Joriy yilning 15 sentyabr kuni “Imom Termiziy tavalludining 1200 yilligini nishonlash to‘g‘risidagi” Prezident qarori qabul qilingani barcha mo‘min-musulmonlarni xursand qildi. Chunki muqaddas dinimiz rivojiga ulkan hissa qo‘shgan Imom Termiziy bobomizning tavallud kuni keng ko‘lamda nishonlanishi bir tomondan dinimizga ko‘rsatilayotgan katta etiborning ifodasi bo‘lsa, ikkinchi tomondan jahon jamoatchiligiga u zot qoldirgan ilmiy merosni keng targ‘ib qilishdir.
Mazkur qarorda Toshkent shahrida 2024 yilning oktyabr oyida “Islom –tinchlik va ezgulik dini” mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy anjumanni tashkil etish hamda anjuman doirasida Termiz shahrida “Imom Termiziy ilmiy merosining Islom sivilizatsiyasida tutgan o‘rni” mavzusida xalqaro ilmiy anjuman o‘tkazish ta’kidlanadi.
Ushbu xalqaro anjumanlarni o‘tkazish muqaddas Islom ilmlari rivojiga beqiyos hissa qo‘shgan buyuk ajdodimiz Imom Abu Iso Muhammad Termiziyning ulkan ilmiy merosini yanada puxta o‘rganish va bu bebaho ilmiy merosni xalqimiz va jahon jamoatchiligi o‘rtasida keng targ‘ib etishga munosib hissa bo‘lib qo‘shiladi.
Imom Abu Iso Muhammad ibn Iyso ibn Savra ibn Muso Sulamiy Termiziy milodiy 824 yil unchalik badavlat bo‘lmagan xonadonda tavallud topgan. U zot Bug‘ (hozirgi Sherobod tumani) qishlog‘ida vafot etgani sababli otiga al-Bug‘iy taxallusi ham qo‘shilgan. Allomaning yoshlik yillari Termizda o‘tgan, dastlabki ilmni ham shu shaharda olgan. Bolaligidan o‘ta ziyrakligi, xotirasining kuchliligi va noyob qobiliyati bilan o‘z tengqurlaridan ajralib turgan at-Termiziy diniy va dunyoviy fanlarni, ayniqsa, hadis ilmini alohida qiziqish bilan egallagan va bu boradagi o‘z bilimlarini muttasil oshirish uchun ko‘pgina Sharq mamlakatlariga borib tahsil olgan. Jumladan, Iroq, Isfahon, Xuroson, Makka va Madinada ko‘p yillar yashagan. Uzoq vaqt davom etgan safarlari chog‘ida ilm al-qiroat, ilm al-bayon, fiqh, tarix, ayniqsa, o‘zi yoshligidan qiziqqan hadis ilmidan o‘z davrining yirik olimlaridan ilm o‘rgangan. Uning ustozlari sirasiga Imom Buxoriy, Imom Muslim, Imom Abu Dovud, Qutayba ibn Said, Is'hoq ibn Muso, Mahmud ibn G‘aylon va boshqa mashhur muhaddislar kiradi.
Imom Termiziy hadislarni to‘plashda va o‘rganishda har bir qulay fursatdan unumli foydalangan. U yo‘lda, safarda bo‘lganda ham yoki bir joyda muqim turganda ham o‘z ustozlaridan, uchratgan roviylaridan eshitgan hadislarni darhol yozib olib, ularni tartibli ravishda alohida-alohida qayd qilib borgan.
Imom Termiziy Islom olamida olti eng mashhur hadis to‘plamlaridan biri «Al-jome’us sahih», shuningdek, «Ash-shamoilul Muhammadiya», «Kitobuz zuhd», «Kitobut tarix», «Asmous sahoba», «Al-asmo val kuno», «Al-ilal» kitoblarni ta’lif etganlar. Prezident qarorida Imom Termiziy asarlarini ko‘p jildlik akademik tarjima qilish va sharhini tayyorlash hamda nashr ettirish masalalari ham tilga olingan.
Imom Termiziyning hayoti va ilmiy faoliyatiga mansub qo‘lyozma, qadimiy kitoblar, noyob asarlarni aniqlash, ularni O‘zbekistonga olib kelish va restavratsiya qilish mazkur yo‘nalishda olib borilayotgan tadqiqotlarni qo‘llab-quvvatlash uchun ham e’tiborga loyiqdir.
Muqaddas islom ilmlari rivojiga beqiyos hissa qo‘shgan buyuk vatandoshimiz Imom Termiziy tavalludining 1200 yilligini nishonlash maqsadida tashkil etiladigan anjumanlar o‘sib kelayotgan yosh avlodning ma’naviy olamini boyitishga, ularning qalbida milliy iftixor, Vatanga muhabbat va sadoqat tuyg‘usini yanada kuchaytirishga xizmat qiladi, inshoalloh.
Rahmatilla USMONOV,
Qashqadaryo viloyati bosh imom-xatibi
Shu yil 23 dekabr kuni Qoraqalpog‘iston musulmonlari qoziyoti, Toshkent shahar va viloyatlar vakilliklarining huquqshunoslari, kadrlar masalalari bo‘yicha mutaxassislari uchun onlayn seminar-trening o‘tkazildi.
Unda O‘zbekiston musulmonlari idorasi Kadrlar bo‘limi mudiri Salohiddin Sherxonov, Huquqshunoslik bo‘limi mudiri v.b. Jahongir Xotamov va Masjidlar bilan ishlash bo‘limi mudiri Muzaffar Kamolov huquqiy va hujjat yuritish bo‘yicha nutq qildilar. Jumladan, diniy tashkilotlar faoliyatida qonuniylikni ta’minlash, qonunchilik hujjatlari mazmun-mohiyatini barcha mas’ul xodimlarga yetkazish orqali ularning huquqiy savodxonligini muntazam ravishda oshirib borish masalalari muhokama qilindi. Shu bilan birga, qabul qilingan qonunchilik hujjatlarining mazmun-mohiyati ijrochilarga to‘liq yetkazish, mehnat qonunchiligiga oid hujjatlarni to‘g‘ri yuritish va mas’ul xodimlarning huquqiy madaniyatini yuksaltirib borish, huquqbuzarliklarning oldini olish masalalari ham ko‘rib chiqildi.
Shuningdek, diniy soha xodimlarini qonunchilikdagi o‘zgarishlar to‘g‘risida o‘z vaqtida xabardor qilib borish, kadrlar faoliyatiga oid buyruqlarni to‘g‘ri rasmiylashtirish, hujjatlar almashinuvini to‘liq tizimlashtirish, ro‘yxatdan o‘tkazuvchi tashkilotlarga o‘z vaqtida hisobot taqdim etish, mavjud muammo va kamchiliklarni bartaraf etish kabi masalalarga ham urg‘u qaratildi.
Yig‘ilishda mutaxassislar tomonidan berilgan savollarga mas’ullar javob berish barobarida kelgusida amalga oshiriladigan ishlar bo‘yicha tegishli tavsiya va topshiriqlar berildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati