Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam dedilar: «Mo‘min (iymonli) bo‘lmaguningizcha jannatga kirmaysizlar, bir-birlaringizni yaxshi ko‘rmaguningizcha mo‘min (iymonli) bo‘lmaysizlar. O‘zaro bir-biringizni yaxshi ko‘rishingizga sabab bo‘ladigan ishni aytaymi? Orangizda salomni yoyinglar!» (Imom Muslim «Sahih»ida rivoyat qilgan).
Jannatga kirish sharti iymonli bo‘lishdir. Hadisdagi: “Mo‘min (iymonli) bo‘lmaysizlar” jumlasidan murod “komil iymonli” bo‘lmaysizlardir. Har bir musulmon Rasululloh sollallohu alayhi va sallam amrlariga amal qilishi lozim.
Salom musulmonning boshqa musulmonlarga nisbatan qalbidagi muhabbatning tasdig‘idir. Salom berish bilan inson qarshisidagi kishiga xotirjamlik ulashadi. Chunki “Assalomu alaykum” deyish tinchlik, salomatlik tilashdir.
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam ba’zida sahobalariga savol berib, ba’zida ulardan javobini so‘rardilar, ba’zan aksincha bo‘lardi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam shu tarzda sahobalar qalblarida Islom ahkomlari va odoblarini mustahkam o‘rnatganlar.
Shuningdek, Rasuli akram sollallohu alayhi va sallam bizlarga salom berishning odoblari va tartiblarini ham o‘rgatganlar: ulovdagi piyodaga; yolg‘iz kishi ko‘pchilikka; yosh kattalarga salom beradi.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kichik kattaga, o‘tib ketayotgan o‘tirganga, kamchilik ko‘pchilikka salom beradi”, dedilar» (Imom Buxoriy rivoyati). Birinchi bo‘lib salom berish kishining yaxshiligi, qalbi pokligi belgisidir.
Abu Ayyub Ansoriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam dedilar: “Musulmon birodari bilan uch kundan ortiq arazlashishi halol emas. Uchrashganlarida unisi ham, bunisi ham yuz o‘girib ketadi. Ularning yaxshisi birinchi salom berganidir” (Imom Buxoriy rivoyati).
Abu Hurayra roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi va sallamdan rivoyat qiladi: «U zot o‘tirgan bir necha odamlar oldiga kelib: “Sizlarning yaxshingiz va yomoningiz kimligini aytaymi?” dedilar. Ular hech nima deyishmadi. U zot savollarini uch marta takrorladilar. Shunda bir kishi: “Ha, yo Rasululloh, yaxshimiz va yomonimiz kimligini ayting”, dedi. U zot: “Yaxshingiz yaxshiligi umid qilinadigan, yomonligidan qo‘rqilmaydigan kishidir. Yomoningiz esa yaxshiligi umid qilinmaydigan, yomonligidan qo‘rqiladigan kishidir”, dedilar» (Imom Termiziy “Sunan”ida rivoyat qilgan).
Manbalar asosida
Jamshid SHODIYEV tayyorladi.
Shu yil 11 yanvar kuni Jidda shahrida O‘zbekiston delegatsiyasi hamda Saudiya Arabistoni Haj va umra vazirligi rahbariyati o‘rtasida muloqot bo‘lib o‘tdi.
Unda Haj va umra vaziri doktor Tavfiq bin Favzon ar-Rabia, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Sodiqjon Toshboyev, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar, “Haj” va “Umra” ishlari bo‘yicha attashe Shuhrat Amoniy ishtirokida o‘zaro aloqalarning istiqbollari hamda “Haj – 2025” mavsumini yuqori darajada tashkil etish muhokama qilindi.
Uchrashuv avvalida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev janobi oliylari hamda Ikki muqaddas masjid xodimi, Saudiya Arabistoni Podshohi Salmon bin Abdulaziz Ol Saud, Valiahd va Bosh vazir Muhammad bin Salmon Ol Saud o‘rtasidagi do‘stona munosabatlar jadal rivojlanayotgani, Alloh taoloning mehmoni bo‘lgan ziyoratchilarga namunali xizmat ko‘rsatilayotgani alohida qayd etildi.
Ayniqsa, haj kvotasi avvalgiga qaraganda 2 karra oshirilgani, keyingi yetti yilda 60 mingdan ziyod yurtdoshimiz haj amallarini bajargani yuqori baholandi. Umra safarlari uchun cheklovlar olib tashlangani, qonuniy tartibga solingani ta’kidlandi.
So‘nggi yillarda davlatimiz Rahbari tashabbuslari bilan yurtimizda haj va umra safarlari yo‘nalishida amalga oshirilayotgan islohotlar, tashkiliy tadbirlar, huquqiy asoslar, raqamlashtirish jarayonlari va o‘zbekistonlik ziyoratchilarning tartib-intizomi Saudiya tomonidan yuqori baholandi.
Shuningdek, Tavfiq bin Favzon ar-Rabia so‘zining davomida Yangi O‘zbekistondagi islohotlarni e’tirof etish barobarida zaminimizdan nafaqat islom ulamolari, balki dunyo sivilizatsiyasiga katta hissa qo‘shgan Ibn Sino, al-Xorazmiy kabi buyuk mutafakkirlar, ilm-fan namoyondalari yetishib chiqqani va yurtdagi bugungi o‘zgarishlar yana mana shunday allomalar chiqishiga poydevor bo‘lishini ta’kidladi.
Muloqot yakunida tomonlar esdalik sovg‘alari topshirdilar.
O‘MI Matbuot xizmati