1. Ma’qul vaqtni tanlash.

Yarim kechasi odamlar uxlaydigan paytda, juda erta tongda yoki tush paytida dam olish vaqtida eshik qoqish odobsizlik hisoblanadi.

2. Eshikni uch marta taqillatish.

Chunki xonadan ahli birinchi taqillatganda eshitadi, ikkinchisida tayyorlanadilar, uchinchisida esa izn beradilar. Qo‘ng‘iroq chalish ham eshik taqillatish kabidir. Shuning uchun qo‘ng‘iroqni ham uch martadan ortiq chalmaydi.

3. Eshikni muloyimlik bilan taqillatish.

Eshikni xonadon ahli qo‘rqib ketadigan darajada qo‘pollik bilan taqillatilmaydi. Shuningdek qo‘ng‘iroq tugmasini ham uzliksiz bosib turilmaydi, hatto xonadon egasi o‘zining uyini taqillatganda ham qo‘pollik bilan taqillatmasin. Chunki xonadon ahli bunday taqillatishda qo‘rqinchli bir hodisani ro‘y berganini o‘ylab qoladi.

4. Eshikni uch bor taqqilatishda ularning o‘rtasini ajratish.

Har taqillatish orasida bir muddat kutish lozim. Toki xonadon ahli tayyorgarlik ko‘rishga yoki eshikni ochishga urgursin.

5. Eshikning ro‘baro‘sida turmaslik.

Eshikni taqillatgan shaxs eshikning o‘ng yoki chap tarafida turishi lozim, eshikning ro‘baro‘sida turmaydi. Chunki eshikni ochgan paytda goho uy ahlining ochiq-sochiq, birov u holatda ko‘rishini istamaydigan holati ko‘rinib qoladi.

6. Eshik taqillatuvchi o‘zini tanitishi.

Izn so‘rovchidan xonadon ahli “kim?” deb so‘rasa, “men” deb javob bermasdan, ismini aytib, o‘zini tanitishi kerak. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning oldilariga Jobir roziyallohu anhu kelib, eshikni taqillatdi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Kim bu?” dedilar. Jobir roziyallohu anhu: “Men”, deb javob berdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uni (Jobir roziyallohu anhuning “Men” degan javobini) xush ko‘rmay: “Men, men”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

7. Xonadon ahlining iznini kutish.

Izn so‘rovchi xonadon ahlining uyga kirishga iznini kutishi lozim. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Ey, imon keltirganlar! O‘z uylaringizdan o‘zga uylarga to izn so‘ramaguningizcha va egalariga salom bermaguningizcha kirmangiz! Mana shu sizlar uchun yaxshidir. Zora, (bu gapdan) eslatma olsangiz” (Nur surasi, 27-oyat).

8. Izn berilmasa qaytib ketish.

Agar izn so‘rovchiga javob berilmasa yoki “qayting” deyilsa yoxud uyda hech kim bo‘lmasa, izn so‘rovchi qaytib ketishi kerak. Bu ushbu oyatga muvofiqdir: “Bas, agar u (uy)larda hech kimni topmasangizlar, unda to sizlarga izn berilmaguncha ularga kirmangiz! Agar sizlarga “qaytinglar” deyilsa, qaytib ketaveringlar! shu sizlar uchun eng toza (yo‘l)dir. Alloh qilayotgan ishlaringizni biluvchidir” (Nur surasi, 28-oyat).

Chunki xonadon ahli hech kimni qabul qila olmaydigan holatda bo‘lishi mumkin. Bunday holatlarda izn so‘rovchi xonadan ahliga: “Sen xijolat bo‘lma, balki biror narsa bilan mashg‘uldirsan”, deb xijolatchilikni ketkazsin.

Davron NURMUHAMMAD