Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Iyun, 2025   |   18 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:39
Bismillah
14 Iyun, 2025, 18 Zulhijja, 1446
Maqolalar

Fitnachilarning jirkanch jinoyatlari

11.11.2024   4314   2 min.
Fitnachilarning jirkanch jinoyatlari

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Qo‘zg‘alonchilar Madinaga qaytib kelib, hazrati Usmon roziyallohu anhuning hovlilarini qamal qilishganida, u kishi Madinai munavvarani himoya qilish uchun lashkar yuborishni talab qilib, voliylarga odam yubordilar. Shunda Madinadagi nizom buzildi, Usmon roziyallohu anhu sahobalardan urush qilmaslikni mahkam turib talab qildilar. Bu bilan o‘zlarining sababidan yomon hodisa bo‘lmasligini ixtiyor qilgan edilar. Madadlar yetib kelishiga oz qolgani to‘g‘risida xabar keldi. Qo‘zg‘alonchilar qo‘rqib, devordan oshib tushib, hazrati Usmon roziyallohu anhuning hovlilariga kirishdi. O‘sha paytda u zot Alloh taoloning «Kishilar ularga: «Odamlar sizga qarshi kuch to‘pladilar, ulardan qo‘rqinglar», deganda bu ularning iymonlarini ziyoda qildi va: «Bizga Allohning O‘zi yetarli, U qanday yaxshi vakil!» dedilar» oyatini qiroat qilib o‘tirar edilar (Oli Imron surasi, 173-oyat).

U kishi ularga e’tibor ham bermasdan tilovat qilaverdilar. Fitnachilar o‘zlarining jirkanch jinoyatlariga qo‘l urishganida ham hech qarshilik qilmay, Allohning Kitobini o‘qiyverdilar. Faqat xiyonat qilichining bir zarbasi qo‘llarini kesganida: «Allohga qasamki, bu qo‘l Qur’on oyatlarini birinchi bo‘lib yozgan qo‘l edi», dedilar, xolos. Qon otilib, mus'haf sahifalariga tushayotganini ko‘rib, darhol qo‘llarini o‘zlariga tortib oldilar.

Alloma Ibn Kasir «Al-bidoya van-nihoya»da Islom va musulmonlarning bu ulkan fojiasi qanday sodir bo‘lganini quyidagicha yozadilar:

«G‘ofiqiy ibn Harb u kishiga hamla qilib, temir (qilich) ila urdi va o‘qib o‘tirgan mus'haflarini tepib yubordi. U kishining qonlari mus'hafning ustiga to‘kildi. Savdon ibn Humron qilichini ko‘tarib, hamla qilib kelgan edi, xalifaning xotini yo‘lini to‘sdi. U ayolning panjalarini kesib yubordi. Jinoyatchilar hazrati Usmonni o‘ldirishganidan keyin boshini kesmoqchi bo‘lishgan edi, qizlari va xotinlari Noila va Ummul Baniynlar to‘sib qolishdi. Fitnachilardan biri: «Biz uchun uning moli ham xuddi qoni kabi haloldir!» deb qichqirdi. U kishining uylarini talon qilib, keyin Baytulmolga qarab yurishdi. Qorovullar bilan jang qilib, uni ham talashdi. Bu ish hijriy 35 yil 18 zulhijja, juma kuni sodir bo‘ldi».

U kishining xalifaliklari o‘n ikki yilu o‘n sakkiz kun davom etdi.

«Islom tarixi» birinchi juzi asosida tayyorlandi

MAQOLA
Boshqa maqolalar

Jamoat namozini o‘tkazib yuborganning ta’ziyasi

13.06.2025   2586   2 min.
Jamoat namozini o‘tkazib yuborganning ta’ziyasi

O‘tgan solih zotlar jamoat bilan namoz o‘qiyolmay qolsalar, bir-birlariga ta’ziya izhor qilishar ekan. Shunday zotlardan biri Hotamul Asom aytadi: “Men jamoatga ulgurmay qoldim, shunda menga Abu Is'hoq Buxoriyning bir o‘zi ta’ziya bildirdi. Agarda o‘g‘lim o‘lib qolsa minglab odamlar ta’ziya izhor qilishadi. Buning sababi odamlar nazdida din musibati dunyo musibatlaridan ko‘ra arzimas sanalganidandir”.

Bugungi kunda oramizda qanchalab odamlar jamoat namozlarini o‘tkazib yuboradilar, jiddiy e’tibor qaratmaydilar. Ba’zida ish, g‘am-tashvishlarning ko‘pligini bahona qilamiz, to‘g‘rimi?! Yana ko‘plar tuni bilan uxlamasdan, bomdod namoziga yaqin uxlab qolishlari ham bor gap.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning “Zimis­tonda masjidlar sari odim tashlovchilarga qiyomat kunidagi tamomiy nurning xushxabarini beringlar”[1] deganlarini nahot eshitmagansiz?!

Shayton sizning ustingizdan g‘alabaga erishib, namozda xotirjamligingizni ketkazishiga imkon bermang!

Omir ibn Abdulloh o‘lim to‘shagida yotganlarida azon ovozini eshitib: “Meni qo‘limdan tutinglar”, dedilar. Omir ibn Abdullohga “Axir siz betobsiz-ku”, deyishganida: “Allohning chaqirig‘ini eshitib turib, unga rioya qilmaymanmi”, dedilar. Keyin  u kishini qo‘lidan ushlab turg‘izishdi. Masjidda imom bilan shom namozining bir rakatini o‘qidilar va jon taslim qildilar.

Yana bir misol: Sufyon ibn Uyayna azon aytilishidan ilgari namozga borishga ishtiyoqmand bo‘lganlar va doim: “Namozga azon aytilmagunicha masjidga kelib turmaydigan yomon qul bo‘lma. Chunki yomon qul chaqirmaguningcha kelmaydi”, der edilar.

Oisha roziyallohu anho onamiz aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan suhbatlashib o‘tirardik, u zot ham biz bilan gaplashib o‘tirardilar. Bordi-yu, namoz vaqti kirib qolsa, bir-birimizni tanimaganday bo‘lib olardik”[2].

Shukrki, oramizda masjidda birinchi safga joylashish uchun g‘ayrat qiluvchilar ko‘payib bormoqda. Nabiy alayhissalom: “Agarda odamlar azonda va birinchi safda nimalar borligini bilishsa edi, unga erishish uchun qur’a tashlashdan boshqa chora bo‘lmasa, albatta, qur’a tashlagan bo‘lardilar”, deganlar.

 Said ibn Musayyab aytadi: “Men ellik yildan beri biror marta birinchi takbirni o‘tkazib yubormaganman. Ellik yildan buyon namozda birorta kishining boshining orqasiga qaragan emasman”.

 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Imom Termiziy va Imom  Abu Dovud rivoyati.
[2]  Mursal hadis. Iroqiyning “Ihyo”ga yozgan taxrijiga qarang (1, 205).