1. Qur’oni karimda doimo kecha kunduzdan oldin zikr etiladi:
وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ
“U kecha va kunduzni, Quyosh va Oyni yaratgan Zotdir” (Anbiyo surasi, 33-oyat).
Bu Islom dinida kun Quyoshning botishi, ya’ni kechaning kirishi bilan boshlanishiga dalolat qiladi.
2. Qur’oni karimda doimo o‘lim hayotdan oldin zikr etiladi:
كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَكُنتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْيَاكُمْ
“O‘lik ekaningizda sizni tiriltirgan Allohni qanday inkor etasiz?” (Baqara surasi, 28-oyat).
الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا
“U sizlarni qaysi biringiz chiroyliroq amal qiluvchi ekaningizni sinash uchun o‘lim va hayotni yaratgan Zotdir” (Mulk surasi, 2-oyat).
Buning sababi, inson avval boshda o‘lik bo‘lgan, so‘ngra Alloh taolo uni tiriltirgan.
3. Qur’oni karimda doimo yeyish ichishdan oldin zikr etilgan:
كُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا
“Yenglar, ichinglar, lekin isrof qilmanglar” (A’rof surasi, 31-oyat).
كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
“Sizlar qilib o‘tgan yaxshi amallaringiz evaziga bemalol yeb-ichinglar” (Tur surasi, 19-oyat).
Buning sababi, taom tanovul qilingach albatta, ketidan suyuqlik ichish foydalidur.
4. Qur’oni karimda doimo mevalar go‘shtdan oldin zikr etilgan:
وَأَمْدَدْنَاهُم بِفَاكِهَةٍ وَلَحْمٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ
“Biz ularni ko‘ngillari istaydigan meva va go‘sht bilan quvvatlantirurmiz” (Tur surasi, 22-oyat).
وفاكهة مما يتخيرون ولحم طير مما يشتهون
“O‘zlari tanlab oladigan meva va ishtahalari tortadigan qush go‘shtlari bilan ta’minlarmiz” (Voqea surasi, 20-21-oyatlar).
Buning sababi, taomlanishda avval meva yeb, undan keyin go‘shtli taomni tanovul qilish foydalidir.
Vallohu a’lam bissavob.
Homidjon domla ISHMATBЕKOV
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari, haj delegatsiyasi a’zolari va Ishchi guruhi vakillari Makka shahrida joylashgan Mino va Arafot vodiylarida yaratilgan sharoitlar bilan yaqindan tanishdilar.
Mino vodiysida ziyoratchilar uchun keng va tekis hududdagi alohida chodirlar ajratilgan. Ular gilamlar, yumshoq o‘rinlar, yostiq-choyshablar, maxsus sovutkichlar bilan jihozlangan, kommunal xizmatlar bilan ta’minlangan va sanitariya-gigiyena talablari ham inobatga olingan.
Joriy yildagi qulaylik shuki, delegatsiya talablariga muvofiq Arafot hududidagi har bir chodir issiq o‘tkazmaydigan zamonaviy sendvich panellar bilan to‘liq o‘ralgan va yorug‘lik uchun oynalar o‘rnatildi. Mazkurlarda “Sofa bed” (yostiq va to‘shak), “Martaba” (to‘shak), sovutkich singari qulayliklar ibodatlarni xotirjam ado etishga xizmat qiladi.
Shuningdek, uch mahal issiq ovqat, muntazam choy va salqin ichimliklar bilan ta’minlash, tibbiy xizmat ko‘rsatish uchun ham barcha sharoitlar hozirlangan.
Ayniqsa, hojilar chodirlarda vaqtlarini g‘animat bilib ko‘proq toat-ibodatda bo‘lishlari uchun taniqli ulamolarning suhbatlari, mashhur qorilarning qiroatlarini yetkazish maqsadida mikrofon va ovoz kuchaytirgichlar bilan yetarli darajada ta’minlandi.
Ta’kidlash joizki, mo‘min-musulmonlarga yanada qulay shart-sharoit hozirlanib, bu yilgi haj mavsumi sifat, mazmun va xizmatlar jihatidan eng yuqori darajada bo‘lishiga harakat qilinmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati