Sayt test holatida ishlamoqda!
11 Iyun, 2025   |   15 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
19:59
Xufton
21:37
Bismillah
11 Iyun, 2025, 15 Zulhijja, 1446
Maqolalar

Bola asrab olishga ruxsat bormi?

19.11.2024   5386   3 min.
Bola asrab olishga ruxsat bormi?

Opamni farzandi yo‘q. Ko‘p yil davolandilar. Kimdir bola asrab olsa va unga mehr bersa o‘zi ham farzand ko‘rishini aytibdi. So‘ramoqchi bo‘lganim dinimizda bola asrab olishga ruxsat berilganmi? Ruxsat bo‘lsa qanday hukmlar bor?

Javob: Bismillahir rohmanir rohiym.
Dinimizda bola asrab olishga ruxsat beriladi, ammo unga quyidagi shartlar qo‘yilgan:

1. Asrab olingan bolani o‘z otasiga nisbat berilishi; 
Bolani o‘z otasini nomi bilan chaqirish (ya’ni seni otang menman yoki otang falonchi, deb o‘z otasidan boshqa odamni ota sifatida ko‘rsatmaslik kerak);

Alloh taolo asrab olingan farzandlar haqida bunday marhamat qilgan: “Ularni (asrab olingan bolalarni) o‘z otalari (ismi) bilan chaqiringiz. Shu Alloh nazdida adolatliroqdir. Bas, agar ularning otalarini bilmasangiz, u holda (ular) sizlarning diniy birodarlaringiz va do‘stlaringizdir. Qilgan xatolaringiz sababli sizlarga gunoh yo‘qdir, lekin ko‘ngillaringiz (bilan) qasd qilingan narsadagina (gunohkor bo‘lursiz). Alloh kechirimli va mehribon zotdir” (Ahzob surasi 5-oyat). 

Bu oyatlar nozil bo‘lgunicha, odamlar orasida birovning bolasini o‘g‘il qilib, o‘z o‘g‘illaridek nomlaganlar va jamiyatdagi mavjud tushuncha, urf-odatlar ila ish tutishgan. Oyat nozil bo‘lgach bu hukm o‘zgardi. 

2. Asrab olingan bola asrab oluvchiga mahram bo‘lishi;
Bolani qaramog‘iga olishda avvalo imkon qadar yaqin qarindoshlarning bolalaridan (ya’ni asrab olinayotgan bola o‘g‘il bola bo‘lsa ayolning, qiz bola bo‘lsa erning aka-uka yoki opa-singillarining bolalaridan) birini qaramog‘iga olishi kerak. Chunki ular o‘rtasida nasab jihatidan mahramlik bor. Bordiyu yaqin qarindoshlardan bola olish imkoni bo‘lmay, begona bola olinsa va u qiz bo‘lsa, asrab oluvchi erning emizikli holatdagi opa-singillari yoki aka-ukalarining ayollari ikki yarim yil ichida bolani emizsalar yoki ularning suti ichirilsa, asrab oluvchi erning jiyani hisoblanib, mahramiga aylanadi. Agar asrab olingan bola o‘g‘il bo‘lsa, asrab oluvchi ayolning emizikli holatdagi opa-singillari yoki aka-ukalarining ayollari o‘sha o‘g‘il bolani emizsalar asrab oluvchi ayolga jiyan bo‘lgani uchun, mahram hisoblanadi (ikki yarim yildan so‘ng emizish yoki bolaga yuqorida zikr qilingan ayollardan boshqalarning sutini ichirish bilan mahramlik sobit bo‘lmaydi). Shunday yo‘l bilan bir oilada nomahramlar jamlanib qolishining oldi olinadi. Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi. U kishi o‘z jiyanlari Urva roziyallohu anhuga shunday hikoya qilib beradilar. Aflaha ismli emikdosh amakim kirishga izn so‘ragan vaqtda u kishidan o‘zimni olib qochdim va ro‘molni o‘rab oldim. 
So‘ng bu haqida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga xabar berganimda:

"Uning oldida ro‘mol o‘rashingizga hojat yo‘q, chunki nasab jihatidan mahramlik sobit bo‘lganidek emikdoshlik sababli ham mahramlik hosil bo‘ladi", dedilar (Imom Muslim rivoyatlari). 

3. Asrab olingan bolaning meros olmasligi;
Asrab olingan bola va asrab oluvchilarning o‘rtasida nasabiy aloqasi bo‘lmasa, bir-birlaridan meros olishlari joiz bo‘lmaydi. Balki qo‘llarida qolgan mulklar nasabiy merosxo‘rlarning haqqi hisoblanadi.

Bola asrab olishdan maqsad, ko‘p bolalik oilalarga yordam berish yoki yetimning boshini silash savobini topish bo‘lmog‘i lozim. Hech qachon asrab olingan bola haqiqiy farzand bo‘lmaydi. Agar asrab olingan farzanddan kelajakda boquvchiga hech qanday naf tegmasa, aksincha zarar yetgan taqdirda ham bundan afsuslanmaslik kerak bo‘ladi, aks holda qilingan xizmatning savobi bekor bo‘ladi. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Hamdardlik bildiramiz

04.06.2025   6539   1 min.
Hamdardlik bildiramiz

O‘zbekiston musulmonlari idorasi jamoasi Jizzax viloyati bosh imom-xatibi o‘rinbosari Botirxon domla Ro‘ziyevning padari  buzrukvorlari Joniqul otaning vafoti munosabati bilan u kishining yaqinlariga chuqur ta’ziya izhor etadi.


Oxirat safariga kuzatilgan otaxon el koriga yaraydigan, dinu diyonat yo‘lida xizmat qiladigan farzand va nevaralarni o‘stirdilar, chiroyli tarbiya qildilar.


Alloh taolo marhum otaxonning barcha solih amallarini o‘zlariga hamroh aylab, O‘z mag‘firatiga olsin. Haq taolo marhum otaxonning yaqinlari, farzandu arjumandlariga chiroyli sabr berib, bu musibatlariga ajru mukofotlar ato etsin.


O‘zbekiston musulmonlari idorasi jamoasi, ulamolari, imom-domlalari va o‘qituvchi-mudarrislari nomidan Botirxon domla Ro‘ziyevga, u kishining oila a’zolari, yor-birodarlari, yaqinlariga hamdardlik bildiramiz.


Innaa lillaahi va innaa ilayhi roji’uun.

«Musibat yetganda «Albatta, biz Allohnikimiz va albatta, biz Unga qaytuvchimiz», degan sabrlilarga xushxabar bering».

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Muslim.uz

O'zbekiston yangiliklari