Tinchlik degan bebaho ne’matning qadr-qimmati va ahamiyati tobora ortib borayotgan hozirgi murakkab zamonda dunyo ahli, har bir jamiyat, xususan, mo‘min-musulmonlar ushbu ne’matni avaylab-asrab, urush olovini so‘ndirish yo‘lida yana ham jipslashishlari darkor.  

Shu yilning 11 noyabr kuni G‘azo va Livandagi vaziyatning keskinlashuvi hamda Yaqin Sharqdagi mojaroga tez fursatda yechim topish choralarini ishlab chiqishga bag‘ishlangan navbatdan tashqari Arab-islom sammiti bo‘lib o‘tdi.

Saudiya Arabistoni raisligida o‘tgan tadbirda Yaqin Sharq, Markaziy va Janubiy Osiyo, Afrika qit’asining yetakchi mamlakatlarining davlat va hukumat rahbarlari hamda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev ishtirok etdi.

Kun tartibiga muvofiq, xalqaro hamjamiyatning G‘azo va Livandagi keskinlikni kamaytirish, yuzaga kelayotgan vaziyatni tez fursatda siyosiy yo‘l bilan hal etishga qaratilgan sa’y-harakatlarini birlashtirish masalalari ko‘rib chiqildi.

Sammitda davlatimiz rahbari Shavkat Mirziyoyev nutq so‘zladi. Davlatimiz rahbari eng o‘tkir va og‘riqli masala – Falastin muammosiga bag‘ishlangan sammitni tashkil etgani uchun Ikki muqaddas masjid xodimi, Saudiya Arabistoni podshohi Salmon bin Abdulaziz al Saud hamda Valiahd Muhammad bin Salmon al Saudga alohida minnatdorlik bildirdi.

Prezident Falastin — Isroil muammosini tinchlik va diplomatiya yo‘li bilan hal etishga qaratilgan barcha amaliy tashabbuslarni to‘liq qo‘llab-quvvatladi.

Nutqda harbiy harakatlarni zudlik bilan to‘xtatish, xavfsiz gumanitar yo‘laklarni ta’minlash va tinchlik muzokaralarini boshlash masalalari Birlashgan Millatlar Tashkiloti va Xavfsizlik kengashining doimiy e’tibor markazida turishi zarurligi qayd etildi. Shuningdek, qadimiy va boy tarixga ega falastin xalqi 1967 yildagi chegaralar doirasida poytaxti Sharqiy Quddus bo‘lgan mustaqil va ozod davlatini tuzishga to‘la haqli ekani bayon etildi. Davlat rahbari urushda jabrlangan falastinlik bolalar va ayollarni O‘zbekiston shifoxonalarida beg‘araz davolashga tayyor ekanini ham ta’kidladi.

Urushning mudhish oqibatlari haqida to‘xtalagan muhtaram Prezidentimiz, jumladan bunday dedi:

“Ming-minglab begunoh bolalar, ayollar va keksalar o‘limiga sabab bo‘layotgan bu vayronkor va mudhish hujumlar insoniyat yangi tarixining eng qora sahifasiga aylanmoqda. Ijtimoiy infratuzilma obyektlari, maktab va shifoxonalar, masjidlar, butun boshli shaharlar yo‘q qilib tashlanayotgani, millionlab tinch aholi boshpanasiz qolib, ocharchilik va kasalliklarga mahkum bo‘layotganini iztirobsiz kuzatish mumkin emas”.

Falastin xalqiga amaliy yordam ko‘rsatish masalalarini kelgusi yili Samarqandda o‘tadigan “Ko‘rfaz arab davlatlari – Markaziy Osiyo” sammitida ham muhokama qilish niyati bildirildi. Prezident muqaddas Al-Aqso masjidi, Quddusdagi boshqa noyob tarixiy-madaniy yodgorliklarning daxlsizligini ta’minlash hamda ularni beshikast saqlab qolish masalalariga alohida urg‘u berdi.

Yurtboshimizning anjumanda yana bir bor tinchlik ne’matining naqadar ulug‘ligi, urushning vayronakorlik oqibatlari, uning natijasida ko‘plab insonlarning, ayniqsa, norasida go‘daklarning hayotdan ko‘z yumayotgani, obod maskanlar xarobaga aylanayotganini jahon hamjamiyati diqqatiga taqdim qildi.

Qur’oni  karimning Baqara surasi 208-oyatida Alloh  taolo  insoniyatni yoppasiga tinchlik ishiga kirishishga buyurgan. Tafsir kitoblarida  keltirishicha,  oyatdagi  birgina  “koffatan” so‘zi  bir jihatdan  barcha  insonlar  birlashgan  holda,  tinchlik  yo‘lini  tutishlari  lozimligini  bildirsa,  boshqa  jihatdan  tinchlikni  barqarorlashtirish  uchun   qaysi  yo‘l bilan  bo‘lsa  ham  hissa  qo‘shish  zarurligini  bildiradi.

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam muborak hadislarida:

“Musulmon musulmonning birodari, unga zulm qilmaydi va uni tashlab qo‘ymaydi. Kim birodarining hojatini ravo qilsa, Alloh uning hojatini ravo qiladi. Kim musulmondan bir tashvishni aritsa, Alloh uning qiyomat tashvishlaridan birini aritadi. Kim musulmonning aybini berkitsa, Alloh qiyomat kunida uning aybini berkitadi”, deganlar (Imom Buxoriy rivoyati).  

Prezidentimiz haqiqiy mo‘minning sifatini namoyon etib, ushbu xayrli ishlarni qo‘llab-quvvatlagan holda, urushda jabrlangan falastinlik bolalar va ayollarni O‘zbekiston shifoxonalarida beg‘araz davolashga tayyor ekanini ta’kidladi.

Bu esa haqiqiy musulmonchilik, haqiqiy odamgarchilik nuqtayi nazaridan yondashuvdir. Musulmon inson o‘zi uchun tinchlik-osoyishtalik, sog‘lik-salomatlik, baxt-saodat, farovonlikni yaxshi ko‘rganidek, o‘zgalarga ham shuni va shunga o‘xshagan narsalarni ravo ko‘radi.

Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam: “Sizlardan birortangiz to, o‘zi uchun yaxshi ko‘rgan narsani, birodari uchun ham ravo ko‘rmaguncha mo‘min bo‘la olmaydi”, dedilar” (Beshovlaridan faqat Abu Dovud rivoyat qilmagan).  

Yana bir hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

“Mo‘minlarning o‘zaro do‘stliklari, rahm qilishlari va mehr ko‘rsatishlari xuddi bir jasadga o‘xshaydi. Undagi bir a’zo xasta bo‘lsa, jasadning qolgani unga qo‘shilib bedor bo‘ladi va isitmalaydi”, deganlar.  

Demak, mo‘min kishi o‘zining barcha do‘stlari uchun dardkash bo‘lar ekan. Birodari dardu alam, turli qiyinchilikda qolganda unga rahm-shavqat ko‘rsatadi, uning dardini yengil qilish uchun chora izlaydi.

Dunyoda barqarorlik hukm surishi, xalqlar tinch va osuda hayot kechirishi uchun hamda mazlumlarga yordam qo‘lini cho‘zish borasida muhtaram Prezidentimizning ilgari surayotgan tashabbuslari ro‘yobga chiqishini Alloh taolo nasib aylasin!

Zayniddin ESHONQULOV,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari