasamki, haq ila hukm chiqarding», dedi.
«Sen qayerdan bilding?» dedi Umar, uni darra ila urib.
«Biz Tavrotda: «Qaysi qozi haq ila hukm chiqarsa, albatta, o‘ng tomonida bitta, chap tomonida bitta farishta uni quvvatlab turadi. Modomiki, u haqda ekan, ishini to‘g‘rilab ham turadilar. Qachon haqni tark qilsa, ular ham uni tark qilib, ko‘tariladilar», deyilganligini topamiz», dedi».
Umar ibn Xattob roziyallohu anhuning ilohiy adolat ummonidan suv ichgan adolatlarini ko‘rgandan keyin, undan bahramand bo‘lgandan keyin yahudiy ham erib ketib, musulmonlar xalifasini alqashga o‘tgan. U yahudiylarning boshqalardan berkitib yuradigan kitoblari, ya’ni Tavrotdagi haqiqatni Umar ibn Xattob roziyallohu anhuning hukmida ko‘rganligini e’tirof etgan.
Ha, hazrati Umar roziyallohu anhuning Islom jamiyati rahbari sifatida olib borgan ishlariga butun dunyo qoyil qolgan va haligacha qoyil qolib kelmoqda.
Umar ibn Xattob roziyallohu anhu bunga o‘xshash adolatli ishlarni tashviqot uchun qilmas edilar. Balki buni vazifa, Alloh taolo oldidagi burch, deb his etganlaridan qilar edilar. Kim bo‘lishidan qat’i nazar, har bir odam u kishi uchun Alloh taolo nozil qilgan shariat hukmi oldida barobar edi. Musulmonmi, zimmiymi yoki boshqami, hazrati Umar uchun baribir edi. Haq kim tarafda bo‘lsa, hukm o‘shaning foydasiga chiqarilar edi.
«Hadis va hayot» kitobining 23-juzidan olindi